گیاه و سبزی ترخون چیست؟

گیاه ترخون با نام علمی Estragon گیاهی چند ساله است که بومی اوراسیا و مناطق شمالی آمریکای شمالی است. طبع ترخون گرم و خشک است، نام علمی گیاه ترخون از لغت یونانی (دراکونکولوس) به معنی اژدهای کوچک گرفته شده است؛ به این دلیل که این گیاه به صورت مارپیچ است. برگ های این گیاه به ارتفاع ۳۰ سانتیمتر و به رنگ سبز هستند، معمولا از این سبزی برای انواع مختلف شور و ترشی های خانگی استفاده می‌شود.1
 

فواید و خواص ترخون برای سلامتی

ترخون حاوی مواد مغذی و روغن‌های ضروری مختلفی است که فواید بسیاری برای بدن دارند. معروف‌ترین خواص ترخون عبارتند از:
 

تسکین درد

جویدن برگ‌های ترخون به تسکین درد، به‌خصوص تسکین درد دندان و دهان کمک می‌کند. برای این منظور می‌توانید از چای ترخون نیز استفاده کنید.
 

القای خواب

نوشیدن چای ترخون برای افرادی که دچار بی خوابی هستند، مفید است. اثرات آرامش‌بخش ترکیبات این گیاه باعث می‌شود شب‌ها راحت بخوابید.
 

افزایش اشتها

اگر اشتهایتان کم است و در غذاخوردن مشکل دارید، مصرف ترخون را امتحان کنید. با توجه به تحقیقات علمی، گزارش شده است که این گیاه باعث تحریک شیره‌های گوارشی معده و درنتیجه افزایش اشتها می‌شود.
 

افزایش سلامت دستگاه تناسلی زنان

ترخون به حفظ سلامت دستگاه تولیدمثل خانم‌ها کمک می‌کند و همچنین برای زنانی که قاعدگی نامنظم دارند نیز مفید است.
 

بهبود عملکرد روده‌ای

ترخون یک گیاه کرم‌زداست، یعنی به دفع کرم‌های انگلی از روده‌ کمک می‌کند. این خاصیت ترخون خطر ابتلا به بیماری‌های روده و سوء‌جذب مواد غذایی را کاهش می‌دهد.
 

سلامت قلبی‌عروقی

مصرف ترخون برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است، چون از تجمع پلاکت‌ها جلوگیری می‌کند و درنتیجه به‌طور بالقوه منجر به کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی می‌شود.3
 

عوارض جانبی و ایمنی ترخون

ترخون تقریبا ایمن است وقتی که به مقدار خوراکی از طریق دهان مصرف می شود. اگر از طریق دهان به عنوان داروی کوتاه مدت استفاده شود، بسیار ایمن است. استفاده طولانی مدت از ترخون به عنوان یک دارو به احتمال زیاد غیر ایمن است. ترخون حاوی ماده شیمیایی به نام استراگول است که ممکن است باعث سرطان شود.

ترخون برای گرم مزاجان مضر است و در صورت مصزف مداوم مشکلاتی برای آنها ایجاد می کند.

مصرف ترخون سبب خشونت سینه می شود، بنابراین باید آن را با عسل میل نمود.

زیاده‎روی در خوردن ترخون شهوت را کم و خون را تیره می‎کند.2
 

اقدامات احتیاطی و هشدارهای ویژه ترخون

بارداری و شیردهی

ترخون به احتمال زیاد برای خانم هایی که باردار یا شیرده هستند و از آن به عنوان دارو استفاده می کنند، ناسالم است. ترخون ممکن است باعث آغاز دوران قاعدگی شده و بارداری را به خطر اندازد.
 

اختلال خونریزی

ترخون ممکن است لخته شدن خون را کند کند. این نگرانی وجود دارد که ترخون هنگام مصرف به عنوان دارو خطر خونریزی را افزایش دهد.
 

حساسیت به گیاهان خانواده ترخون و گیاهان وابسته

ترخون ممکن است در افرادی که به خانواده Asteraceae / Compositae حساس هستند، یک واکنش آلرژیک ایجاد کند.

اعضای این خانواده عبارتند از ترخون ها ، گل داودی، گل دریایی، گل مروارید و بسیاری دیگر. اگر به این موارد آلرژی دارید، قبل از مصرف ترخون حتماً با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود مشورت کنید.
 

جراحی

ترخون ممکن است لخته شدن خون را کند کند. این نگرانی وجود دارد که ترخون ممکن است خونریزی را در حین و بعد از عمل طولانی کند. حداقل 2 هفته قبل از جراحی برنامه ریزی شده، مصرف ترخون را متوقف کنید.2
 

خواص روغن ترخون

ترخون علاوه بر کاربردهایی که در آشپزی دارد، می‌تواند به یک روغن ضروری (اسانس) با خواص آروماتراپی نیز تبدیل شود. اسانس ترخون دارای فواید بسیاری است که عبارتند از:
 

خوشبوکننده (بوزُدا)

روغن ضروری ترخون خواص ضدمیکروبی مؤثری دارد که موجب مهار رشد میکروب‌های روی پوست می‌شود و در از بین بردن بوی بد بدن مؤثر است.
 

ضد روماتیسم

روغن ترخون به بهبود گردش خون در سراسر بدن کمک می‌کند و سمی به‌نام اسید اوریک را ازبین می‌برد. این دو مزیت در کنار هم خطر ابتلا به روماتیسم و آرتروز را کاهش می‌دهد.
 

بهبود گردش خون

بهبود گردش خون در سراسر بدن یکی دیگر از خواص ترخون است که به بهبود توزیع اکسیژن، آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی مختلف در بدن کمک می‌کند و سلامتی را در وضعیت مطلوبی نگه می‌دارد.
 

محرک

روغن ضروری ترخون موجب تحریک مغز، سیستم‌های عصبی، گوارشی و غدد درون‌ریز می‌شود که به رشد بهتر و بهبود سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

تهیه‌ی روغن ضروری ترخون فرایند ساده‌ای است. برای این منظور ابتدا برگ‌های ترخون چیده می‌شوند، سپس روغن‌های‌ ضروری آنها با تقطیر استخراج می‌شود و در آخر برای استفاده بسته‌بندی می‌شوند. روغن حاصل معمولا بی‌رنگ است اما در برخی موارد ممکن است رنگ آن کمی سبز باشد. عطر آن یادآور انیسون یا رازیانه است و طعم کمی تندی دارد.3
 

کاربردهای مختلف و نحوه‌ی استفاده از خواص ترخون

ترخون یک سبزی همه‌کاره است و می‌تواند در انواع مختلفی از غذاها به‌کار برود، مانند:
 

سیب‌زمینی

با پاشیدن مقداری ترخون روی سالاد سیب‌زمینی، عطر و طعم آن را بهتر کنید.
 

تخم‌مرغ

با ریختن مقداری ترخون در غذاهای کلاسیک تخم‌مرغی مانند تخم‌مرغ شکم‌پر (deviled eggs)، عطر و طعم جدیدی به آن اضافه کنید.
 

غذای دریایی

با استفاده از ترخون، به ماهی‌های مختلف مانند سالمون و ماهی تن عطر فوق‌‌العاده‌ای بدهید. می‌توانید این سبزی را روی حلزون و صدف نیز بریزید.
 

ماکیان

قبل از کباب‌کردن مرغ، بوقلمون و … روی آنها را با مقداری ترخون بپوشانید تا مزه و عطر بی‌نظیری پیدا کنند.
 

سس‌ها

ترخون طعم سس‌ها و چاشنی‌ها را بهتر می‌کند. می‌توانید آن را به خامه‌ی ترش، سس لیمو، پستو و سایر سس‌ها اضافه کنید.3
 

طرز تهیه دمنوش و چای ترخون 

برای تهیه این چای و دمنوش طبیعی و خانگی فقط کافی است که ۳۰ گرم سبزی ترخون را در یک لیتر آب دم کنید و اجازه دهید تا به مدت ۱۰ دقیقه در حرارت غیر مستقیم بماند، مصرف این جوشانده دو الی سه بار در روز برای سلامتی بدن مفید است. البته در تهیه چای ترخون می‌توانید از ترکیب گیاهان دیگر با مقداری عسل و لیمو هم استفاده کنید.1
 

تفاوت مرزه و ترخون 

طبع گیاه مرزه و ترخون گرم و خشک است اما نباید این دو گیاه را با هم اشتباه بگیرید. یکی از تفاوت های شایع این دو گیاه تیره گیاهی آنها است؛ ترخون متعلق به رده کاسنیان و مرزه متعلق به تیره نعناعیان است. همچنین گل های مرزه سفید و بنفش اما گل های ترخون زرد رنگ است.1
 

نحوه ذخیره ترخون

ترخون تازه بهترین حالت را در یخچال باقی می ماند. به سادگی ساقه و برگ های آن را با آب سرد بشویید، با فضای باز آنها را در یک حوله کاغذی مرطوب بپیچانید و در یک کیسه پلاستیکی ذخیره کنید. این روش به گیاه کمک می کند رطوبت خود را حفظ کند.

ترخون تازه به طور معمول چهار تا پنج روز در یخچال می ماند. هنگامی که برگ ها شروع به قهوه ای شدن می کنند، وقت آن است که گیاهان آن را دور ریخت.
ترخون خشک می تواند در یک ظرف هوایی در محیط خنک و تاریک تا چهار تا شش ماه دوام داشته باشد.2
 

طبع ترخون

ترخون دارای طبیعت گرم و خشک می باشد و نوع وحشی آن خیلی گرمتر و خشکتر از نوع مزروع و کاشته شده ی آن است. خشک کننده ی رطوبتها می باشد و بادها و گازها و اخلاط لزج را تحلیل می برد.2

پینوشتها
1.www.delta.ir
2.www.namnak.com
3.www.chetor.com