یار امام زمان بودن

یار و یاور امام زمان بودن ویژگی هایی دارد که هم با ملاحظه روایات معصومان (ع) و هم با ملاحظه تاریخ می توان آنها را به دست آورد. وقتی به تاریخ معصومان (ع) نگاه می کنیم، در می یابیم که در میان مسلمانان، آنها که به امام خویش معرفت و شناخت بیشتر و عمیق تری داشتند و به همین دلیل، در برابر او و فرمان هایش به صورت کامل تسلیم بودند و به جای حرف و ادعا؛ در مقام عمل پیروی خود را نشان دادند، همان یاران واقعی پیامبر(ص) و ائمه (ع) در جنگ ها، سختی ها و تلخی ها بودند؛ افرادی چون : سلمان فارسی، ابوذر و مقداد برای پیامبر (ص) و فرادی مثل مالک اشتر و عمار یاسر برای امیرمومنان علی(ع) و نیکانی چون 72 تن شهید کربلا برای امام حسین (ع) . جالب این که در روایات فراوانی که درباره ویژگی های یاران امام مهدی (عج) آمده بر مسئله معرفت عمیق یاران به آن حضرت و اطاعت کامل و بی چون و چرای ایشان از امام خود، تاکید شده است؛ همچنین روایات به سلامت نفس، پاکی و تقوای آنان تصریح می کندامام صادق (ع) درباره این افراد فرموده است:«آنها مردانی هستند که دل هایشان همانند قطعه ای آهن (محکم) است. هرگز دچار تردید نمی شوند. … پروانه وار دور شمع وجود امام می گردند و خود را سپر جان او قرار می دهند… در سراسر شب نغمه های نماز وذکر وعبادتشان چون صدای زنبور به گوش می رسد.آنها زاهدان شب و شیران روز و در برابر امام عزیزشان کاملاً مطیع و تسلیم هستند.»
البته به این نکته باید توجه کرد که یاران امام مهدی (عج) هم مثل دیگر ائمه (ع) مراتب مختلفی دارند و روایات، بیشتر به ویژگی های یاران نزدیک حضرت که از بهترین شیعیان هستند، پرداخته است. به طور طبیعی هر یک از ما امیدواریم جزء یاران حضرت باشیم؛ چون هم به او عشق می ورزیم، و هم منتظر قدوم مبارک اوییم و هم در دل و جان تصمیم به اطاعت ازاو داریم، ولی باید همتمان آن باشد که در مقام یاوری تا آن جا بالا بیاییم که مایه روشنی چشم ایشان باشیم؛ به گونه ای که امام به یاری ما دل گرم باشد؛ همان گونه که مالک اشتر برای امام علی (ع) این چنین بود و علی (ع) در فراق او و در ماتم او گریست و فرمود:«شما نمی دانید مالک که بود؟»
بنابراین، راه برای همه باز است تا جزء یاوران حضرت باشند. با به دست آوردن ویژگی های رفتاری یاران حضرت و سعی در به دست آوردن اخلاق اسلامی و تقواپیشگی در همه حال، و با دعا و تضرع به درگاه حضرت حق و خواستن از او، از جمله خواندن دعای عهد در هر صبح -که بر اساس فرموده امام صادق (ع) «خواننده دعای عهد از جمله یاوران مهدی (عج) است و اگر بمیرد خدا او را در روزگار ظهور بر می گرداند.» – می توان به این مهم دست یافت.
نکته بسیار مهم این که یاری امام زمان (عج) تنها در زمان ظهور حضرت نخواهد بود، بلکه همین امروز و در دوره غیبت هم، راه یاری رساندن برای همه باز است؛ البته این به تناسب موقعیت افراد فرق می کند. برای مثال،‌ یکی از راه های یاری امام زمان (عج) این است که سعی کنیم دوستان آن حضرت را زیاد کنیم و این هدف مقدس را از راه های گوناگون به انجام رسانیم؛ مثل این که یاد و نام امام زمان را در محیط و جمع فامیل و دوستان و همسایگان زنده نگه داریم و سعی کنیم دوستان و فامیل را از بدی ها دور نگه داریم؛ چون گناه و فساد آنها را از امام زمان (عج) و دوستی آن حضرت جدا می کند پس بکوشیم با روی خوش، نصیحت، دلسوزی و عملکرد زیبا، در ساختن دیگران گام برداریم و از امر به معروف و نهی از منکر خسته و آزرده نشویم.
بهتر است این نکته را هم بدانیم که عمل به وظیفه، بهترین راه برای یاری حضرت مهدی(عج) است. امام زمان (عج) در نامه ای به شیخ مفید فرمودند:«فاتقو الله جل جلاله و ظاهرونا علی انتیاشکم من فتنه؛ تقوا پیشه کنید و ما را در نجات دادن خودتان از فتنه های یاری کنید.» ترک گناه و حرام، عمل به واجبات، سعی و تلاش جدی وخالصانه در تحصیل و کار و راهنمایی دیگران برای ادای واجبات و ترک حرام ها، بزرگ داشت روزهای مربوط به امام زمان (عج) و برپایی و شرکت در مراسم ها و … ما را از یاران امام زمان (عج) قرار می دهد.. برای اینکه از یاران واقعی امام زمان باشیم باید رفتارها و برخوردها وگفتارهای خود را مهدوی کنیم ؛یعنی ،زندگی مهدوی داشته باشیم .در این راستا عمل به راهکارهای زیر توصیه می شود:
1. سنخیت با امام
کسانی که می خواهند از یاران واقعی امام زمان باشند ، وضعیت فکرى، روحى و عملى خود را به گونه اى سامان مى بخشند که سنخیت کاملى با امام زمان(عج) داشته باشند. به طور کلى هر انسانى داراى سه مرتبه وجودى (افکار، صفات و اعمال) است و هیچ انسانى از این قاعده مستثنا نیست. اگر کسى بخواهد به انسان دیگرى نزدیک شود، چاره اى ندارد جز اینکه بکوشد نوع اعتقاد، باورها، صفات و رفتار خود را به ایشان نزدیک سازد تا از این طریق شیعه و پیرو واقعى او باشند.
امام باقر«ع» در تفسیر آیه «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا»؛ آل عمران (3)، آیه 200. فرمود: «اصبروا»، یعنى صبر کنید بر اداى واجبات و «صابروا»، یعنى شکیبا باشید بر اذیّت دشمنان و «رابطوا»، یعنى رابطه ناگسستنى با امام خود، مهدى منتظر(عج) داشته باشید» منتخب الاثر، ص 515، ج 8 ؛ الغیبة النعمانى، ص 199 ؛ تفسیر برهان، ج 1، ص 234..
2. پرهیزکارى و تزکیه نفس
یکى از وظایف و بایسته هاى مهم یاران امام زمان ، آراستن درون با فضایل انسانى و چنگ زدن به مکارم اخلاقى است ؛ یعنى، همان طور که قرآن مى فرماید: «اگر مى خواهید محبوب خدا باشید، تقوا پیشگى کنید» ؛ این قانون در مورد حضرت مهدى(عج) نیز هست. از امام صادق«ع» نقل شده است: «براى صاحب الامر، غیبتى طولانى است ؛ در این دوران هر کس باید تقوا پیشه سازد و به دین خود چنگ زند» الغیبة النعمانى، ص 250، باب 14، ح 5..
3. اظهار محبّت وولایت
یکى از اوصاف یاران خالص امام زمان(عج)، مهرورزى و محبّت سرشار به آن حضرت و تولای اواست. پیامبر اکرم«ص» درباره لزوم دوستى حضرت مهدى(عج) مى فرماید:
«مَن اَحَبّ اَن یَلقى اللّه و قَد کَمل ایمانُهُ و حَسُنَ اِسلامُهُ فَلیَتَوَلَّ الحُجّة صاحب الزمان المنتظر»؛ بحارالانوار، ج 36، ص 296، ح 125. ؛ «هر کس دوست دارد خدا را ملاقات کند ؛ در حالى که ایمانش کامل و اسلامش نیکو باشد، پس باید دوستدار حضرت حجّت، صاحب الزمان منتظر باشد».
خود امام مهدى(عج) نیز مردم را به کارهایى سفارش فرموده که موجب ازدیاد محبّت و مودّت مى شود: «هر یک از شما باید به امورى بپردازد که او را به محبّت ما نزدیک کند و از کارهایى که ناخوشایند ما است، دورى جوید ؛ زیرا ظهور ما به صورت ناگهانى فرا مى رسد» همان، ج 53، ص 176..
4. اظهار اشتیاق و چشم به راه بودن
شور طلب و علاقه دیدار یار و اظهار شیدایى و اشتیاق به محبوب، از ویژگى هاى بارز یاران امام زمان است ؛ چنان که در دعاى ندبه آمده است: «لیتَ شِعرى اَینَ استَقرّت بِکَ النّوى بَل اَىُّ ارض تُقِلُّک اَو ثَرى ابرضوى ام غیرها ام ذى طوى…»؛ اقبال الاعمال، ص 298. ؛ «اى کاش مى دانستم در چه جایى منزل گرفته اى و چه سرزمین و مکان تو را در بر گرفته است! آیا در کوه رضوى هستى و یا در جاى دیگر و یا در ذى طوى هستى…».
امام على«ع» وقتى از امام مهدى(عج) و صفات آن حضرت مى گوید ؛ ناگاه از درون سینه آهى مى کشد و شوق دیدار آن بزرگوار را ابراز مى دارد.
5. شناخت و معرفت امام
یکى از وظایف یاران مصلح موعود ،شناخت راهبر وپیشوای خود و آشنایى و ارتباط هر چه بیشتر با آن حضرت است. شناخت امام«ع» به حدى ضرورت دارد که در روایات معتبر شیعه و سنّى آمده است: «هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد، به مرگ جاهلى مرده است» کمال الدین، ج 1، ص 371 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 160 ؛ ینابیع المودّة، ج 2، ص 372.. این معرفت هم شامل نام و نسب مى شود و هم شامل اوصاف و ویژگى ها و هم اهداف و برنامه ها مى باشد. به همین جهت در یکى از دعاهاى معتبر و معروف مى گوییم: «اللهم عرّفنى نفسَک فانّک ان لم تُعرّفنى نفسَّک لم اعرف نبیّک، اللّهم عرّفنى رسولَک فانّک ان لم تعرّفنى رسولک، لم اعرف حجّتک، اللّهم عرّفنى حجّتک فانّک اِن لم تُعرّفنى حُجّتک ضللتُ عن دینى»؛ کافى، ج 1، ص 337، ح 5 ؛ کمال الدین، ج 2، ص 512..
5. ارتباط وتجدید عهد با ولایت
حفظ و تقویت پیوند قلبى با امام عصر(عج) و تجدید دایمى عهد و پیمان با آن حضرت، یکى دیگر ازشرایط یاری امام در عصر غیبت است.
6.مبارزه و امر به معروف و نهى از منکر
یاوران حضرت مهدى(عج)، باید هموارهآماده پیوستن به قیام جهانى حضرت مهدى(عج) باشند و در عین حال خود علیه ظلم و ستم و فساد، مبارزه کنند.
رسول گرامى اسلام فرمود: «لا یزالونَ قومٌ من امّتى یُقاتلون على الحقّ ظاهرین الى یوم القیامة»؛ نهج الفصاحه، ج 2، ص 516 ؛ منتخب الاثر، ص 514. ؛ «همواره گروهى از امت من تا روز رستاخیز، پیروزمندانه در راه حق نبرد مى کنند».
در روایات به نمونه اى از منتظران و شیعیان واقعى امام«ع» در عصر غیبت اشاره شده که علیه ظلمت و فساد قیام مى کنند و راه امامان خود را تداوم مى بخشند و جانشین ولى عصر(عج) در روى زمین هستند.
امام صادق«ع» مى فرماید: «فیَجعَلُ اللّه قم و اهلَها قائمین مقام الحجّة»؛ منتخب الاثر، ص 443. ؛ «خداى تبارک و تعالى، قم و اهل قم را قائم مقام حجّت قرار مى دهد» و نیز «قم به این جهت قم نامیده شده که اهل آن در محضر قائم آل محمّد(عج) گرد مى آیند و با او قیام مى کنند و از یارى او منحرف نمى شوند» همان، ص 485..
7. حق خواهى و حق مدارى
تاریخ، صحنه حضور و نزاع دو گروه حقّ و باطل و دو اندیشه طغیان گرى و حق گرایى است ؛ راه حقّ و صلاح، راه پیامبران و صالحان و راه باطل و کفر، راه شیاطین و سردمداران زر و زور و تزویر است. این دو گروه و نبرد میان آنها، همیشه در جامعه بوده و همه منتظران واقعى امام زمان(عج)، باید پیرو و طرفدار حق و مخالف و دشمن باطل باشند. با ظهور حضرت مهدى(عج)، جهان شاهد مصاف نهایى حق و باطل و پیروزى و غلبه حق به رهبرى آن حضرت خواهد بود و منتظران ظهور نیز در هر حال باید براى چنین مصافى آماده باشند و خود نیز باید حق و حق خواهى را محور و مدار برنامه ها و فعالیت هایشان قرار دهند.
رسول خدا«ص» در این زمینه مى فرماید: «لا تَزالُ طائفة مِن اُمّتى على الحَقّ ظاهرین حتّى یأتى امرُ اللّه»؛ نهج الفصاحه، ج 2، ص 516 ؛ منتخب الاثر، ص 514 ؛ بحارالانوار، ج 51، ص 52. ؛ «گروهى از امت من همواره حق را آشکار مى کنند تا فرمان خدا (امر ظهور) فرا رسد».
حضرت على«ع» نیز مى فرماید: «واللّه ما یکونُ ما تأملون حتّى یهلِک المبطلون و یضمحلّ الجاهلون و یأمن المتّقون…»؛ نهج البلاغه، ج 1، ص 198 ؛ الغیبة طوسى، ص 279. ؛ «به خدا سوگند! آنچه آرزو مى کنید، تحقّق نمى یابد، مگر هنگامى که باطل از بین رود و نادان ها نابود شوند و پرهیزگاران، آرامش خود را باز یابند…».
8.کسب آمادگى براى ظهور
امام صادق«ع» نیز فرموده است: «هر یک از شما باید براى خروج حضرت قائم (سلاحى ) مهیّا کند – هر چند یک تیر باشد – خداى تعالى هرگاه بداند کسى چنین نیتى دارد، امید آن است که عمرش را طولانى کند تا آن حضرت را درک کند (و از یاران و همراهانش قرار گیرد الغیبة النعمانى، ص 321، ح 10)»
پس براى ظهور حضرت مهدى(عج) و یارى آن حضرت، باید در هر لحظه اى آماده بود و خود را مهیّا نگه داشت و این شامل آمادگى نظامى، جسمانى و… مى شود ؛ اما مهم تر از همه آمادگى فکرى، علمى و سیاسى در عصر غیبت است.
9.اطاعت از نایبان امام«ع»
عصر غیبت، دوران پنهان زیستى امام و عدم دسترسى به او است ؛ در این صورت براى اخذ احکام و تعالیم دینى و عمل به وظایف و تکالیف سیاسى، اجتماعى و عقیدتى، باید به نایبان عام آن حضرت مراجعه کرد و به ولایت و رهبرى آنان گردن نهاد. فقها و علما، به عنوان جانشینان امام معصوم«ع»، راهبران جامعه و هادیان امت و محل رجوع مردم هستند و احکام دینى را با اجتهاد و تفقه خود، به آنان ابلاغ مى کنند.
برای مطالعه بیشتر ر.ک:مهدویت (پیش از ظهور )،رحیم کارگر ،نشر معارف