یکسانی چهارده معصوم علیهم السلام

در زیارت جامعه کبیره که امام هادی النقی علیه السلام آن را به شاگرد خود “موسی بن عبدالله نخعی” تعلیم داده اند و از نظر سند یکی از متقن ترین روایت های به یادگار مانده از ائمه اطهار علیهم السلام است، می خوانیم:
« وَ أنَّ أرواحَکم وَ نورکُم و طینتکُم واحدةٌ »
زید شحّام از امام صادق علیه السلام پرسید: امام حسن علیه السلام افضل است یا امام حسین علیه السلام ؟
آن حضرت جواب فرمود: فضل اول ما به آخر ما و فضل آخر ما به اول ما برمی گردد… خلقت ما یکی است، علم ما یکی است، فضل ما یکی است، همه ما در پیش خدا یکی هستیم… اول ما محمد است، آخر ما نیز محمد است. (- بحار، ج25، ص 363)
شبیه این مطلب را عبدالرحمن بن مسلم از امام کاظم علیه السلام پرسید ؟ زیارت امیرالمومنین علیه السلام افضل است یا زیارت امام حسین علیه السلام یا زیارت امام . . . ؟ و یک یک امامان را نام برد. امام کاظم علیه السلام در جواب فرمود: ای عبدالرحمن! هرکس که اولین ما را زیارت کند، آخرین نفر ما را زیارت کرده است، چنان که اگر آخرین ما را زیارت کند، اولین نفر ما را زیارت کرده است. هرکس ولایت اولین نفر ما را بپذیرد، ولایت آخرین نفر ما را پذیرفته است، همانطور که اگر ولایت آخرین نفر ما را بپذیرد، ولایت اولین نفر ما را پذیرفته است. کسی که حاجت یکی از دوستان ما را برآورد، گویا حاجت همه ما را برآورده است. (- بحار، ج97، ص 122)
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نیز نقل شده است : خدای سبحان گروهی از فرشتگان را مامور کرده تا فاطمه زهرا سلام الله علیها را از پیش رو، پشت سر، سمت راست و چپ محافظت کنند، در مدت حیاطش با او باشند و بعد از مرگ نیز وی را در قبر همراهی کنند، بر او، پدرش، شوهرش و فرزندانش صلوات فراوان بفرستند. پس کسی که مرا بعد از وفاتم زیارت کند، گویا فاطمه را زیارت کرده است و کسی که فاطمه را زیارت کند، مرا زیارت کرده است کسی که علی بن ابی طالب علیه السلام را زیارت کند گویا فاطمه را زیارت کرده است [درنتیجه مرا زیارت کرده است] کسی که حسن و حسین را زیارت کند گویا علی را زیارت کرده است [در نتیجه فاطمه و مرا زیارت کرده است]. هرکس که ذریه حسن و حسین را زیارت کند گویا خودشان را زیارت کرده است [در واقع علی و فاطمه و مرا زیارت کرده است]. (بحار، ج97، ص 122، ح28)
بنابراین زیارت هرکدام در حقیقت زیارت همه آنان است و از نظر فضیلت نیز یکسان هستند. لیکن برخی عوارض خارجی مانند دوری راه، غربت، فشار و سخت گیری های حاکمان ستمگر و … سبب شده که به زیارت برخی از امامان مانند امام حسین و امام رضا علیهما السلام توصیه ویژه ای نموده اند یا ثواب خاصی ذکر کرده اند. چنان که فداکاری ویژه امام حسین علیه السلام برای حفظ دین سبب توصیه ویژه به زیارت آن حضرت شده است.
خداوند متعال در سوره اسرا آیه 55 می فرمایند: وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلَىٰ بَعْضٍ و همچنین در سوره بقره آیه 253 تِلْکَ الرُّ‌سُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ – همانطور که از معنای آیات بر می آید بین انبیا و مرسلین از نظر مرتبت اختلاف وجود دارد، این اختلاف رتبه در میان ائمه اطهار علیم السلام نیز وجود دارد. اما همانطور که گفتیم آن موجودات نورانی، در حد نصاب لازم برای احراز مقام امامت ، همانند یکدیگرند و تفاوت در مراحل بعد از آن نصاب لازم است.
از این جهت هر کدام از ائمه بعد از رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برترین موجودات نظام هستی شمرده می شوند، آیت عظمای الهی و خبر عظیم او هستند؛ زیرا مجموع آنها یک نور هستند که در چهارده رواق می درخشند.
منبع: کتاب ادب فنای مقربان، آیت الله جوادی آملی، ج 1 و 2