۱۳۹۹/۰۱/۲۱
–
۲۰۹ بازدید
با عرض سلام ایا ما می توانیم امام زمان (ع)که امام عزیز ماست در دنیای غرب وبه خصوص ایتالیا به عنوان شاهزاده رومی یاد کنیم مخصوصا این روزها که ایتالیا روزهای سختی دارد وبه عنوان شاهزاده روم او را معرفی کنیم شاید مردم غرب هر چند اندک به وجود منجی إیمان بیاورند ایتالیا سرزمین مادری مولایمان است وهم دردی با مردم این سرزمین وَیاداوری شاهزاده رومی به عنوان منجی بشریت غرب شاید با اسلام هراسی از اسلام ترسیده باشد ولی انها نیز منتظر منجی هستند شاهزاده ای غربی که پدری عرب دارد و امام ما هست
بلی باید برای غربی ها ارتباط امام زمان با عیسی مسیح و تبار مادر مکرمه ایشان را بیان کنیم تا علقه قلبی شان به حضرت زیاد گردد و برای آمدنش لحظه شماری کنند.
مادر گرامى امام زمان ( ع ) بانویى رومى بود به نام « نرجس » . ایشان را ریحانه ، سوسن و صیقل نیز مىگفتند . درباره فضیلت و منزلت نرجس ، روایات گوناگونى وارد شده است . پیامبر ( ص ) و امیرالمؤمنین ( ع ) و امام صادق ( ع ) او را بهترین کنیزان و سیّده آنها خواندهاند .
حکیمه عمه امام حسن عسکرى ( ع ) که خود از بانوان عالىقدر خاندان امامت است ، او را بانوى خود و بانوى خانواده خویش و خود را خدمتگزارش مىدانست . آنچه اهمیّت دارد این نکته است که آن بانوى بزرگوار در عظمت و برترى به جایى رسید که مادر امام زمان ( ع ) شد وى در شرایط سیاسى اجتماعى سخت و خطرناکى وارد خانه امامت شد . پدرش « یشوعا » ، پسر قیصر روم و مادر او از فرزندان « شمعونبن حَمون الصفا » از حواریون حضرت عیسى ( ع ) بود . حضور نرجس در خانه اهل بیت دست کم از سال 253 ق . اثبات شده است ، زیرا امام زمان ( ع ) در سال 255 ق . به دنیا آمد و با تطبیق حوادث و رخدادهاى دهه پنجاه و جنگ اعراب و روم ، اسارت او به دست مسلمانان در همین سالها بود . طبق نقل شیخ طوسى در کتاب « الغیبه » و شیخ صدوق در « کمالالدین » در حمله مسلمانان به سرزمین رومیان ، نرجس بر اثر خوابى که دیده بود خود را در میان اسیران مىافکند و او را به بغداد مىآورند و بشربن سلیمان انصارى که از شیعیان مخلص حضرت امام علىالنقى ( ع ) و امام حسن عسکرى ( ع ) بود ، از طرف امام هادى ( ع ) مأموریت داشت او را براى آن حضرت خریدارى نماید .
حضرت امام هادى ( ع ) ، نرجسخاتون را براى تعلیم آداب اسلامى به خواهر خود حکیمه مىسپارد . براین اساس ایشان قبل از آن مسلمان نبوده و پس از این راهنمایى و تعلیمات بود که ایشان اسلام آورد و از کیش مسیحیت دست کشید . پس از چندى امام هادى ( ع ) نرجس خاتون را به عقد فرزندش امام حسن عسکرى ( ع ) درمىآورد . داستان حمل نرجسخاتون به تفصیل در کتابهاى شرح حال ائمه ( ع ) آمده است و چنانکه نقل شده آثار حمل بر نرجسخاتون جز در ساعات ولادت امام زمان ( ع ) آشکار نگردید . بنا برنقل مشهور ، امام دوازدهم در نیمه شعبان سال 255 متولد شد . تولد امام عصر ( ع ) مصادف با فشار فزاینده دستگاه حکومت بر اهلبیت ( ع ) بود پدر و جدّ آن بزرگوار بر اساس رفتار شوم عباسیان مجبور بودند براى حفظ وجود مقدس امام زمان ( ع ) اغلب فعالیّتهاى خویش را به صورت پوشیده و مخفى انجام دهند ، مگر در برابر اصحاب خویش . در ماجراهاى بازداشتهاى امام حسن عسکرى ( ع ) و فضاى اختناقآمیز سامّرا در آن زمان و نیز نگرانىهاى مادرانه در مورد حفظ جان حضرت مهدى ( ع ) و دورى و فراق از او به خاطر مصلحت بالاتر یعنى حفظ جان آن مولود ، پس از آنکه به همراه مادر امام حسن عسکرى ( ع ) به مکه فرستاده شد مىتوان نقش نرجس خاتون را مشاهده نمود . او هنگام شهادت امام حسن عسکرى ( ع ) در سامرا ، نزد امام بود . و رفتار آزاردهنده مأموران دستگاه خلافت را مىدید و به یقین اسرارى از اهل بیت ( ع ) را در سینه نگه داشته بود .
حضرت به خانه امام ( ع ) هجوم آوردند و منزل را بازرسى و سپس مهرو موم کردند . امام ( ع ) از غفلت آنان استفاده کرد و از منزل خارج شد . آنان نرجس خاتون مادر حضرت مهدى ( ع ) را دستگیر کردند و براى بازجویى نزد مأموران بردند تا درباره کودک از او سؤال کنند ، نرجس براى حفظ جان امام زمان ( ع ) ادعاى باردارى کرد و بازداشت شد . التبه بنا بر برخى گزارشها ، طراح اصلى این حرکت حدیث بود و نرجس با صلاحدید وى آن را اجرا نمود . پس از دستگیرى نرجس مدت دو سال تحت نظر قرار گرفت . در این دوران که تحت مراقبت عباسیان و در خانه معتمد خلیفه عباسى بود ، به یقین مشکلات زیادى براى او به وجود آمد و این محدودیتها براى نرجس ناراحتکننده بود . پس از انقضاى این مدت به علت درگیرىها و آشوبهایى که در نقاط مختلف خلافت عباسى روى داد ( مانند قیام صالح الزنج و حمله یعقوب بن لیث و مرگ ناگهانى عبیدالله بن یحیى بن خاقان ) حکومت عباسى تمام نیروى خود را براى رویارویى با این حرکتها بسیج کرد و دیگر مجال سختگیرى در مورد خاندان امام ( ع ) باقى نماند . از اینرو ، از ایشان رفع توقیف به عمل آمد .
نرجس پس از رهایى مدتى در خانه حسن بن جعفر کاتب نوبختى به سر برد و مورد توجه شیعیان قرار گرفت و آوازه صلاح ، تقوا و مستجابالدعوه بودن او در میان شیعیان پیچید . با توجه به کمال عظمت و فضیلت و پاکى وى ، خیل عظیم مشتاقان اهل بیت ( ع ) براى استجابت دعا و رفع گرفتارى و مشکلات خویش به او رجوع مىکردند و این موجب سوء ظن عباسیان گردید . از اینرو ، وى را از دسترس جامعه شیعه دور نمودند . این جریان مصادف با دوران معتمد عباسى بود . وى نیز مانند متوکل مخالف جدى شیعیان بود . از اینرو نرجسخاتون را از خانه حسن بن جعفر نوبختى بیرون کشید و در قصر خود محبوس نمود تا اینکه در دوران معتمد عباسى ، این بانوى گرامى و بافضیلت وفات یافت و در کنار مرقد پاک امام حسن عسکرى ( ع ) و امام هادى ( ع ) در سامرا به خاک سپرده شد . ( ماهنامه موعود شماره 97 بانوان شیعه ، ش 16 ، صص 141 . 164 )
البته . درباره « ملیّت » مادر امام نیز دو قول عمده وجود دارد که عبارتند از :
الف ) مرحوم کلینى مى نویسد : مادر قائم ( عج ) کنیزى از « نوبه » استان شمالى سودان بوده است .
ب ) مرحوم صدوق مطابق روایتى او را « ملیکه » دختر « یشوع » پسر قیصر روم و مادرش را از حواریین مسیح مى داند که توسط نیروهاى اسلامى به اسارت در آمد و به صورت کنیز در معرض فروش قرار گرفت و به واسطه فرستاده امام هادى علیه السلام از بازار برده فروشان بغداد خریدارى شد و به محضر امام هادى علیه السلام در سامرا فرستاده شد . »
قول مشهور نیز همین است ( و مرحوم صدوق هم آنرا بیان کرد ) و مادر حضرت را نرجس خاتون مى دانند ما نیز بر همین اساس پاسخ آنرا مى نویسیم .
در این که « نرجس » مادر صاحب الامر ( عج ) خانم والامقامى بوده است تردیدى نیست زیرا شایستگى و پاکى او مورد تأیید بوده است .
چگونه مى توان عظمت روحى و معنوى او را کتمان کرد و یا در آن شک کرد در حالى که حضرت پیامبر صلى الله علیه و آله و حضرت على علیه السلام و صادقین علیهما السلام او را بهترین و سیده کنیزان مى خوانند .
و حکمیه « عمه امام عسکرى علیه السلام » که خود از بزرگ بانوان خاندان امامت است ، او را بانوى خود و بانوى خاندان خویش مى خواند و خود را خدمتگزار او مى دانست . به یقین اگر آن بانوى گرامى از امتیازات والایى بهره مند نبود هرگز آن معصومین با عظمت ، او را این چنین مدح نمى کردند و او را با واژه هاى ، « بهترین » و « سیده » توصیف نمى کردند و هرگز حکیمه خاتون ، اینهمه اسم گل را ( ریحانه ، سوسن و . . . ) بر او نمى نهاد و او را به این اسامى نمى خواند .
علاوه بر این ، بهترین دلیل بر لیاقت او و رعایت کردن آداب حمل و . . . ، تولد آن حضرت ( امام زمان ) از اوست و هر کس امام زمان را با آنهمه درخشندگى ببیند و یا اوصاف او را بشنود مطمئن مى شود که مادرش نیز اهل معرفت و رعایت آداب اسلامى بوده است . و اگر مادر آن امام چند صباحى مسیحى بوده است و سپس مسلمان شده است ، مشکلى را ایجاد نمى کند زیرا در عصرى که مسیحى بوده است و اسلام برایش تبیین نشده بود به طور کامل به احکام مسیحیت اعتقاد داشت و عمل مى کرد و آن گاه که اسلام بر او عرضه شد و در محضر امام بود تسلیم ناب شد و مسلمان ناب بود . و مسیحى بودن در فرضى ضرر مى زند که آیینى کامل به نام اسلام باشد و عرضه شده باشد و شخص از روى عناد نپذیرد و از اینرو یهودى بودن مادر حضرت عیسى علیه السلام و نیز تولد حضرت عیسى علیه السلام از او قابل جمع است چرا که در آن زمان دین اسلام عرضه نشده بود و پیامبر اسلام مبعوث نشده بود .
خلاصه سخن نرجس خاتون هنگامى که مسیحى بوده است و اسلام بر او عرضه نشده بود مطیع محض آیین مسیحیت بود و از جمیع جهات شایسته بود و چون اسلام بر او عرضه شد با جان دل پذیرفت و مسلمان خالص شد و اگر مسلمانى ناب نبود آن همه معصومان از او مدح نمى کردند .
براى آگاهى بیشتر به تاریخ سیاسى غیبت امام دوازدهم تألیف دکتر جاسم حسین مراجعه شود .
–
[ [ 1 . برخى از محققان مى نویسند امکان دارد نام اصلى او همان « نرجس » بوده باشد و اسامى دیگر به جز « صیقل » را بانوى او « حکیمه » دختر امام جواد علیه السلام به او داده باشد زیرا در آن زمان کنیزان را براى خوش آمدگویى به اسامى گوناگون مى خواندند و نرجس و ریحانه و سوسن همه اسامى گل ها هستند و صدوق نیز روایتى را نقل مى کند که این احتمال را تقویت مى کند .
درسنامه تاریخ عصر غیبت ، آقائى ، جبارى ، عاشورى و حکیمى ، دفتر تحقیقات و تدوین کتب درسى مرکز جهانى علوم اسلامى ، چاپ شریعت قم ، ص . 29
[ [ 2 . ابراهیم امینى ، دادگستر جهان ، انتشارات شفق ، چاپ قدس ، ص 113 – . 114
[ [ 3 . کافى ، ج 1 ، ص 323 ، به نقل از درسنامه تاریخ عصر غیبت ، ص . 29
[ [ 4 . کمال الدین ، ص 317 ، به نقل از درسنامه تاریخ عصر غیبت ، ص . 29
[ [ 5 . مهدى پیشوایى ، سیره پیشوایان ، مؤسسه امام صادق علیه السلام ، چاپ سیزدهم . ص 66 ، درسنامه تاریخ عصر غیبت ، ص . 30
مادر گرامى امام زمان ( ع ) بانویى رومى بود به نام « نرجس » . ایشان را ریحانه ، سوسن و صیقل نیز مىگفتند . درباره فضیلت و منزلت نرجس ، روایات گوناگونى وارد شده است . پیامبر ( ص ) و امیرالمؤمنین ( ع ) و امام صادق ( ع ) او را بهترین کنیزان و سیّده آنها خواندهاند .
حکیمه عمه امام حسن عسکرى ( ع ) که خود از بانوان عالىقدر خاندان امامت است ، او را بانوى خود و بانوى خانواده خویش و خود را خدمتگزارش مىدانست . آنچه اهمیّت دارد این نکته است که آن بانوى بزرگوار در عظمت و برترى به جایى رسید که مادر امام زمان ( ع ) شد وى در شرایط سیاسى اجتماعى سخت و خطرناکى وارد خانه امامت شد . پدرش « یشوعا » ، پسر قیصر روم و مادر او از فرزندان « شمعونبن حَمون الصفا » از حواریون حضرت عیسى ( ع ) بود . حضور نرجس در خانه اهل بیت دست کم از سال 253 ق . اثبات شده است ، زیرا امام زمان ( ع ) در سال 255 ق . به دنیا آمد و با تطبیق حوادث و رخدادهاى دهه پنجاه و جنگ اعراب و روم ، اسارت او به دست مسلمانان در همین سالها بود . طبق نقل شیخ طوسى در کتاب « الغیبه » و شیخ صدوق در « کمالالدین » در حمله مسلمانان به سرزمین رومیان ، نرجس بر اثر خوابى که دیده بود خود را در میان اسیران مىافکند و او را به بغداد مىآورند و بشربن سلیمان انصارى که از شیعیان مخلص حضرت امام علىالنقى ( ع ) و امام حسن عسکرى ( ع ) بود ، از طرف امام هادى ( ع ) مأموریت داشت او را براى آن حضرت خریدارى نماید .
حضرت امام هادى ( ع ) ، نرجسخاتون را براى تعلیم آداب اسلامى به خواهر خود حکیمه مىسپارد . براین اساس ایشان قبل از آن مسلمان نبوده و پس از این راهنمایى و تعلیمات بود که ایشان اسلام آورد و از کیش مسیحیت دست کشید . پس از چندى امام هادى ( ع ) نرجس خاتون را به عقد فرزندش امام حسن عسکرى ( ع ) درمىآورد . داستان حمل نرجسخاتون به تفصیل در کتابهاى شرح حال ائمه ( ع ) آمده است و چنانکه نقل شده آثار حمل بر نرجسخاتون جز در ساعات ولادت امام زمان ( ع ) آشکار نگردید . بنا برنقل مشهور ، امام دوازدهم در نیمه شعبان سال 255 متولد شد . تولد امام عصر ( ع ) مصادف با فشار فزاینده دستگاه حکومت بر اهلبیت ( ع ) بود پدر و جدّ آن بزرگوار بر اساس رفتار شوم عباسیان مجبور بودند براى حفظ وجود مقدس امام زمان ( ع ) اغلب فعالیّتهاى خویش را به صورت پوشیده و مخفى انجام دهند ، مگر در برابر اصحاب خویش . در ماجراهاى بازداشتهاى امام حسن عسکرى ( ع ) و فضاى اختناقآمیز سامّرا در آن زمان و نیز نگرانىهاى مادرانه در مورد حفظ جان حضرت مهدى ( ع ) و دورى و فراق از او به خاطر مصلحت بالاتر یعنى حفظ جان آن مولود ، پس از آنکه به همراه مادر امام حسن عسکرى ( ع ) به مکه فرستاده شد مىتوان نقش نرجس خاتون را مشاهده نمود . او هنگام شهادت امام حسن عسکرى ( ع ) در سامرا ، نزد امام بود . و رفتار آزاردهنده مأموران دستگاه خلافت را مىدید و به یقین اسرارى از اهل بیت ( ع ) را در سینه نگه داشته بود .
حضرت به خانه امام ( ع ) هجوم آوردند و منزل را بازرسى و سپس مهرو موم کردند . امام ( ع ) از غفلت آنان استفاده کرد و از منزل خارج شد . آنان نرجس خاتون مادر حضرت مهدى ( ع ) را دستگیر کردند و براى بازجویى نزد مأموران بردند تا درباره کودک از او سؤال کنند ، نرجس براى حفظ جان امام زمان ( ع ) ادعاى باردارى کرد و بازداشت شد . التبه بنا بر برخى گزارشها ، طراح اصلى این حرکت حدیث بود و نرجس با صلاحدید وى آن را اجرا نمود . پس از دستگیرى نرجس مدت دو سال تحت نظر قرار گرفت . در این دوران که تحت مراقبت عباسیان و در خانه معتمد خلیفه عباسى بود ، به یقین مشکلات زیادى براى او به وجود آمد و این محدودیتها براى نرجس ناراحتکننده بود . پس از انقضاى این مدت به علت درگیرىها و آشوبهایى که در نقاط مختلف خلافت عباسى روى داد ( مانند قیام صالح الزنج و حمله یعقوب بن لیث و مرگ ناگهانى عبیدالله بن یحیى بن خاقان ) حکومت عباسى تمام نیروى خود را براى رویارویى با این حرکتها بسیج کرد و دیگر مجال سختگیرى در مورد خاندان امام ( ع ) باقى نماند . از اینرو ، از ایشان رفع توقیف به عمل آمد .
نرجس پس از رهایى مدتى در خانه حسن بن جعفر کاتب نوبختى به سر برد و مورد توجه شیعیان قرار گرفت و آوازه صلاح ، تقوا و مستجابالدعوه بودن او در میان شیعیان پیچید . با توجه به کمال عظمت و فضیلت و پاکى وى ، خیل عظیم مشتاقان اهل بیت ( ع ) براى استجابت دعا و رفع گرفتارى و مشکلات خویش به او رجوع مىکردند و این موجب سوء ظن عباسیان گردید . از اینرو ، وى را از دسترس جامعه شیعه دور نمودند . این جریان مصادف با دوران معتمد عباسى بود . وى نیز مانند متوکل مخالف جدى شیعیان بود . از اینرو نرجسخاتون را از خانه حسن بن جعفر نوبختى بیرون کشید و در قصر خود محبوس نمود تا اینکه در دوران معتمد عباسى ، این بانوى گرامى و بافضیلت وفات یافت و در کنار مرقد پاک امام حسن عسکرى ( ع ) و امام هادى ( ع ) در سامرا به خاک سپرده شد . ( ماهنامه موعود شماره 97 بانوان شیعه ، ش 16 ، صص 141 . 164 )
البته . درباره « ملیّت » مادر امام نیز دو قول عمده وجود دارد که عبارتند از :
الف ) مرحوم کلینى مى نویسد : مادر قائم ( عج ) کنیزى از « نوبه » استان شمالى سودان بوده است .
ب ) مرحوم صدوق مطابق روایتى او را « ملیکه » دختر « یشوع » پسر قیصر روم و مادرش را از حواریین مسیح مى داند که توسط نیروهاى اسلامى به اسارت در آمد و به صورت کنیز در معرض فروش قرار گرفت و به واسطه فرستاده امام هادى علیه السلام از بازار برده فروشان بغداد خریدارى شد و به محضر امام هادى علیه السلام در سامرا فرستاده شد . »
قول مشهور نیز همین است ( و مرحوم صدوق هم آنرا بیان کرد ) و مادر حضرت را نرجس خاتون مى دانند ما نیز بر همین اساس پاسخ آنرا مى نویسیم .
در این که « نرجس » مادر صاحب الامر ( عج ) خانم والامقامى بوده است تردیدى نیست زیرا شایستگى و پاکى او مورد تأیید بوده است .
چگونه مى توان عظمت روحى و معنوى او را کتمان کرد و یا در آن شک کرد در حالى که حضرت پیامبر صلى الله علیه و آله و حضرت على علیه السلام و صادقین علیهما السلام او را بهترین و سیده کنیزان مى خوانند .
و حکمیه « عمه امام عسکرى علیه السلام » که خود از بزرگ بانوان خاندان امامت است ، او را بانوى خود و بانوى خاندان خویش مى خواند و خود را خدمتگزار او مى دانست . به یقین اگر آن بانوى گرامى از امتیازات والایى بهره مند نبود هرگز آن معصومین با عظمت ، او را این چنین مدح نمى کردند و او را با واژه هاى ، « بهترین » و « سیده » توصیف نمى کردند و هرگز حکیمه خاتون ، اینهمه اسم گل را ( ریحانه ، سوسن و . . . ) بر او نمى نهاد و او را به این اسامى نمى خواند .
علاوه بر این ، بهترین دلیل بر لیاقت او و رعایت کردن آداب حمل و . . . ، تولد آن حضرت ( امام زمان ) از اوست و هر کس امام زمان را با آنهمه درخشندگى ببیند و یا اوصاف او را بشنود مطمئن مى شود که مادرش نیز اهل معرفت و رعایت آداب اسلامى بوده است . و اگر مادر آن امام چند صباحى مسیحى بوده است و سپس مسلمان شده است ، مشکلى را ایجاد نمى کند زیرا در عصرى که مسیحى بوده است و اسلام برایش تبیین نشده بود به طور کامل به احکام مسیحیت اعتقاد داشت و عمل مى کرد و آن گاه که اسلام بر او عرضه شد و در محضر امام بود تسلیم ناب شد و مسلمان ناب بود . و مسیحى بودن در فرضى ضرر مى زند که آیینى کامل به نام اسلام باشد و عرضه شده باشد و شخص از روى عناد نپذیرد و از اینرو یهودى بودن مادر حضرت عیسى علیه السلام و نیز تولد حضرت عیسى علیه السلام از او قابل جمع است چرا که در آن زمان دین اسلام عرضه نشده بود و پیامبر اسلام مبعوث نشده بود .
خلاصه سخن نرجس خاتون هنگامى که مسیحى بوده است و اسلام بر او عرضه نشده بود مطیع محض آیین مسیحیت بود و از جمیع جهات شایسته بود و چون اسلام بر او عرضه شد با جان دل پذیرفت و مسلمان خالص شد و اگر مسلمانى ناب نبود آن همه معصومان از او مدح نمى کردند .
براى آگاهى بیشتر به تاریخ سیاسى غیبت امام دوازدهم تألیف دکتر جاسم حسین مراجعه شود .
–
[ [ 1 . برخى از محققان مى نویسند امکان دارد نام اصلى او همان « نرجس » بوده باشد و اسامى دیگر به جز « صیقل » را بانوى او « حکیمه » دختر امام جواد علیه السلام به او داده باشد زیرا در آن زمان کنیزان را براى خوش آمدگویى به اسامى گوناگون مى خواندند و نرجس و ریحانه و سوسن همه اسامى گل ها هستند و صدوق نیز روایتى را نقل مى کند که این احتمال را تقویت مى کند .
درسنامه تاریخ عصر غیبت ، آقائى ، جبارى ، عاشورى و حکیمى ، دفتر تحقیقات و تدوین کتب درسى مرکز جهانى علوم اسلامى ، چاپ شریعت قم ، ص . 29
[ [ 2 . ابراهیم امینى ، دادگستر جهان ، انتشارات شفق ، چاپ قدس ، ص 113 – . 114
[ [ 3 . کافى ، ج 1 ، ص 323 ، به نقل از درسنامه تاریخ عصر غیبت ، ص . 29
[ [ 4 . کمال الدین ، ص 317 ، به نقل از درسنامه تاریخ عصر غیبت ، ص . 29
[ [ 5 . مهدى پیشوایى ، سیره پیشوایان ، مؤسسه امام صادق علیه السلام ، چاپ سیزدهم . ص 66 ، درسنامه تاریخ عصر غیبت ، ص . 30