قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
قرآن مى‌فرماید:
النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ. الأحزاب/6.
پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب مى شوند.
این که همسران رسول خدا مادران مؤمنان هستند، امرى است قطعى و از ویژگى‌هاى رسول خدا صلى الله علیه وآله است .
تشبیه آنان به مادران ، تشبیه به برخى از آثار مادرى است و شامل همه آثار آن نیست و تمام احکام، حقوق و ضوابطى که بر مادر واقعى هر فرد حکمفرما و جارى است، شامل آنان نمى‌شود؛ از جمله محرمیت طرفینى، ارث بردن از یکدیگر، ازدواج با دخترى که از همسر قبلى دارد و…
کسى نمى‌تواند ادعا کند که همسران پیامبر با همه مؤمنان محرم هستند و تمام احکام و آثار محرمیت بین آنها برقرار است و نیز نمى‌تواند ادعا کند که مؤمنان از همسران پیامبر ارث مى‌برند و آنها نیز از تمام مؤمنان ارث می برند .تنها اثرى که ثابت شده ، حرمت ازدواج با خود آنها بعد از رسول خدا صلى الله علیه وآله است و بیشتر از آن از آیه استفاده نمى‌شود.
ده‌ها نفر از بزرگان اهل سنت در تفسیر آیه «وازواجه امهاتهم» به همین مسأله تأکید کرده‌اند که ما به نقل دیدگاه برخى از آنها بسنده مى‌کنیم:
محمد بن ادریس شافعى در کتاب الأم در این باره مى‌نویسد:
«پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب مى شوند» و خداوند فرموده: « و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید» پس خداوند ازدواج با همسران رسول خدا صلى الله علیه وآله را بعد از آن حضرت بر جهانیان حرام اعلام کرده است و این حکم شامل زنان دیگران غیر از پیامبر نمى‌شود…
این گفته خداوند که آنها مادران مؤمنان هستند، شامل همه آثار و معانى «مادر» نمى‌شود و به این معنا است که در هیچ حالى ازدواج با آنها حلال نیست؛ اما ازدواج با دختران همسران پیامبر حرام نیست؛ در حالى که ازدواج با دختر مادران خودشان که او را به دنیا آورده یا شیر داده حرام است.
(الشافعی، ابوعبد الله محمد بن إدریس (متوفاى 204هـ)، الأم، ج5، ص141، ناشر: دار المعرفة – بیروت، الطبعة: الثانیة، 1393هـ.)
ابن ملقن شافعى در باره تقسیم بندى مادران و احکام اختصاصى هر کدام از آنها مى‌نویسد:
اصحاب ما گفته‌اند که مادران بر سه قسم هستند و احکام هر کدام نیز متفاوت است:
الف: مادرى که شخص را به دنیا آورده است که تمام احکام مادرى براى او ثابت است؛
ب: مادر بودن همسران پیامبر که جز حکم حرمت ازدواج با آنها چیزى دیگرى را ثابت نمى‌کند؛
ج: مادران رضاعى که چیزى بین مادران واقعى و ام المؤمنین است
(الأنصاری الشافعی، سراج الدین أبی حفص عمر بن علی بن أحمد المعروف بابن الملقن(متوفاى804هـ)، غایة السول فی خصائص الرسول (ص)، ج1، ص250، تحقیق: عبد الله بحر الدین عبد الله، ناشر: دار البشائر الإسلامیة – بیروت، 1414هـ – 1993م. )
طبرى می نویسد:
این گفته خداوند که «همسران پیامبر مادران مؤمنان هستند» یعنى حرمت همسران آن حضرت همانند حرمت مادران مؤمنان است، به این معنا ازدواج با آنها بعد از وفات رسول خدا صلى الله علیه وآله براى مؤمنان حرام است؛ همان طورى که ازدواج با مادران‌شان حرام است.
(الطبری، أبو جعفر محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب (متوفاى310)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج21، ص122، ناشر: دار الفکر، بیروت – 1405هـ)
محمد بن سعد در الطبقات الکبرى، از مسروق نقل کرده است که:
زنى به عائشه گفت: اى مادر. عائشه جواب داد: من مادر تو نیستم، من مادر مردان شما هستم.
عن عامر عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة یا أمة فقالت لست بأمک أنا أم رجالکم.
(الزهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله البصری (متوفاى230هـ)، الطبقات الکبرى، ج8، ص65 و 68، ناشر: دار صادر – بیروت.)
و بیهقى در سنن کبراى خود مى‌نویسد:
باب ما خص به من أن أزواجه أمهات المؤمنین وأنه یحرم نکاحهن من بعده على جمیع العالمین قال الله جل ثناؤه: « النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ» وقال: « وَما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً» الآیة.
13200 أخبرنا علی بن أحمد بن عبدان أنبأ أحمد بن عبید ثنا بن أبی قماش ثنا بن عائشة ثنا أبو عوانة عن فراس عن عامر عن مسروق عن عائشة رضی الله عنها أن امرأة قالت لها یا أمه فقالت أنا أم رجالکم لست بأمک.
باب: ویژگى آن حضرت از این جهت که همسران آن حضرت مادران مؤمنان هستند و ازدواج با آنها بعد از وفات رسول خدا صلى الله علیه وآله بر تمام جهانیان حرام است؛ خداوند فرموده است: « پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها [مؤمنان ] محسوب مى شوند» و نیز فرموده است: « و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید».
از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر ! عائشه در جواب گفت: من مادر مردان شما هستم، مادر تو نیستم.
البیهقی، أحمد بن الحسین بن علی بن موسی ابوبکر (متوفاى 458هـ)، سنن البیهقی الکبرى، ج7، ص69ـ70، ناشر: مکتبة دار الباز – مکة المکرمة، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، 1414هـ – 1994.
این روایت ثابت مىکند که تنها معناى «ام المؤمنین» حرمت ازدواج با همسران رسول خدا صلی الله علیه وآله است و معنایی غیر از آن ندارد و گرنه معنا نداشت که عائشه این مسأله را از زنان نفى نماید.
بسیارى از بزرگان اهل سنت از این روایت همین معنا را فهمیده و به آن استدلال کرده‌اند. حسین بن مسعود بغوى از او با عنوان «محیى السنة» یاد کرده‌اند در تفسیر آیه «ام المؤمنین» مى‌گوید:
قال الشافعی تزوج الزبیر أسماء بنت أبی بکر وهی أخت أم المؤمنین ولم یقل هی خالة المؤمنین واختلفوا فی أنهن هل کن أمهات النساء المؤمنات قیل کن أمهات المؤمنین والمؤمنات جمیعا وقیل کن أمهات المؤمنین دون النساء وروى الشعبی عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة رضی الله عنها قالت یا أمه فقالت لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم فبان بهذا معنى هذه الأمومة تحریم نکاحهن.
شافعى گفته: زبیر با اسماء دختر ابوبکر ازدواج کرد؛ و خواهر ام المؤمنین (عائشه) بود؛ در حالى که به او «خاله مؤمنان» گفته نمى‌شود. علما در این زمینه اختلاف دارند که آیا همسران پیامبر مادران زنان مؤمنه نیز هستند یا خیر. برخى گفته‌اند که آنها مادران مردان مؤمن و زنان مؤمنه نیز هستند، برخى گفته‌اند که تنها مادر مردان مؤمن هستند و مادران زنان مؤمنه نیستند، شعبى از از مسروق نقل کرده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر، عائشه در جواب گفت: من مادر تو نیستم، من تنها مادر مردان شما هستم. طبق این روایت روشن مى‌شود که معناى این نوع مادرى، حرمت ازدواج با آنها است.
البغوی، الحسین بن مسعود (متوفاى516هـ)، تفسیر البغوی، ج3، ص507، تحقیق: خالد عبد الرحمن العک، ناشر: دار المعرفة – بیروت.
و سیوطى به نقل از بغوى مى‌نویسد:
قال البغوی وهن أمهات المؤمنین من الرجال دون النساء؛ لأن فائدة الأمومة فی حق الرجال وهی النکاح مفقودة فی حق النساء.
بغوى گفته است که آنها مادران مردان مؤمن هستند نه مادران زنان؛ چرا که فایده مادرى در حق مردان که همان حرمت ازدواج با آنها است، در حق زنان مفقود است.
السیوطی، جلال الدین أبو الفضل عبد الرحمن بن أبی بکر (متوفاى911هـ)، الخصائص الکبرى، ج2، ص438، ناشر:دار الکتب العلمیة – بیروت – 1405هـ – 1985م.
در کتاب مسانید فراس بن یحیى آمده است:
عن الشعبی عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة یا أمه فقالت إنی لست أمک إنما أنا أم رجالکم فی التفسیر إسناده صحیح.
از شعبى از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر، عائشه در جواب گفت: من مادر تو نیستیم، من تنها مادر مردان شما هستم. سند این روایت صحیح است.
الخارفی الکوفی، فراس بن یحیى المکتب (متوفاى129هـ)، مسانید أبی یحیى فراس بن یحیى المکتب الکوفی، ج1، ص85، تحقیق: محمد بن حسن المصری، ناشر: مطابع ابن تیمیة – القاهرة، الطبعة: الأولى، 1413هـ.
ابن عربى مالکى در باره معناى «ام المؤمنین» مى‌نویسد:
اختلف الناس هل هن أمهات الرجال والنساء أم هن أمهات الرجال خاصة على قولین: فقیل ذلک عام فی الرجال والنساء وقیل هو خاص للرجال لأن المقصود بذلک إنزالهن منزلة أمهاتهم فی الحرمة حیث یتوقع الحل والحل غیر متوقع بین النساء فلا یحجب بینهن بحرمة. وقد روی أن امرأة قالت لعائشة یا أماه فقالت لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم وهو الصحیح.
مردم اختلاف دارند که آیا همسران پیامبر مادران مردان مؤمن و زنان مؤمنه است یا تنها مادر مردان مؤمن هستند، دو دیدگاه در این باره وجود دارد: برخى گفته‌آند که این حکم هم شامل مردان مى‌شود و هم شامل زنان، برخى گفته‌اند که تنها شامل مردان مى‌شود؛ چرا که مقصود از این که آنها به منزله مادران آنها قرار داده است، حرمت ازدواج با آنها است؛ زیرا از مادر بودن، حلال بودن توقع مى‌رود و حلال بودن بین مردان و زنان نیست؛ به همین خاطر بین همسران پیامبر و زنان مؤمن به خاطر حرمت حجاب واجب نیست. به درستى روایت شده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستیم، من تنها مادر مردان شما هستم. و این دیدگاه (دوم) صحیح است.
إبن العربی، ابوبکر محمد بن عبد الله (متوفاى543هـ)، أحکام القرآن، ج3، ص542، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، ناشر: دار الفکر للطباعة والنشر – لبنان.
و ابن جوزى حنبلى بعد از نقل روایت عائشه، تصریح مىکند که تنها معناى «ام المؤمنین» حرمت ازدواج با آنها است:
وقد روى مسروق عن عائشة أن أمرأة قالت یا أماه فقالت لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم؛ فبان بهذا الحدیث أن معنى الأمومة تحریم نکاحهن فقط.
از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به او گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستم و تنها مادر مردان شما هستم، با این روایت روشن مى‌شود که معناى مادرى همسران پیامبر، تنها حرمت ازدواج با آنها است.
ابن الجوزی الحنبلی، جمال الدین ابوالفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد (متوفاى 597 هـ)، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج6، ص353، ناشر: المکتب الإسلامی – بیروت، الطبعة: الثالثة، 1404هـ.
ابن عادل حنبلى نیز مى‌نویسد:
روى الشعبِیُّ عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة یا أمه فقالت: لست لک بأم إنما أنا أمُّ رِجَالِکُمْ فدل هذا على أن معنى هذه الأمومة تحریم نکاحهن.
از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به او گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستم و تنها مادر مردان شما هستم، این روایت دلالت مىکند که معناى مادر بودن همسران پیامبر، حرمت ازدواج با آنها است.
ابن عادل الدمشقی الحنبلی، ابوحفص عمر بن علی (متوفاى بعد 880 هـ)، اللباب فی علوم الکتاب، ج15، ص504، تحقیق: الشیخ عادل أحمد عبد الموجود والشیخ علی محمد معوض، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت / لبنان، الطبعة: الأولى، 1419 هـ ـ 1998م.
ابن زمنین در تفسیر خود تصریح مىکند که «ام المؤمنین» به معناى تحریم ازدواج با آنها است و سپس به روایت عائشه استناد مىکند:
«وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ» أی: هن فی التحریم مثل أمهاتهم. یحیى: عن سفیان الثوری، عن فراس، عن الشعبی، عن مسروق، عن عائشة «أن امرأة قالت لها: یا أمه. فقالت: لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم».
همسران پیامبر مادران مؤمنان هستند، یعنى در مسأله حرمت ازدواج همانند مادران آنها هستند. از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به او گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستم و تنها مادر مردان شما هستم.
أبی عبد الله محمد بن عبد الله بن أبی زمنین (متوفاى399هـ)، تفسیر القرآن العزیز، ج3، ص387، تحقیق: أبو عبد الله حسین بن عکاشة – محمد بن مصطفى الکنز، ناشر: الفاروق الحدیثة – مصر/ القاهرة، الطبعة: الأولى، 1423هـ – 2002م.
و بیقهى در دیگر کتاب خود با قرار دادن دو آیه «ام المؤمنین» و تحریم ازدواج با زنان پیامبر، نتیجه‌گیرى مىکند که تنها معناى «ام المؤمنین» حرمت ازدواج با آنها است:
وجعلهن أمهات المؤمنین فقال: « النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ» وحرم نکاحهن بعد وفاة نبیه صلى الله علیه وسلم فقال: « وَما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً».
و همسران پیامبر را مادر مؤمنان قرار داده و فرموده: « پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب مى شوند» و ازدواج با همسران پیامبر بعد از وفات آن حضرت را حرام کرده است و فرموده: «و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید».
البیهقی، أحمد بن الحسین بن علی بن موسی ابوبکر (متوفاى458هـ) الاعتقاد والهدایة إلى سبیل الرشاد على مذهب السلف وأصحاب الحدیث، ج1، ص324، تحقیق: أحمد عصام الکاتب، ناشر: دار الآفاق الجدیدة – بیروت، الطبعة: الأولى، 1401هـ
جلال الدین سیوطى در الدر المنثور مى‌نویسد:
ابن أبى حاتم از قتاده در باره این سخن خداوند «وازواجه امهاتهم» نقل کرده است که مى‌گفت: آنها مادران شما هستند، در این که حرام است بر هر مؤمنى ازدواج با همسران پیامبر (ص) هم در زمان زندگى آن حضرت؛ اگر چه آن زن را طلاق داده باشد و هم بعد از رحلت ایشان.
السیوطی، جلال الدین أبو الفضل عبد الرحمن بن أبی بکر (متوفاى911هـ)، الدر المنثور، ج6، ص 566، ناشر: دار الفکر – بیروت – 1993.
النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ. الأحزاب/6.
پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب مى شوند.
این که همسران رسول خدا مادران مؤمنان هستند، امرى است قطعى و از ویژگى‌هاى رسول خدا صلى الله علیه وآله است .
تشبیه آنان به مادران ، تشبیه به برخى از آثار مادرى است و شامل همه آثار آن نیست و تمام احکام، حقوق و ضوابطى که بر مادر واقعى هر فرد حکمفرما و جارى است، شامل آنان نمى‌شود؛ از جمله محرمیت طرفینى، ارث بردن از یکدیگر، ازدواج با دخترى که از همسر قبلى دارد و…
کسى نمى‌تواند ادعا کند که همسران پیامبر با همه مؤمنان محرم هستند و تمام احکام و آثار محرمیت بین آنها برقرار است و نیز نمى‌تواند ادعا کند که مؤمنان از همسران پیامبر ارث مى‌برند و آنها نیز از تمام مؤمنان ارث می برند .تنها اثرى که ثابت شده ، حرمت ازدواج با خود آنها بعد از رسول خدا صلى الله علیه وآله است و بیشتر از آن از آیه استفاده نمى‌شود.
ده‌ها نفر از بزرگان اهل سنت در تفسیر آیه «وازواجه امهاتهم» به همین مسأله تأکید کرده‌اند که ما به نقل دیدگاه برخى از آنها بسنده مى‌کنیم:
محمد بن ادریس شافعى در کتاب الأم در این باره مى‌نویسد:
«پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب مى شوند» و خداوند فرموده: « و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید» پس خداوند ازدواج با همسران رسول خدا صلى الله علیه وآله را بعد از آن حضرت بر جهانیان حرام اعلام کرده است و این حکم شامل زنان دیگران غیر از پیامبر نمى‌شود…
این گفته خداوند که آنها مادران مؤمنان هستند، شامل همه آثار و معانى «مادر» نمى‌شود و به این معنا است که در هیچ حالى ازدواج با آنها حلال نیست؛ اما ازدواج با دختران همسران پیامبر حرام نیست؛ در حالى که ازدواج با دختر مادران خودشان که او را به دنیا آورده یا شیر داده حرام است.
(الشافعی، ابوعبد الله محمد بن إدریس (متوفاى 204هـ)، الأم، ج5، ص141، ناشر: دار المعرفة – بیروت، الطبعة: الثانیة، 1393هـ.)
ابن ملقن شافعى در باره تقسیم بندى مادران و احکام اختصاصى هر کدام از آنها مى‌نویسد:
اصحاب ما گفته‌اند که مادران بر سه قسم هستند و احکام هر کدام نیز متفاوت است:
الف: مادرى که شخص را به دنیا آورده است که تمام احکام مادرى براى او ثابت است؛
ب: مادر بودن همسران پیامبر که جز حکم حرمت ازدواج با آنها چیزى دیگرى را ثابت نمى‌کند؛
ج: مادران رضاعى که چیزى بین مادران واقعى و ام المؤمنین است
(الأنصاری الشافعی، سراج الدین أبی حفص عمر بن علی بن أحمد المعروف بابن الملقن(متوفاى804هـ)، غایة السول فی خصائص الرسول (ص)، ج1، ص250، تحقیق: عبد الله بحر الدین عبد الله، ناشر: دار البشائر الإسلامیة – بیروت، 1414هـ – 1993م. )
طبرى می نویسد:
این گفته خداوند که «همسران پیامبر مادران مؤمنان هستند» یعنى حرمت همسران آن حضرت همانند حرمت مادران مؤمنان است، به این معنا ازدواج با آنها بعد از وفات رسول خدا صلى الله علیه وآله براى مؤمنان حرام است؛ همان طورى که ازدواج با مادران‌شان حرام است.
(الطبری، أبو جعفر محمد بن جریر بن یزید بن کثیر بن غالب (متوفاى310)، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج21، ص122، ناشر: دار الفکر، بیروت – 1405هـ)
محمد بن سعد در الطبقات الکبرى، از مسروق نقل کرده است که:
زنى به عائشه گفت: اى مادر. عائشه جواب داد: من مادر تو نیستم، من مادر مردان شما هستم.
عن عامر عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة یا أمة فقالت لست بأمک أنا أم رجالکم.
(الزهری، محمد بن سعد بن منیع ابوعبدالله البصری (متوفاى230هـ)، الطبقات الکبرى، ج8، ص65 و 68، ناشر: دار صادر – بیروت.)
و بیهقى در سنن کبراى خود مى‌نویسد:
باب ما خص به من أن أزواجه أمهات المؤمنین وأنه یحرم نکاحهن من بعده على جمیع العالمین قال الله جل ثناؤه: « النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ» وقال: « وَما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً» الآیة.
13200 أخبرنا علی بن أحمد بن عبدان أنبأ أحمد بن عبید ثنا بن أبی قماش ثنا بن عائشة ثنا أبو عوانة عن فراس عن عامر عن مسروق عن عائشة رضی الله عنها أن امرأة قالت لها یا أمه فقالت أنا أم رجالکم لست بأمک.
باب: ویژگى آن حضرت از این جهت که همسران آن حضرت مادران مؤمنان هستند و ازدواج با آنها بعد از وفات رسول خدا صلى الله علیه وآله بر تمام جهانیان حرام است؛ خداوند فرموده است: « پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها [مؤمنان ] محسوب مى شوند» و نیز فرموده است: « و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید».
از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر ! عائشه در جواب گفت: من مادر مردان شما هستم، مادر تو نیستم.
البیهقی، أحمد بن الحسین بن علی بن موسی ابوبکر (متوفاى 458هـ)، سنن البیهقی الکبرى، ج7، ص69ـ70، ناشر: مکتبة دار الباز – مکة المکرمة، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، 1414هـ – 1994.
این روایت ثابت مىکند که تنها معناى «ام المؤمنین» حرمت ازدواج با همسران رسول خدا صلی الله علیه وآله است و معنایی غیر از آن ندارد و گرنه معنا نداشت که عائشه این مسأله را از زنان نفى نماید.
بسیارى از بزرگان اهل سنت از این روایت همین معنا را فهمیده و به آن استدلال کرده‌اند. حسین بن مسعود بغوى از او با عنوان «محیى السنة» یاد کرده‌اند در تفسیر آیه «ام المؤمنین» مى‌گوید:
قال الشافعی تزوج الزبیر أسماء بنت أبی بکر وهی أخت أم المؤمنین ولم یقل هی خالة المؤمنین واختلفوا فی أنهن هل کن أمهات النساء المؤمنات قیل کن أمهات المؤمنین والمؤمنات جمیعا وقیل کن أمهات المؤمنین دون النساء وروى الشعبی عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة رضی الله عنها قالت یا أمه فقالت لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم فبان بهذا معنى هذه الأمومة تحریم نکاحهن.
شافعى گفته: زبیر با اسماء دختر ابوبکر ازدواج کرد؛ و خواهر ام المؤمنین (عائشه) بود؛ در حالى که به او «خاله مؤمنان» گفته نمى‌شود. علما در این زمینه اختلاف دارند که آیا همسران پیامبر مادران زنان مؤمنه نیز هستند یا خیر. برخى گفته‌اند که آنها مادران مردان مؤمن و زنان مؤمنه نیز هستند، برخى گفته‌اند که تنها مادر مردان مؤمن هستند و مادران زنان مؤمنه نیستند، شعبى از از مسروق نقل کرده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر، عائشه در جواب گفت: من مادر تو نیستم، من تنها مادر مردان شما هستم. طبق این روایت روشن مى‌شود که معناى این نوع مادرى، حرمت ازدواج با آنها است.
البغوی، الحسین بن مسعود (متوفاى516هـ)، تفسیر البغوی، ج3، ص507، تحقیق: خالد عبد الرحمن العک، ناشر: دار المعرفة – بیروت.
و سیوطى به نقل از بغوى مى‌نویسد:
قال البغوی وهن أمهات المؤمنین من الرجال دون النساء؛ لأن فائدة الأمومة فی حق الرجال وهی النکاح مفقودة فی حق النساء.
بغوى گفته است که آنها مادران مردان مؤمن هستند نه مادران زنان؛ چرا که فایده مادرى در حق مردان که همان حرمت ازدواج با آنها است، در حق زنان مفقود است.
السیوطی، جلال الدین أبو الفضل عبد الرحمن بن أبی بکر (متوفاى911هـ)، الخصائص الکبرى، ج2، ص438، ناشر:دار الکتب العلمیة – بیروت – 1405هـ – 1985م.
در کتاب مسانید فراس بن یحیى آمده است:
عن الشعبی عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة یا أمه فقالت إنی لست أمک إنما أنا أم رجالکم فی التفسیر إسناده صحیح.
از شعبى از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر، عائشه در جواب گفت: من مادر تو نیستیم، من تنها مادر مردان شما هستم. سند این روایت صحیح است.
الخارفی الکوفی، فراس بن یحیى المکتب (متوفاى129هـ)، مسانید أبی یحیى فراس بن یحیى المکتب الکوفی، ج1، ص85، تحقیق: محمد بن حسن المصری، ناشر: مطابع ابن تیمیة – القاهرة، الطبعة: الأولى، 1413هـ.
ابن عربى مالکى در باره معناى «ام المؤمنین» مى‌نویسد:
اختلف الناس هل هن أمهات الرجال والنساء أم هن أمهات الرجال خاصة على قولین: فقیل ذلک عام فی الرجال والنساء وقیل هو خاص للرجال لأن المقصود بذلک إنزالهن منزلة أمهاتهم فی الحرمة حیث یتوقع الحل والحل غیر متوقع بین النساء فلا یحجب بینهن بحرمة. وقد روی أن امرأة قالت لعائشة یا أماه فقالت لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم وهو الصحیح.
مردم اختلاف دارند که آیا همسران پیامبر مادران مردان مؤمن و زنان مؤمنه است یا تنها مادر مردان مؤمن هستند، دو دیدگاه در این باره وجود دارد: برخى گفته‌آند که این حکم هم شامل مردان مى‌شود و هم شامل زنان، برخى گفته‌اند که تنها شامل مردان مى‌شود؛ چرا که مقصود از این که آنها به منزله مادران آنها قرار داده است، حرمت ازدواج با آنها است؛ زیرا از مادر بودن، حلال بودن توقع مى‌رود و حلال بودن بین مردان و زنان نیست؛ به همین خاطر بین همسران پیامبر و زنان مؤمن به خاطر حرمت حجاب واجب نیست. به درستى روایت شده است که زنى به عائشه گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستیم، من تنها مادر مردان شما هستم. و این دیدگاه (دوم) صحیح است.
إبن العربی، ابوبکر محمد بن عبد الله (متوفاى543هـ)، أحکام القرآن، ج3، ص542، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، ناشر: دار الفکر للطباعة والنشر – لبنان.
و ابن جوزى حنبلى بعد از نقل روایت عائشه، تصریح مىکند که تنها معناى «ام المؤمنین» حرمت ازدواج با آنها است:
وقد روى مسروق عن عائشة أن أمرأة قالت یا أماه فقالت لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم؛ فبان بهذا الحدیث أن معنى الأمومة تحریم نکاحهن فقط.
از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به او گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستم و تنها مادر مردان شما هستم، با این روایت روشن مى‌شود که معناى مادرى همسران پیامبر، تنها حرمت ازدواج با آنها است.
ابن الجوزی الحنبلی، جمال الدین ابوالفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد (متوفاى 597 هـ)، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج6، ص353، ناشر: المکتب الإسلامی – بیروت، الطبعة: الثالثة، 1404هـ.
ابن عادل حنبلى نیز مى‌نویسد:
روى الشعبِیُّ عن مسروق أن امرأة قالت لعائشة یا أمه فقالت: لست لک بأم إنما أنا أمُّ رِجَالِکُمْ فدل هذا على أن معنى هذه الأمومة تحریم نکاحهن.
از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به او گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستم و تنها مادر مردان شما هستم، این روایت دلالت مىکند که معناى مادر بودن همسران پیامبر، حرمت ازدواج با آنها است.
ابن عادل الدمشقی الحنبلی، ابوحفص عمر بن علی (متوفاى بعد 880 هـ)، اللباب فی علوم الکتاب، ج15، ص504، تحقیق: الشیخ عادل أحمد عبد الموجود والشیخ علی محمد معوض، ناشر: دار الکتب العلمیة – بیروت / لبنان، الطبعة: الأولى، 1419 هـ ـ 1998م.
ابن زمنین در تفسیر خود تصریح مىکند که «ام المؤمنین» به معناى تحریم ازدواج با آنها است و سپس به روایت عائشه استناد مىکند:
«وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ» أی: هن فی التحریم مثل أمهاتهم. یحیى: عن سفیان الثوری، عن فراس، عن الشعبی، عن مسروق، عن عائشة «أن امرأة قالت لها: یا أمه. فقالت: لست لک بأم إنما أنا أم رجالکم».
همسران پیامبر مادران مؤمنان هستند، یعنى در مسأله حرمت ازدواج همانند مادران آنها هستند. از مسروق از عائشه نقل شده است که زنى به او گفت: اى مادر، پس عائشه گفت: من مادر تو نیستم و تنها مادر مردان شما هستم.
أبی عبد الله محمد بن عبد الله بن أبی زمنین (متوفاى399هـ)، تفسیر القرآن العزیز، ج3، ص387، تحقیق: أبو عبد الله حسین بن عکاشة – محمد بن مصطفى الکنز، ناشر: الفاروق الحدیثة – مصر/ القاهرة، الطبعة: الأولى، 1423هـ – 2002م.
و بیقهى در دیگر کتاب خود با قرار دادن دو آیه «ام المؤمنین» و تحریم ازدواج با زنان پیامبر، نتیجه‌گیرى مىکند که تنها معناى «ام المؤمنین» حرمت ازدواج با آنها است:
وجعلهن أمهات المؤمنین فقال: « النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ» وحرم نکاحهن بعد وفاة نبیه صلى الله علیه وسلم فقال: « وَما کانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَداً».
و همسران پیامبر را مادر مؤمنان قرار داده و فرموده: « پیامبر نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است و همسران او مادران آنها محسوب مى شوند» و ازدواج با همسران پیامبر بعد از وفات آن حضرت را حرام کرده است و فرموده: «و شما حق ندارید رسول خدا را آزار دهید، و نه هرگز همسران او را بعد از او به همسرى خود درآورید».
البیهقی، أحمد بن الحسین بن علی بن موسی ابوبکر (متوفاى458هـ) الاعتقاد والهدایة إلى سبیل الرشاد على مذهب السلف وأصحاب الحدیث، ج1، ص324، تحقیق: أحمد عصام الکاتب، ناشر: دار الآفاق الجدیدة – بیروت، الطبعة: الأولى، 1401هـ
جلال الدین سیوطى در الدر المنثور مى‌نویسد:
ابن أبى حاتم از قتاده در باره این سخن خداوند «وازواجه امهاتهم» نقل کرده است که مى‌گفت: آنها مادران شما هستند، در این که حرام است بر هر مؤمنى ازدواج با همسران پیامبر (ص) هم در زمان زندگى آن حضرت؛ اگر چه آن زن را طلاق داده باشد و هم بعد از رحلت ایشان.
السیوطی، جلال الدین أبو الفضل عبد الرحمن بن أبی بکر (متوفاى911هـ)، الدر المنثور، ج6، ص 566، ناشر: دار الفکر – بیروت – 1993.