گسترش اعتراضات ضدنژادپرستی در آمریکا در کنار جنبش تسخیر وال استریت، خواسته های جدایی طلبی ایالت های مختلف آمریکا و مشارکت حداقلی مردم در انتخابات کنگره، جامعه آمریکا را در وضعیت اعتراضی بی سابقه ای قرار داده است“مایکل برون” نوجوان 18 ساله و سیاه پوست آمریکایی که چهار ماه پیش توسط “درن ویلسون” افسر پلیس فرگوسن کشته شد، به نمادی برای مقابله با تبعیض نژادی و بی عدالتی تبدیل شد. از ابتدای کشته شدن وی مردم ایالت میسوری و به ویژه شهر فرگوسن اعتراضات بی سابقه ای را به این مسئله داشتند، زیرا آن ها معتقد بودند این نوجوان مسلح نبوده و جزای دزدیدن یک سیگار از یک فروشگاه قطعا مرگ نیست. از این رو خانواده ویلسون خواستار پیگیری قانونی این مسئله شدند. رای دادگاه و هیئت منصفه بعد از چهار ماه تحقیق و پیگیری به نفع افسر پلیس بود. دادگاه اعلام کرد که این افسر پلیس از اتهام مبنی بر قتل عمد مبرا است و طبق وظیفه اش گلوله را شلیک کرده است.

این قضاوت خشم مردمی که چندین هفته منتظر رای بودند را برانگیخت به طوری که در بیش از 30 ایالت آمریکا اعتراضات گسترده ای صورت گرفت و صد ها تن در این رابطه دستگیر شدند. به دنبال این اعتراضات که یک هفته است ادامه دارد، ویلسون اعلام کرد که به علت تهدیدات معترضین از سمتش استفاده داده است. در این مطلب می خواهیم به بررسی ریشه های این تبعیض نژادی، گسترش جنبش ها علیه بی عدالتی و اتهامات حقوق بشری مطرح شده علیه آمریکا بپردازیم.

سوابق تبعیض نژادی در ایالت میسوری به ویژه شهرهای سنت لوئیس و فرگوسن

شهر “سنت لوئیس” آمریکا نماد بارزی از نژادپرستی علیه سیاه پوستان در این کشور است، هر چند که قتل مایکل براون ۱۸ ساله آشوب‌های فعلی را کلید زده اما باید توجه داشت قتل این نوجوان آتش نفرتی را شعله‌ ور نمود که طی سال‌ها رفتار نژادپرستانه ایجاد شده است.

سیاه پوستان تا اواخر ۱۹۴۰ حق سکونت در نزدیکی شهر سنت ‌لوئیس نداشتند و وقتی که مسئله سکونت سفیدپوستان در حومه شهر مطرح شد، نوعی از سیاست منطقه‌ بندی اعمال شد تا سیاه‌پوستان را از سکونت در بسیاری از مناطق این شهر محروم کند. تنها منطقه فرگوسن مصون از این سیاست ماند و همین امر نیز باعث شد تا سیاه پوستان برای سکونت به آن منطقه بروند و با عزیمت آن ها به این منطقه، رفته رفته نسبت سیاه پوستان به سفیدپوستان در این منطقه افزایش یافت.

سفیدپوستان تا دهه 1980 قریب به ۸۵ درصد جمعیت فرگوسن را تشکیل می‌دادند، در حالی که ۱۴ درصد از سکنه سیاه پوست بودند، اما در ۲۰۱۰ این نسبت به ۶۰ درصد سیاه پوست و ۲۹ درصد سفیدپوست تبدیل شد. با وجود اکثریت سیاه پوست، اما همچنان این سفیدپوستان هستند که اداره امور فرگوسن را در دست دارند، زیرا شهردار، رئیس پلیس شهر، پنج نفر از اعضای شورای شهر و اکثریت هیئت مدیره مدارس شهر سفیدپوست هستند.

جالب اینجاست که از میان ۵۳ افسر پلیس در فرگوسن تنها سه نفر سیاه پوست هستند و کنترل اداره پلیس در این شهر همواره موجب رفتار تند نژادپرستانه افسران و مأموران پلیس با سیاه پوستان بوده است. به دلیل این رفتار بوده که ۸۶ درصد از توقف اتومبیل‌ها توسط پلیس، مربوط به رانندگان سیاه پوست می‌شود که در ۹۳ درصد منجر به بازرسی اتومبیل‌های آن ها شده است.

با توجه به مطالب ذکر شده کاملا طبیعی است که رفتار ناعادلانه یک پلیس این گونه باعث آشوب شود، زیرا مردم این شهر همواره با وجود در دست داشتن اکثریت جمعیت، زیر سلطه سفید پوستان بوده اند. بی عدالتی در آمریکا به ایالت میسوری ختم نمی شود. این مسائل طی سال های اخیر گسترش یافته به طوری که سازمان ملل متحد از ایالات متحده به دلیل این رفتارها انتقاد نموده است که در قسمت ذیل به آن می پردازیم.

موارد نقض حقوق بشر و بی عدالتی در آمریکا

بر اساس گزارشی که “کنوانسیون ضد شکنجه و مجازات ها و تنبیه های بی رحمانه، غیر انسانی و تحقیر کننده دیگر” سازمان ملل اخیرا و بعد از اعتراضات در آمریکا منتشر کرد، دولت آمریکا به دلیل عدم افشای اطلاعات در رابطه با اقدامات سیا در 11 سپتامبر که در بر دارنده موارد متعدد نقض حقوق بشر، از جمله شکنجه، بدرفتاری و ناپدید شدن اجباری افراد مظنون به دست داشتن در جرایم مربوط به تروریسم بود، به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.

این گزارش همچنین از دولت اوباما خواست “بازداشت نامحدود و بدون محاکمه” را برای زندانیان گوانتانامو متوقف سازد. در این گزارش هم چنین نگرانی های مربوط به بازداشت مهاجران و “رویه های حذف مهاجرانی” که موفق به دریافت پناهندگی نشده اند نیز مطرح شده است.

گزارش سازمان ملل متحد بیان می دارد که آمریکا باید اقدامات بیشتری در سطح فدرال انجام دهد تا پلیس فرگوسن را که از قدرت خود سوء استفاده کرده، تحت پیگرد قانونی قرار دهد. این گزارش به طور ویژه ای وزارت دفاع ایالا متحده را به دلیل عدم رسیدگی به تجاوز جنسی و جلوگیری از آن در ارتش مورد مواخذه قرار داد.

نمونه های نقض حقوق بشر در آمریکا کم نیستند. قتل سال گذشته “ترایوون مارتین” نوجوان سیاه پوست به دست پلیس، از همین دست موارد است. علاوه بر این هفته گذشته در آمریکا یک پسر 12 ساله به دست پلیس کشته شد. حال آن که این پسر تنها یک اسلحه اسباب بازی در دست داشت.

به طور کلی میانگین درآمد یک خانواده سفید پوست در آمریکا ۲۰ برابر درآمد خانواده سیاه پوست است و باید توجه داشت که این توزیع ناعادلانه ثروت در سیستم قضایی و پلیسی ایالات متحده نیز قابل رؤیت است. جمعیت سیاه پوست آمریکا اقلیت ۱۳ درصدی این کشور را تشکیل می‌دهد، اما قریب به نیمی از زندانیان این کشور از میان همین اقلیت کوچک هستند که در مواردی به دلیل جرایم بسیار جزیی محکوم به سنگین‌ترین مجازات‌ها می‌شوند.

به طور مثال یک سیاه پوست در ۳۰ می‌۲۰۱۳ ، به دلیل دزدیدن یک بسته گوشت از مغازه‌ای به قیمت ۳۵ دلار در ایالت تگزاس، به ۵۰ سال زندان محکوم شد و بنا بر گزارش سنای آمریکا در سال ۲۰۱۲، سیاه پوستان از دسامبر ۲۰۰۷ تا سپتامبر ۲۰۱۲ نسبت به سفیدپوستان و در جرایم مشابه، متحمل حبس‌های بسیار طولانی‌تر شده‌اند.

در کنار همه این موارد باید جنبش تسخیر وال استریت و خواسته های جدایی طلبی ایالت های مختلف آمریکا را نیز اضافه کنیم. جنبش وال استریت در آمریکا فساد نظام اقتصادی آمریکا و اقلیت یک درصدی که ثروتِ آمریکا در دست دارند، آشکار کرد. این جنبش بزرگترین جنبش اجتماعی آمریکا در طول تاریخ این کشور بود. از طرفی درخواست بیش از 25 ایالت آمریکا برای تشکیل دولت مستقل و خارج شدن از سیطره دولت فدرال نشان می دهد که دولت فدرال آمریکا بیش از گذشته با مشکلات مختلفی رو به رو است. این مسئله می تواند در چشم اندازی بلند مدت باعث افزایش جنبش هایی علیه بی عدالتی اقتصادی و اجتماعی در این کشور شود. مشارکت حداقلی مردم این کشور نیز در انتخابات میان دوره ای کنگره نشان گر بی اعتمادی آن ها به نظام حاکم بر کشورشان بود و در این میان پا گرفتن احزاب و جریاناتی که راه سومی را خارج از سیطره جمهوری خواهان و دموکرات ها در آمریکا دنبال می کنند- و البته به شدت توسط این دو حزب محدود می شوند- گویای تغییر نسبی اوضاع به ضرر حاکمیت انحصاری دموکرات ها و جمهوری خواهان در آمریکاست.

بصیرت، مریم فتاحی منش

پنجشنبه ۱۳ آذر ۱۳۹۳