۱۳۹۲/۰۳/۱۳
–
۱۷۱ بازدید
ایا اگر بلند بشیم برای نماز صبح بعد ببینیم وقتش نشده و ۵ دقیقه ای دوباره بخوابیم تا وقتش بشه، اما بعد بیدار بشیم و به نماز اول وقت نرسیده باشیم و مجبور شویم خونه نماز بخوانیم نه تو مسجد، ایا این به معنای سبک شمردن نماز است؟
در پاسخ به مطالبی توجه کنید .
1.در روایت معروف امام صادق(علیه السلام) آمده است: «إِنَّهُ لَا ینَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ». الکافى، ج 3، ص 270.؛ ( شفاعت ما شامل کسى که نماز را سبک بشمارد نمى شود. »
2. مقصود از سبک شمردن نماز، این است که انسان براى نماز ارزش و اهمیت لازم و شایسته را قائل نباشد و با وجود داشتن اختیار و قدرت برخواندن آن نسبت به این فریضه الهى سستى نماید.
3. سبک شمردن نماز داراى مراتب و درجاتى مى باشد که در آیات و روایات متعددى به این مراتب و مصادیق سبک شمردن نماز پرداخته شده است؛ که در اینجا به تعدادى از آنها اشاره مى نمائیم.
1. کسانى که از روى مخالفت با دستور الهى نماز را ترک نمایند.
رسول خدا در توصیه اى فرمودند: «لَا تَدَعِ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّداً فَإِنَّ مَنْ تَرَکَهَا مُتَعَمِّداً فَقَدْ بَرِئَتْ مِنْهُ مِلَّةُ الْإِسْلَام». الکافى، ج 3، ص 488.؛ ( نماز را از روى عمد ترک نکن پس کسى که از روى عمد نماز را ترک نماید به تحقیق از امت اسلامى جدا گردیده است. »
2. مسلمانى که نماز را قبول دارد؛ ولى آن را به جا نمى آورد.
پیامبر خدا در باره این افراد فرموده اند: این دسته از امت اسلامى که نماز نمى خواند در یکى از درکات جهنم به نام سقر قرار خواهند گرفت . على مشکینى، تحریر المواعظ العددیة، قم، الهادى، 1424 ق، هشتم، ص 332..
3. مسلمانى که نماز را قبول دارد؛ ولى گاهى آن را به جا مى آورد و گاهى ترک مى کند.
رسول خدا (صلى الله علیه وآله) در خصوص این دسته از افراد نیز فرموده اند: براى این گروه از افراد جایگاهى از جهنم به نام «غى» اختصاص داده شده است ( چرا که خداوند متعال فرموده است ): «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ یلْقَوْنَ غَیا. ». مریم )19(، آیه 59.؛ ( امّا پس از آنان، فرزندان ناشایسته اى روى کار آمدند که نماز را تباه کردند، و از شهوات پیروى نمودند؛ و بزودى«غى» را خواهند دید!»
4. تاخیر نماز
یکى از بارزترین و شایع ترین مصادیق سبک شمردن نماز این است که انسان بدون هیچ عذرى نماز خود را به تاخیر بیندازد به گونه اى که یا در آخر وقت خوانده شود و یا به طور کلى نماز قضا گردد.
امام صادق(علیه السلام) در تفسیر آیه 4 و 5 سوره ماعون که خداوند متعال فرموده است: فَوَیلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ فرموده اند: ( مراد از بى اعتنایى به نماز در این آیه)، تاخیر آن از اول وقت بدون عذر است. وسائل الشیعة، ج 4 ص 124..
5.با عجله خواندن نماز
نبى اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید:«أَسْرَقُ النَّاسِ فَالَّذِى یسْرِقُ مِنْ صَلَاتِهِ تُلَفُّ کَمَا تُلَفُّ الثَّوْبُ الْخَلَقُ فَیضْرَبُ بِهَا وَجْهُهُ». ابن فهد حلى، عدة الداعى و نجاح الساعى، قم، دار التکاب اسلامى، 1407 ق، اول، ص 41.؛ ( دزدترین مردم کسى است که به خاطر سرعت و شتابزدگى از نماز خود کم کند، نماز چنین انسانى، همچون جامه مندرسى در هم پیچیده شده، به صورت او پرتاب مى گردد. »
و در حدیث دیگرى نقل گردیده مردى در حضور امیرالمومنین(علیه السلام) نماز خود را با شتاب به جا مى آورد حضرت نگاهى به او کرده و فرمود:چند وقت است این گونه نماز مى خوانى؟ او گفت: مدت هاست حضرت فرمود: مثل تو نزد خداوند مثل کلاغ مى باشد ( که بجاى سجده منقار بر زمین مى کوبد )اگر این گونه بمیرى بر غیر ملت و دین پیامبر اکرم مرده اى سپس فرمودند: بدرستیکه دزدترین مردم کسى است که ازنمازش بدزدد.بحارالأنوار، ج 81، ص 253..
6. نماز از روى کسالت و بى حالى
خداوند متعال در وصف این دسته از نمازگزاران مى فرماید: «إِنَّ الْمُنافِقینَ یخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا کُسالى. .. ». نساء )4(، آیه 142.؛ ( منافقان مى خواهند خدا را فریب دهند؛ در حالى که او آنها را فریب مى دهد؛ و هنگامى که به نماز برمى خیزند، با کسالت برمى خیزند؛. .. »
7. بى توجهى و عدم حضور قلب در نماز
امام باقر(علیه السلام) در این باره مى فرماید: «علیک بالاقبال على صلاتک فانما یحسب لک منها ما اقبلت علیه منها بقلبک و لا تعبث فیها بیدیک و لا براسک و لا بلحیتک و لا تحدث نفسک و لا تتثاءب و لا تتمطا و لا تکفر…».بحارالانوار، ج 84، ص 201.
؛ ( بر تو باد توجه کامل به نمازت، پس همانا، آن مقدار که در نماز حضور قلب داشته باشى، حساب مى شود، در نماز با دست و سر و ریش خویش بازى مکن، و در نماز با خودت صحبت نکن و خمیازه نکش. .. »
8. به جا نیاوردن کامل رکوع و سجود نماز
رسول خدا (صلى الله علیه وآله) فرموده: «لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا أَمَانَةَ لَهُ وَ لَا دِینَ لِمَنْ لَا عَهْدَ لَهُ وَ لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَا یتِمُّ رُکُوعَهَا وَ سُجُودَهَا». بحار الأنوار، ج 69، ص 198.؛ ( کسى که رعایت امانت نکند ایمان ندارد، و کسى که در بند پیمان نباشد دین ندارد، و کسى که رکوع و سجده نمازش را کامل انجام ندهد ( مثل این است که ) نماز نخوانده است»
9.عدم رعایت آداب نماز
نبى اکرم (صلى الله علیه وآله) در روایتى مى فرماید: «مَنْ أَحْسَنَ صَلَاتَهُ حَتَّى تَرَاهَا النَّاسُ وَ أَسَاءَهَا حِینَ یخْلُو فَتِلْکَ اسْتِهَانَةٌ». مستدرک الوسائل، ج 3، ص 26.؛ ( آنکس که در مقابل مردم با دقت نماز بخواند و در خلوت بدون دقت نمازگزارد به نماز بى اعتنایى کرده است».
10. فراهم نکردن مقدمات نماز قبل از اذان
یکى دیگر از مصادیق سبک شمردن نماز که در مراتب پائین سبک شمردن نماز به حساب آورده مى شود و در روایات نسبت به آن مذمت شده این است که انسان قبل از وقت نماز آماده نماز نباشد مثلا وضوى خود را به تاخیر انداخته باشد. بحار الأنوار ،ج 2، ص 154.
. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 151/310024)
با توجه به مطالب فوق می توان گفت : در مورد پرسش شما اگر تأخیر نماز و در خانه خواندن آن از روی عذری مانند خستگی زیاد و عدم تنبلی بوده از مصادیق سبک شمردن نماز نیست اما اگر فرصت و زمینه خواندن نماز در اول وقت آن و در مسجد فراهم بوده و شما در این زمینه سستی و تنبلی کرده اید این عمل شما از مصادیق سبک شمردن نماز است .
1.در روایت معروف امام صادق(علیه السلام) آمده است: «إِنَّهُ لَا ینَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ». الکافى، ج 3، ص 270.؛ ( شفاعت ما شامل کسى که نماز را سبک بشمارد نمى شود. »
2. مقصود از سبک شمردن نماز، این است که انسان براى نماز ارزش و اهمیت لازم و شایسته را قائل نباشد و با وجود داشتن اختیار و قدرت برخواندن آن نسبت به این فریضه الهى سستى نماید.
3. سبک شمردن نماز داراى مراتب و درجاتى مى باشد که در آیات و روایات متعددى به این مراتب و مصادیق سبک شمردن نماز پرداخته شده است؛ که در اینجا به تعدادى از آنها اشاره مى نمائیم.
1. کسانى که از روى مخالفت با دستور الهى نماز را ترک نمایند.
رسول خدا در توصیه اى فرمودند: «لَا تَدَعِ الصَّلَاةَ مُتَعَمِّداً فَإِنَّ مَنْ تَرَکَهَا مُتَعَمِّداً فَقَدْ بَرِئَتْ مِنْهُ مِلَّةُ الْإِسْلَام». الکافى، ج 3، ص 488.؛ ( نماز را از روى عمد ترک نکن پس کسى که از روى عمد نماز را ترک نماید به تحقیق از امت اسلامى جدا گردیده است. »
2. مسلمانى که نماز را قبول دارد؛ ولى آن را به جا نمى آورد.
پیامبر خدا در باره این افراد فرموده اند: این دسته از امت اسلامى که نماز نمى خواند در یکى از درکات جهنم به نام سقر قرار خواهند گرفت . على مشکینى، تحریر المواعظ العددیة، قم، الهادى، 1424 ق، هشتم، ص 332..
3. مسلمانى که نماز را قبول دارد؛ ولى گاهى آن را به جا مى آورد و گاهى ترک مى کند.
رسول خدا (صلى الله علیه وآله) در خصوص این دسته از افراد نیز فرموده اند: براى این گروه از افراد جایگاهى از جهنم به نام «غى» اختصاص داده شده است ( چرا که خداوند متعال فرموده است ): «فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ یلْقَوْنَ غَیا. ». مریم )19(، آیه 59.؛ ( امّا پس از آنان، فرزندان ناشایسته اى روى کار آمدند که نماز را تباه کردند، و از شهوات پیروى نمودند؛ و بزودى«غى» را خواهند دید!»
4. تاخیر نماز
یکى از بارزترین و شایع ترین مصادیق سبک شمردن نماز این است که انسان بدون هیچ عذرى نماز خود را به تاخیر بیندازد به گونه اى که یا در آخر وقت خوانده شود و یا به طور کلى نماز قضا گردد.
امام صادق(علیه السلام) در تفسیر آیه 4 و 5 سوره ماعون که خداوند متعال فرموده است: فَوَیلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ فرموده اند: ( مراد از بى اعتنایى به نماز در این آیه)، تاخیر آن از اول وقت بدون عذر است. وسائل الشیعة، ج 4 ص 124..
5.با عجله خواندن نماز
نبى اکرم(صلى الله علیه وآله) مى فرماید:«أَسْرَقُ النَّاسِ فَالَّذِى یسْرِقُ مِنْ صَلَاتِهِ تُلَفُّ کَمَا تُلَفُّ الثَّوْبُ الْخَلَقُ فَیضْرَبُ بِهَا وَجْهُهُ». ابن فهد حلى، عدة الداعى و نجاح الساعى، قم، دار التکاب اسلامى، 1407 ق، اول، ص 41.؛ ( دزدترین مردم کسى است که به خاطر سرعت و شتابزدگى از نماز خود کم کند، نماز چنین انسانى، همچون جامه مندرسى در هم پیچیده شده، به صورت او پرتاب مى گردد. »
و در حدیث دیگرى نقل گردیده مردى در حضور امیرالمومنین(علیه السلام) نماز خود را با شتاب به جا مى آورد حضرت نگاهى به او کرده و فرمود:چند وقت است این گونه نماز مى خوانى؟ او گفت: مدت هاست حضرت فرمود: مثل تو نزد خداوند مثل کلاغ مى باشد ( که بجاى سجده منقار بر زمین مى کوبد )اگر این گونه بمیرى بر غیر ملت و دین پیامبر اکرم مرده اى سپس فرمودند: بدرستیکه دزدترین مردم کسى است که ازنمازش بدزدد.بحارالأنوار، ج 81، ص 253..
6. نماز از روى کسالت و بى حالى
خداوند متعال در وصف این دسته از نمازگزاران مى فرماید: «إِنَّ الْمُنافِقینَ یخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا کُسالى. .. ». نساء )4(، آیه 142.؛ ( منافقان مى خواهند خدا را فریب دهند؛ در حالى که او آنها را فریب مى دهد؛ و هنگامى که به نماز برمى خیزند، با کسالت برمى خیزند؛. .. »
7. بى توجهى و عدم حضور قلب در نماز
امام باقر(علیه السلام) در این باره مى فرماید: «علیک بالاقبال على صلاتک فانما یحسب لک منها ما اقبلت علیه منها بقلبک و لا تعبث فیها بیدیک و لا براسک و لا بلحیتک و لا تحدث نفسک و لا تتثاءب و لا تتمطا و لا تکفر…».بحارالانوار، ج 84، ص 201.
؛ ( بر تو باد توجه کامل به نمازت، پس همانا، آن مقدار که در نماز حضور قلب داشته باشى، حساب مى شود، در نماز با دست و سر و ریش خویش بازى مکن، و در نماز با خودت صحبت نکن و خمیازه نکش. .. »
8. به جا نیاوردن کامل رکوع و سجود نماز
رسول خدا (صلى الله علیه وآله) فرموده: «لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا أَمَانَةَ لَهُ وَ لَا دِینَ لِمَنْ لَا عَهْدَ لَهُ وَ لَا صَلَاةَ لِمَنْ لَا یتِمُّ رُکُوعَهَا وَ سُجُودَهَا». بحار الأنوار، ج 69، ص 198.؛ ( کسى که رعایت امانت نکند ایمان ندارد، و کسى که در بند پیمان نباشد دین ندارد، و کسى که رکوع و سجده نمازش را کامل انجام ندهد ( مثل این است که ) نماز نخوانده است»
9.عدم رعایت آداب نماز
نبى اکرم (صلى الله علیه وآله) در روایتى مى فرماید: «مَنْ أَحْسَنَ صَلَاتَهُ حَتَّى تَرَاهَا النَّاسُ وَ أَسَاءَهَا حِینَ یخْلُو فَتِلْکَ اسْتِهَانَةٌ». مستدرک الوسائل، ج 3، ص 26.؛ ( آنکس که در مقابل مردم با دقت نماز بخواند و در خلوت بدون دقت نمازگزارد به نماز بى اعتنایى کرده است».
10. فراهم نکردن مقدمات نماز قبل از اذان
یکى دیگر از مصادیق سبک شمردن نماز که در مراتب پائین سبک شمردن نماز به حساب آورده مى شود و در روایات نسبت به آن مذمت شده این است که انسان قبل از وقت نماز آماده نماز نباشد مثلا وضوى خود را به تاخیر انداخته باشد. بحار الأنوار ،ج 2، ص 154.
. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 151/310024)
با توجه به مطالب فوق می توان گفت : در مورد پرسش شما اگر تأخیر نماز و در خانه خواندن آن از روی عذری مانند خستگی زیاد و عدم تنبلی بوده از مصادیق سبک شمردن نماز نیست اما اگر فرصت و زمینه خواندن نماز در اول وقت آن و در مسجد فراهم بوده و شما در این زمینه سستی و تنبلی کرده اید این عمل شما از مصادیق سبک شمردن نماز است .