اشتیاق ظهور امام زمان

باید زمینه های دوستی و محبت امام زمان را در قلب خود ، تقویت کنید و وجود مقدس او را بر هر چیزی مقدم بدارید. یکی از نشانه‌های دوستی و محبّت نسبت به دیگران اظهار علاقه برای دیدار با ایشان است. امام زمان که محبوب همه اولیاء و انبیاء(ع) می‌باشد و در مواقع مختلفی نیز اظهار علاقه برای دیدن حضرت از سوی ایشان صورت گرفته است. دوستداران امام مهدی(ع) و منتظران با اعمال و رفتار خود باید نسبت به دیدار با حضرت اظهار اشتیاق نمایند.
داشتن شور و اشتیاق ملاقات و زیارت امام عصر، شرط همراهی و هم گامی و حضور است. از خصوصیات منتظران واقعی، داشتن شور و شوق دیدار و ملاقات با امام زمان است. این شور و اشتیاق همانند عاشقی است که چشم به راه و منتظر دیدار محبوب و معشوق خویش است. امام صادق(ع) که خود از مشتاقان و دلباختگان دیدار و زیارت امام موعود و منجی هستند، در دعای ندبه به تشریح این شور و عشق پرداخته و در فرازهایی از این دعا می‌‌فرمایند:”برای من سخت و دشوار است که مردم را ببینم و تو از انظار پنهان باشی و دیده نشوی” یعنی برای من دشوار است که مردم را ببینم و تو دیده نشوی “مَتَى تَرَانَا وَ نَرَاکَ” چه زمانی این فرصت فراهم می‌‌شود که ما تو را ببینم و تو ما را؟ منتظران راستین و حقیقی کسانی هستند که شوق دیدار و ملاقات با آن حضرت را دارند و جز به دیدار و ملاقات و رسیدن به محضر او به چیزی دیگری نمی‌اندیشند. آنان کسانی هستند که رفتار و اعمال خود را در جهت رضایت و جلب رضایت او قرار می‌‌دهند و در تمام برنامه‌ها و رفتارها و عبادت‌ها و نیایش‌های خود جز جلب رضایت و محبت او به چیز دیگری فکر نمی‌کنند؛ به این جهت که آنان می‌‌دانند رضایت او موجب رضایت خداوند متعال از بندگانش خواهد بود. (کرمی؛ رضا علی، خانواده منتظر امام زمان، ص ۱۰۳-۱۰۴.)

بر این اساس اظهار اشتیاق به دیدار آن بزرگوار از نشانه های دوستان و موالیان امام زمان است. در خوبی و استحباب آن هیچ تردیدی نیست، چون در دعاهای روایت شده برای آن حضرت، این معنی آمده است و چه خوب سروده اند:
قَلْبِی إِلَیْکَ مِنَ الأَشْواقِ مُحْتَرَقُ – وَ دَمْعُ عَیْنِی مِنَ الآماقِ مُنْذَفِقُ
الشَّوْقُ یُحْرِقُنِی وَ الدَّمْعُ یُغْرِقُنِی – فَهَلْ رَأَیْتَ غَرِیقاً وَ هْوَ مُحْتَرِقُ
ز آتش دل سوزم و در سیل اشکم غوطه ور – کس غریقی همچو من دیده در آتش شعله ور؟
شوق روی انورت آرد شگفتی ها به بار – از ظهور طلعتت گردد زمستان ها بهار
و بر این مطلب دلالت دارد آن که مولایمان امیر المؤمنین علیه السلام اظهار اشتیاق به دیدارش را داشت، چنان که در حدیث روایت شده از آن حضرت علیه السلام در وصف حضرت مهدی – عجّل اللَّه فرجه الشریف – که قسمتی از صفات و نشانه های او را بیان فرمود و به بیعت کردن با او و اجابت نمودن دعوتش امر کرد، فرمود: «هاه!» و به سینه اش اشاره نمود و شوق به دیدارش را اظهار داشت.
نیز بر این معنی دلالت دارد آنچه در بحار به نقل از کتاب «مزار کبیر»، به سند خود از احمد بن ابراهیم روایت آورده که گفت: به جناب ابوجعفر محمد بن عثمان اشتیاقم را به دیدار مولایمان بیان کردم، به من فرمود: با وجود اشتیاق، مایل هستی او را ببینی؟ گفتم: آری. فرمود: خداوند پاداش شوق تو را عنایت فرماید و دیدن رویش را به آسانی و عافیت به تو روزی کند، ای ابوعبد اللَّه! التماس مکن که او را ببینی، زیرا که در ایّام غیبت به او اشتیاق داری و درخواست مکن که با او همنشین گردی، که این از عزائم الهی است و تسلیم بودن به آن بهتر است، ولی با زیارت به سوی او توجّه کن …. [بحار الانوار، ۹۷:۱۰۲ باب ۷.]نیک بودن اشتیاق به آن حضرت علیه السلام امر واضح و روشنی است، که هیچ پوشیدگی در آن نیست، زیرا که این از لوازم محبّت است که از دوستان جدا نمی گردد و عبارت: خداوند پاداش شوق تو را عنایت فرماید. اشاره به ثواب ارزنده ای است که بر آن مترتّب می شود، چنان که فرمایش امام صادق علیه السلام بر آن دلالت دارد با احترام و تجلیلی که در آن هست.
و این که فرمود: ای ابوعبد اللَّه! التماس مکن که او را ببینی. منظور دیدن آن حضرت به گونه امامان گذشته علیهم السلام است، یعنی هر وقت که خواسته باشی این امر برایت فراهم باشد. و امّا این که درخواست دیدن آن حضرت به طور مطلق چیزی نیست که منع شده باشد، بلکه از وظایف متدیّنین است و رسیدنشان به این سعادت بسیار اتفاق افتاده است.
شاهد بر آنچه گفتیم این که گفته: زیرا که در ایّام غیبت به او اشتیاق داری و درخواست مکن که با او همنشین گردی که این از عزائم الهی است … . چون اگر دیدن آن جناب و همنشین شدن با حضرتش هرچند در بعضی از اوقات، از عزائم الهی و خواسته حتمی خداوند در مورد صاحب الزمان علیه السلام بود، برای هیچ کس از مؤمنین این امر اتّفاق نمی افتاد و این برخلاف چیزی است که مشاهده می شود، زیرا که روایات و حکایات در مورد مؤمنان رستگار به دیدار آن بزرگوار علیه السلام، سبب باور اهل یقین می باشد. و بالاخره پوشیده نماند که جمله «به او اشتیاق داری …» جمله خبریه است که در مقام انشاء واقع شده، که در حقیقت این امر به شوق دیدار آن حضرت – صلوات اللَّه و سلامه علیه – می باشد و بر فضیلت اشتیاق اهل اخلال به آن حضرت دلالت می کند، آنچه در بحار از «اختصاص» به سند خود، از محمد بن مسلم روایت آمده که گفت:
به سوی مدینه رهسپار شدم در حالی که دردمند و بیمار بودم، به امام باقر علیه السلام عرض شد که محمد بن مسلم بیمار است، پس آن حضرت توسّط غلامی، نوشیدنی ای که با دستمالی پوشانیده شده بود، برایم فرستاد، غلام ظرف نوشیدنی را به دستم داد و به من گفت: آن را بیاشام که آن حضرت علیه السلام به من امر فرمود که بر جای بمانم تا آن را بنوشی. پس آن را گرفتم، ناگاه بوی مشک از آن برخاست، نوشابه ای خوش طعم و سرد بود و چون آن را آشامیدم، غلام به من گفت: مولایم به تو می فرماید: هرگاه آشامیدی نزد من بیا. در اندیشه شدم که به من چه گفت و حال آن که پیش از آن نمی توانستم برپای بایستم، که وقتی نوشیدنی در درونم جای گرفت، گویی که از بند رهایی یافته باشم، نشاط گرفتم. پس به در منزل آن جناب رفتم و اجازه ورود خواستم، بر من بانگ زد که: بدنت سالم گشت، داخل شو. آن گاه در حالی که گریه می کردم، داخل شدم و بر آن حضرت سلام کردم و بر دست و سرش بوسه زدم، آن حضرت علیه السلام به من فرمود: ای محمد! چرا گریه می کنی؟ عرض کردم: فدایت شوم! بر غربتم و دوری راه و کمی توان بر ماندن نزد شما و دیدن رویتان. فرمود: امّا کمیِ توان را که خداوند اولیای ما و دوستانمان را این چنین قرار داده و بلا را بر آنان نزدیک ساخته است. و امّا آنچه از غربت یادآور شدی، پس تأسّی جسته ای به حضرت ابی عبد اللَّه علیه السلام که در سرزمینی دور از ما کنار نهر فرات است. و امّا دوری راه که یاد کردی، البته مؤمن در این دنیا غریب و در میان این مردم نگون سار است، تا از این خانه دنیا به رحمت خداوند بیرون رود. و امّا آنچه متذکّر شدی از دوست داشتن نزدیک بودن به ما و ملاقات با ما را و این که نمی توانی این کار را انجام دهی، پس خداوند می داند که در دلت چیست و پاداش تو بر اوست. [ بحارالانوار، ۱۲۰:۱۰۱ باب ۱۶ ح ۹.] نیز در مزار این حدیث را از «کامل الزیارة» روایت کرده با اضافاتی که مربوط به فضیلت تربت مبارک امام حسین علیه السلام است. [ کامل الزیارة، ۲۷۵.] پس در اینکه محبت تمام ائمه علیهم السلام و دوستی شان بخشی ‌از ایمان و شرط قبولی اعمال است شکی نیست، ولی در اهتمام به محبت مولایمان حضرت مهدی(عج) خصوصیتی است که سبب شده به طور خصوص به آن امر گردد و این به دو جهت است:
۱- عقل حکم می‌کند که حضرت را دوست بداریم، چون تمام نعمت‌ها و عنایات بی پایان خداوند به واسطه و به برکت وجود مبارک مولایمان ما را در برگرفته است.
۲- روایات نیز می‌رساند که محبت و دوست داشتن آن حضرت لازم است. سید محدث بحرانی در کتاب غایه المرام به نقل از نعمانی به سند خود از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روایت کرده که ایشان فرمود:
«خداوند در شب معراج به من وحی فرمود: ای محمد! چه کسی را در زمین بر امتت جانشین کرده ای؟ و حال آنکه او بهتر می‌دانست. گفتم: ای پروردگار عموزاده‌ام را. فرمود: علی بن ابی طالب را؟ گفتم: آری پروردگارا. فرمود: ای محمد! من به زمین نظری افکندم پس تو را از آن برگزیدم، پس اینکه تو با من یاد شوی من محمود هستم و تو محمد هستی، بار دیگر بر آن نظری افکند وعلی
‌ بن ابی طالب را برگزیدم، پس او را جانشین تو قرار دادم که سید پیغمبرانی و علی سید اوصیا و برای او اسمی از اسم هایم را قرار دادم که من اعلی هستم و او علی است. ای محمد! من علی و فاطمه و حسن و حسین و امامان را در یک نور آفریدم، سپس ولایت شما را بر فرشتگان عرضه نمودم، پس هر که آن را پذیرفت مؤمن شد و هر که آن را انکار نمود از کافران گردید، ای محمد! اگر بنده ای از بندگانم آن قدر مرا پرستش نماید تا اینکه بمیرد، سپس در حالی که منکر ولایت شما باشد، مرا ملاقات کند او را به جهنم خواهم برد. سپس فرمود: ای محمد! آیا می‌خواهی آنها را ببینی؟ گفتم: آری. فرمود: پیش بیا. چون پیش رفتم ناگاه علی بن ابی طالب و حسن بن علی و حسین بن علی و علی بن حسین و محمدبن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمدبن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و حجت قائم را که همچون ستاره ای درخشان در میان آنان بود، دیدم. گفتم: ای پروردگار من! اینان کیستند؟ فرمود: اینان امامان هستند و این قائم است، حلالم را حلال و حرامم را حرام ‌می نماید و از دشمنانم انتقام می‌گیرد، ای محمد او را دوست بدار که من او و دوست دارنده او را دوست دارم.» این حدیث بیانگر این است که محبت آن حضرت، مقتضی امر مخصوصی از سوی خدای تعالی است.
با اینکه محبت همه ائمه علیهم السلام واجب است ولی دو ویژگی سبب محبت خاص شده است: چیره شدن دین و غالب گردیدن مسلمین بر کافرین به دست آن حضرت.اما اینکه ما شیعیان چگونه ارادتمان را به حضرت(عج)نشان دهیم ، طرق مختلفی دارد که در کتاب شریف مکیال المکارم فی الفوائد قائم(ع) به آنها اشاره شده است که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
حفظ شئونات اسلامی، تقوا و پرهیز از محرمات
همانطور که خداوند فرموده “انَّ اکرمکم عندالله اتقاکم” چرا که حضرت(ع) برای احیای دین خدا و عمومیت تقوا در بین عموم مردم دنیا قیام خواهند نمود.
برپا نمودن مجالسی که حضرت ولیعصر(عج) در آنجا یاد شود
برپایی مجالسی که امام عصر(ع) در آن یاد شود و مناقب و فضایل آن حضرت ترویج و منتشر گردد، موجب ترویج دین خداوند و یاری نمودن نیکی، تقوی، تعظیم شعائر الهی و نصرت ولی الله است. امام صادق(ع) فرمودند: «یکدیگر را دیدار کنید، که در دیدارتان زنده شدن دل هایتان و یادآوری احادیث ما هست و احادیث ما، شما را نسبت به یکدیگر ‌مهربان می‌سازد که اگر آنها را به کار گیرید رستگار شده و نجات یافته اید و هر گاه آنها را ترک گویید گمراه شده و هلاک می‌گردید، پس به آنها عمل کنید که من نجات شما را ضمانت می‌کنم.»
حضور یافتن و نشستن در این گونه مجالس از ارزش بالایی برخوردار است، چنان که حضرت امام رضا(ع) می‌فرماید: «هر کس در مجلسی بنشیند که امر ما در آن زنده می‌گردد دلش نخواهد مرد، روزی که دلها می‌میرند.»
برپا نمودن این مجالس در برخی زمان‌ها واجب است، مانند زمانی که مردم در معرض انحراف و گمراهی باشند و برپایی این مجالس سبب جلوگیری از هلاکت دینی آنان و مایه ارشاد و راهنمایی ایشان به راه هدایت گردد. خداوند متعال می‌فرماید: «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوب؛ هر کس شعائر خداوند را بزرگ و ‌محترم دارد این کار نشانه تقوای دلها است.»
در کتاب مرآة الانوار از امیرالمؤمنین(ع) به طور مرسل روایت کرده که فرمود: «نحن الشعائر و الاصحاب؛ مائیم شعائر و اصحاب.»
سرودن و شعر خواندن در فضایل آن بزرگوار در مجالس آن حضرت موجب یاری امام به شمار می‌آید. امام صادق(ع) در این باره فرموده اند: «من قال فینا بیت شعر، بنی الله تعالی له بیتا فی الجنه؛ هر کس درباره ما یک بیت شعر بگوید خداوند برای او خانه ای در بهشت خواهد ساخت.»
رعایت ادب درباره امام معصوم
رعایت ادب در یاد کردن امام معصوم بسیار زیاد سفارش شده است. تأکید شده مؤمن، باید با القاب شریف و مبارک حضرت را یاد کند.
همچنین در زمینه برخاستن برای تعظیم شنیدن ‌نام مبارک حضرت، بالاخص اگر آن نام مبارک «قائم» باشد، سفارش شده است.
سلام روزانه به امام زمان(عج)
سلام روزانه به حضرت مخصوصاً در روزهای دوشنبه و پنج شنبه که اعمال عموم خلایق بر آن حضرت عرضه می‌شود، نیز توصیه شده است. رسول خدا(ص) فرمود: «خداوند عزوجل به هیچ دوست خود که جانش را به اطاعت و خیرخواهی امامش به زحمت انداخته، نظر نیفکند مگر اینکه او در رفیق اعلی [دسته پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحین که در بهشت قرین هم باشند] با ما باشد. »در دعای بعد از زیارت آل یاسین خیرخواهی برای آن والا مقام را این گونه از خدا طلب می‌کنیم: «اَللَّهُم انصُرهُ وَ انتَصِر بِهِ لِدِینِکَ؛ خدایا! یاری نما او را و یاری کن به وسیله او دینت را. »و باز هم در همین دعا می‌خوانیم: «اَللَّهم اَعِذهُ مِن شَرِّ کُلِّ باغٍ وَ طاغٍ وَ مِن شَرِّ جَمِیعِ ‌خَلقِکَ وَاحفَظهُ مِن بینِ یَدَیهِ وَ مِن خَلفِهِ وَ عَن یَمِینِهِ وَ عَن شِمالِه؛ خدایا! پناه ده او را از شر هر متجاوز و سرکش و از شر همه خلق خود و نگهدار او را از پیش رو و از پشت سر و طرف راست و از طرف چپ. »
هدیه به حضرت
مؤمن می‌تواند نمازی مخصوص، به عنوان هدیه به آن حضرت یا دیگر ائمه علیهم السلام به جا آورد و هیچ حدّ، وقت و شماره ای برای این نماز نیست و در واقع مؤمن به مقدار محبت و توانایی اش می‌تواند از این هدیه به محبوبش تقدیم کند. ابومحمد صمیری می‌گوید: ما را ابوعبدالله احمد بن عبدالله بجلی به سندی که به ائمه علیهم السلام متصل است، حدیث کرد که فرمود: «هر کس ثواب نماز خود را برای رسول خدا(ص) و امیرالمؤمنین(ع) و اوصیای بعد آن حضرت قرار دهد، خداوند ثواب نمازش را آن قدر افزایش می‌دهد که از شمارش آن نفس قطع می‌گردد و پیش از آنکه روحش از بدنش ‌برآید به او گفته می‌شود: فلانی! هدیه تو به ما رسید، پس امروز پاداش و تلافی نیکی‌های تو است دلت خوش و چشمت روشن باد به آنچه خداوند برایت مهیا فرمود و گوارایت باد آنچه را به آن رسیدی.»همچنین وارده شده که مؤمن، بخشی از دارایی خود را برای امام زمانش هدیه کند و هر سال به این عمل مداومت نماید و در این عمل شریف، غنی و فقیر، حقیر و شریف و مرد و زن یکسانند، الا این که ثروتمند به مقدار توانائیش تکلیف دارد و فقیر به مقدار استطاعت خود مکلف می‌گردد، خدای عزوجل فرموده: «لا یکلِّفُ الله نفسا إلّا وُسعَها؛ خداوند هیچ کس را جز به مقدار توانش تکلیف نمی کند. »
زیارت امام حسین(ع) و گریه بر سیدالشهدا
از نکات جالب توجه دیگر در ابراز محبت به آن بزرگوار، گریستن در مصیبت امام حسین(ع) و خواندن زیارت آن حضرت است از اموری است که بدون تردید از عظیم ترین و مهمترین وسایل تقرب یافتن به حضرت است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «هر کس قبر پدرم [ابی عبدالله] را زیارت کند، همانا رسول خدا را صله نموده و پیوند ما را گرامی داشته و غیبتش حرام می‌گردد و بدنش بر آتش (دوزخ) حرام می‌شود.»
پرداخت صدقه برای سلامتی حضرت، شناخت و معرفت به آن حضرت و آمادگی برای ظهور حضرت از دیگر مواردی است که مورد تأکید قرار گرفته است.