اصحاب خاص حضرت دو نوع می باشند:
اصحاب خاص الخاص که همان 313 نفرند.
اصحاب خاص که ده هزار نفر می باشند.
و فرق این دو قسم از چند جهت است:
اول: 313 نفر فرماندهان خاص حضرت ولی عصر (عج) در روی زمین هستند ولی دسته دوم خیر.
دوم: تا 313 نفر در مکه جمع نشوند حضرت ظهور علنی نخواهند داشت و حاضر از بیعت عمومی در مسجد الحرام نخواهند شد.
ولی تا هزار نفر جمع شوند قیام حضرت خارج مکه نخواهد بود.
سوم: با 313 نفر حضرت بیعت خصوصی می کنند بعد بیعت عمومی ولی ده هزار نفر فقط بیعت عمومی با حضرت دارند.
و این اشخاص 313 نفره و ده هزار نفر افرادی هستند که نام و تبار و قبیله آنها و محلشان در کتابی که نزد حضرت است ثبت شده است.
پس درباره تعداد یاران حضرت مهدی (عج ) سه دسته روایات وجود دارد:
دسته اول : روایات متعدد (مستفیض ) از ائمه (ع ) به ما رسیده است که یاران حضرت مهدی 313 نفر به تعداد یاران پیامبر در جنگ بدر هستند, (منتخب الاثر, صافی گلپایگانی , الفصل السابع , الباب الخامس , بیست و پنج روایت را با این مضمون گردآوری کرده است ) و در منابع روایی اهل سنت نیز همین تعداد به عنوان یاران حضرت مهدی بیان شده است , (مجمع الزوائد و منبع الفوائد, نور الدین هیثمی , ص 119; الحاوی للفتاوی السیوطی , ج 2, ص 150, هر دو کتاب در الموسوعه الامام المهدی , به نقل از »چشم به راه مهدی «, جمعی از نویسندگان , دفتر تبلیغات اسلامی حوزه , ص 365).
دسته دوم : روایاتی که یاران ایشان را ده هزار نفر ذکر می کند, (الغیبه , نعمانی , ص 307; بحارالانوار, ج 52, ص 306 و 326).
دسته سوم : روایاتی که می گوید تمام شیعیان در گرد حضرت جمع می شوند یا می گوید اهل شرق و غرب زمین با نهضت او همراه می شوند, (منتخب الاثر, صافی گلپایگانی , الفصل السابع , الباب السادس , ص 597). نتیجه جمع این روایات , با توجه به قرائن و شواهدی که از خود همین روایات استفاده می شود این است که یاران خاص حضرت که الف ) یاران خاص حضرت که هسته اصلی نیروها را تشکیل می دهند و فرماندهان و کارگزاران حضرت مهدی (عج هستند, سیصد و سیزده نفر به تعداد اهل بدر می باشند: »امام صادق (ع ): گویا می نگرم به قائم (عج ) بر فراز منبر کوفه , در حالی که یارانش پیرامون او حلقه زده اند. آنان پرچمداران و کارگزاران امام بر روی زمین هستند«, (کمال الدین , ص 673). از یاران خاص یعنی 313 نفر, در روایات تعبیر به »نقبائ« و »خواص « نیز شده است , (بحارالانوار, ج 53, ص 7). این عده , کسانی هستند که خداوند آنان را از قبل از ظهور حضرت مهدی (عج ), به سبب قابلیت و لیاقتشان برگزیده است , (همان مصدر).
دسته چهارم: گروههایی که در هنگام ظهور زنده میشوند
بر اساس روایات، این مسأله اجمالاً قطعی و مسلم است که ائمه ـ علیهم السّلام ـ وعدهای از مؤمنین و کفار در زمان ظهور مهدی ـ علیه السّلام ـ دوباره زنده میشوند. و این موضوع به عنوان «رجعت» جزء معتقدات شیعه و ضروری مذهب میباشد. مرحوم سید مرتضی در این رابطه میفرماید: شیعه امامیه بر این اعتقاد است که خداوند به هنگام ظهور امام زمان (عج) گروهی از شیعیان آن حضرت را که پیشتر مردهاند، باز میگرداند تا به ثواب یاری و کمک به آن حضرت برسند و حکومتش را ببینند. و هم چنین گروهی از دشمنان او را باز میگرداند تا از آنان انتقام بگیرد و شیعیان از مشاهدة ظهور حق و بالا گرفتن کلمه اهل آن، خشنود گردند.
برخی از افرادی که رجعت می کنند ، بالاتر از 313 تن یار خاص امام زمان هستند چون در میان شان افراد بسیار برجسته ای چون اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان فارسی ، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر و … قرار دارند. بر این اساس عدهای از صالحان و مومنانی از امتهای پیشین( مانند اصحاب کهف، یاران حضرت موسی و …) و نیز امت اسلام ، زنده شده و در خدمت آرمانهای بلند انقلاب مهدی قرار میگیرند. اینان بعد از قیام ودر شهرهایی چون کوفه به یاری امام می شتابند. امام صادق(ع) فرمود:« همراه امام قائم(عج) از پشت کوفه، 27 نفر زنده میشوند که یار امام و حاکم باشند، 15 نفر آنها از اصحاب موسی، هفت نفر اصحاب کهف، یوشع بن نون، سلمان فارسی ، ابودجانه انصاری، مقداد و مالک اشتر هستند. (بحارالانوار، ج 83، ص 61)بنابر منابع اسلام، سیزده زن نیز هنگام ظهور حضرت زنده شده و در لشکر امام، به مداوای مجروحان جنگی و سرپرستی بیماران خواهند پرداخت؛ از جمله ام البنین، سمیه، نسیبه و … (اثبات الهداه، ج 3، ص 575)روایتی مفضل بن عمر از امام صادق(ع) نقل میکند: هنگام ظهور خداوند 27 نفر را زنده میکند که هفت تن آنها اصحاب کهف هستند. (بحار الانوار، ج52، ص346، ح92).از پیامبر(ص) نیز نقل شده است خداوند اصحاب کهف را برای حضرت مهدی(ع) زنده میکند.(بحار الانوار، ج51، ص105، ذیل حدیث 40).با توجه به این روایات و احادیث مشابه میتوان گفت از کسانی که در هنگام ظهور رجعت کرده و به دنیا باز میگردند، اصحاب کهف هستند.در روایات ترکیب دولت امام مهدی(ع) از انسانهای وارسته و متقی تشکیل مییابد که نام برخی از آنها بدین گونه است:هفت نفر از اصحاب کهف، یوشع وصی موسی(ع)، مؤمن آل فرعون، سلمان فارسی، مالک اشتر، ابودجانه انصاری و قبیله همدان. امام صادق(ع) میفرماید: «هنگامی که حضرت قائم آل محمد(ص) قیام کند هفده تن را از پشت کعبه زنده میگرداند که عبارتند از: پنج تن از قوم موسی(ع) که به حق قضاوت کرده و با عدالت رفتار میکنند، هفت تن از اصحاب کهف، یوشع وصی موسی، مؤمن آل فرعون، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری و مالک اشتر»(تفسیر عیاشی، ج2، ص32، اثبات الهداة، ج3، ص550).بنابر این یاران حضرت هم از افرادی هستند که در زمان ظهور زندهاند و هم از افرادی هستند که قبل از ظهور از دنیا رفتهاند و هنگام ظهور دوباره زنده میشوند.حضرت عیسی(ع) نیز به نص و تصریح قرآن کریم از دنیا نرفته است و هنوز هم زنده است و خداوند او را به آسمانها برده است«زمانی که دشمنانش میخواستند او را بکشند کس دیگری را اشتباهاً به جای حضرت عیسی(ع) به دار آویختند». قرآن در این مورد میفرماید: «… وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لکِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَ إِنَّ الَّذِینَ اخْتَلَفُوا فِیهِ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ یَقِیناً * بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَیْهِ … ؛ … او را نکشتند و او را به صلیب نکشیدند، بلکه این بر آنان مشتبه شد (کسی شبیه حضرت عیسی کشته شد). و خداوند او را به سوی خود بالا برد… »(نساء ، 157-158).مقدمه دوم: حضرت عیسی(ع) قبل از فوتش نزول میکند. چنان که در بعضی روایات آمده که حضرت عیسی(ع) در آخر الزمان از آسمان میآید و یهود و نصاری در آن روز به وی ایمان میآورند.(ترجه المیزان، ج5، ص220 ذیل آیه 159 سوره نساء).(و ایمان به حضرت عیسی(ع) مصداق پیدا نخواهد کرد مگر زمانی که ایمان به پیامبر خاتم بیاورند. چون حضرت عیسی(ع) بشارت به آمدن وجود مبارک پیامبر اسلام داده بود.).مقدمه سوم: این نزول از آسمان در زمان ظهور حضرت ولی عصر(ع) خواهد بود.حال به اصل سؤال و جواب میپردازیم:از جله مسائلی که در روایات ما به آن پرداخته شده است مسئله نزول حضرت عیسی(ع) از آسمان هنگام ظهور امام زمان(ع) و اقتدای حضرت عیسی(ع) در نماز به امام زمان(ع) است. این روایات که متعدد است . }رجعت کنندگان چه کسانی اند؟
در مورد کسانی که در دوران حکومت جهانی موعود آخرالزمان رجعت خواهند کرد دو دسته روایت نقل شده دسته اول به طور کلی از کسانی یاد می کند که یا کافر خالصند و یا مومن خالص ازاین رو می توان «نام بسیاری» را در آن میان جای داد طبق روایات، پیامبران، حضرت اسماعیل و حضرت رسول اکرم(ص) امیرالمومنین (ع) امام حسین(ع) سایر امامان معصوم (ع) و جمعی از اصحاب با وفای پیامبر اسلام چون سلمان، مقداد، جابربن عبدالله انصاری، مالک اشتر، مفضل بن عمرو نیز اصحاب کهف و برخی دیگر رجعت می کنند. (7)
رجعت امام حسین در روزگار ظهور قائم: