از علت تا درمان پارگی مینیسک
پارگی مینیسک
پارگی مینیسک یکی از شایع ترین آسیب های زانو است. هرگونه فعالیت بدنی که باعث شود تا زانو به شدت دچار چرخش شده یا پیچ بخورد می تواند باعث پارگی مینیسک زانو شود. به خصوص هنگامی که وزن کامل فرد بر روی زانوی چرخیده بیفتد، احتمال پارگی مینیسک نیز تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
هر زانو دارای دو قطعه C شکل از غضروف است که در بین ساق پا و استخوان ران همانند کوسن عمل کرده و مانع ساییده شدن این استخوان ها می شود. پارگی ناشی از مینیسک می تواند با درد، تورم و مشکلات حرکتی در زانو همراه باشد. همچنین فرد در نتیجه پارگی مینیسک زانو ممکن است مشکلاتی در تکان دادن زانو داشته باشد و نتواند به طور کامل زانوی خود را تکان بدهد.
درمان های مراقبتی بعد از پارگی مینیسک شامل استراحت، استفاده از یخ و داروها است. گاهی اوقات با گذشت زمان و استفاده از مسکن ها برای کاهش درد، پارگی خود به خود بهبود می یابد. حتی نیاز به درمان خاصی برای آن نخواهد بود. با این حال در بعضی از موارد پارگی مینیسک ممکن است فرد برای بهبود نیاز به انجام عمل جراحی داشته باشد.1
علائم پارگی منیسک زانو
درد شدید و ناگهانی زانو
درد شدید هنگام باز شدن بیش از حد مفصل زانو
بی ثباتی زانو
شنیده شدن صدا از زانو
شنیده شدن صدا از زانو حین حرکت دادن آن
عدم توانایی در تحمل وزن و انجام حرکت
تشدید درد با حرکت دادن زانو
تورم و التهاب زانو
حساسیت به لمس و فشار
قفل کردن زانو
کاهش دامنه حرکتی زانو
لنگیدن حین راه رفتن
آتروفی و ضعف عضلات چهارسر ران.2
علت پارگی منیسک
پارگیهای ناگهانی مینیسک اغلب در طول فعالیتهای ورزشی رخ میدهند. پارگی میتواند در زمان چمباتمه زدن یا پیچیدن زانوی ورزشکار رخ دهد. گاهی اوقات هم برخورد مستقیم، مثل تکل خوردن، دلیل پارگی است.
افراد سالخورده بیش از همه در معرض پارگیهای تخریبی مینیسک قرار دارند. زیرا با گذشت زمان غضروف ضعیف و ساییده میشود و بافتهای پیر و ساییده بیشتر در معرض پارگیها قرار دارند. اگر مینیسکها به دلیل پیری ضعیف شده باشند، تنها یک پیچش ناجور در هنگام بلند شدن از روی صندلی علت پارگی مینیسک زانو خواهد شد. 3
عوامل خطر پارگی مینیسک زانو
اضافه وزن بیش از حد
وارد شدن نیرو های چرخشی مانند چرخش بیش از حد پنجه و ساق پا نسبت به ران
خم و باز شدن باز شدن بیش از اندازه مفصل زانو
کاهش قدرت عضلانی
وارد شدن ضربه مستقیم به مینیسک
تغییر مسیرهای ناگهانی حین دویدن و راه رفتن سریع
استفاده بیش از حد از مفصل زانو.2
تشخیص پارگی مینیسک
پارگی مینیسک غالباً با معاینه وضعیت فرد توسط پزشک قابل تشخیص است. در حین این معاینه احتمالاً پزشک از فرد درخواست می کند تا زانوی خود را در وضعیت های مختلف قرار داده و سپس پیاده روی کوتاهی در داخل مطب داشته و حرکت اسکوات را انجام دهد تا در صورت بروز پارگی مینیسک، علائم و نشانه ها به تشخیص دقیق تر آن کمک کند.
تصویر برداری ها
اشعه ایکس. مینیسک زانو از جنس غضروف است. به همین خاطر تصویر برداری اشعه ایکس به تشخیص پارگی مینیسک کمکی نخواهد کرد. اما تصویر گرفته شده از زانو می تواند به تشخیص مشکلات دیگر زانو کمک زیادی کند.
ام آر آی. در این شیوه تصویر برداری از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی برای تصویر برداری دقیق از بافت نرم و سخت در داخل زانو استفاده خواهد شد. این شیوه تصویر برداری بدون شک بهترین گزینه برای تشخیص دقیق پارگی مینیسک زانو است.
آرتوسکوپی
در بعضی موارد، پزشک شما ممکن است از ابزاری موسوم به آرتروسکوپ برای معاینه وضعیت داخلی زانو استفاده کند. آرتروسکوپ از طریق یک برش کوچک در نزدیکی زانوی شما وارد بافت زانو شده و به تشخیص پارگی مینیسک کمک خواهد کرد.
این دستگاه دارای یک چراغ و یک دوربین بسیار کوچک است که یک تصویر بزرگ شده از بخش های داخلی زانو را بر روی صفحه نمایش نشان خواهد داد. در صورت لزوم، می توان ابزارهای جراحی مورد نیاز را از طریق شکاف ایجاد شده برای دستگاه آرتروسکوپ یا از طریق برش های کوچک جدید در زانو وارد بافت زانو کرده تا در صورت امکان پارگی به وجود آمده را اصلاح یا ترمیم کرد.1
درمان پارگی منیسک
نوع درمان پارگی منیسک بسته به نوع پارگی و اندازه آن و محل آن و مدت زمانی که از پارگی گذشته، متفاوت است.سن، بیماریهای دیگری که ممکن است داشته باشید و اینکه شما زندگی پرتحرکی دارید در تصمیم پزشک برای انتخاب نوع درمان شما موثر است.
یک سوم خارجی منیسک دارای خونرسانی خوبی است و پارگی هایی که در این قسمت هستند ممکن است بطور خودبخودی یا با عمل جراحی پارگی مینیسک زانو ترمیم شوند.دو سوم داخلی منیسک خونرسانی ندارد و بنابراین پارگی در این قسمت بهبود نمی یابد
فیزیوتراپی
معمولاً یک پارگی کوچک مینیسک، یا یک پارگی رخ داده در منطقه قرمز و یا درمان سفتی مفصل زانو خیلی سریع به درمان فیزیوتراپی جواب میدهد. یکی از وظایف اصلی مینیسک زانو جذب شوکها (فشارها و ضربهها ناگهانی) است. خوشبختانه، عضلات اطراف زانو هم نقش مهمی در جذب شوکها دارند. محققان دریافتهاند که با افزایش قدرت این عضلات، تنشهای موجود در استخوانها کاهش یافته و زانو به طور چشمگیری پایدارتر میشود.
فیزیوتراپی با اهداف زیر انجام خواهد شد:
کاهش درد و تورم.
طبیعیسازی دامنه حرکت مفصل.
تقویت زانو: خصوصاً عضلات چهار سر ران (به ویژه عضلات پهن مایل داخلی) و همسترینگ.
تقویت اندام تحتانی: عضلات پشت ساق پا، باسن و لگن.
بهبود راستای مفصل پاتلوفمورال (کاسه زانو).
طبیعیسازی طول عضلات. بهبود تعادل و حس وضعیت مفصل . بهبود تکنیک و عملکرد بیمار برای انجام کارهایی مانند راه رفتن، دویدن، اسکات زدن، جهیدن و فرود آمدن.
به حداقل رساندن احتمال بروز مجدد آسیب.
معمولاً آسیبهای مینیسک به سایر آسیبهای زانو مرتبط هستند، و این آسیبها باید به همراه پارگی مینیسک درمان شوند.
فیزیوتراپ ارزیابی دقیقی از وضعیت شما به عمل آورده و با توجه به مشکلاتی که دارید برایتان یک برنامه درمانی تدوین میکند. این برنامه میتواند شامل موارد زیر باشد:
متحرکسازی و درمان دستی
این روشها به کاهش درد، اسپاسم عضلات و سفتی مفصل زانو کمک میکنند.
لیزر
از سطوح پایینی از لیزر برای افزایش گردش خون عمقی و کاهش درد موضعی استفاده میشود.
شوک ویو تراپی
برای درمان عارضه زانوی پرشکاران و درد باند ایلیوتیبیال استفاده میشود. این روش درمانی که در آن از امواج اکوستیک با انرژی بالا و سرعتی بیش از سرعت صوت استفاده میگردد، باعث ایجاد یک پاسخ درمانی در عمق بافتهای متورم میشود.
درمان اینترفرنشیال
در این روش پالسهای الکتریکی ملایمی به انتهای عصبهایی که در زیر پوست قرار دارند ارسال میشود تا درد و التهاب کاهش یابد.
تحریک الکتریکی
از این روش برای بازآموزی و تقویت عضلات ران (چهار سر) از طریق تحریک الکتریکی استفاده میشود. این کار به پایداری زانو کمک میکند. دستگاه اولتراسوند: برای تورم و درد موضعی.
درمان با تمرین و ورزش
در این روش تمریناتی که به اهداف مختلف درمانی کمک میکنند آموزش داده میشوند. این تمرینات میتوانند شامل حرکات کششی، بازآموزی راه رفتن، تمریناتی برای بهبود حرکت، قدرت، پایداری و استقامت زانو باشند. همچنین برای آموزشهای قدرتی از مچبندهای آمنی باند و وزنههای قوزک پا استفاده میشود. 3
عوارض پارگی مینیسک
پارگی مینیسک زانو می تواند با احساس ضعف در زانو و ناتوانی در حرکت دادن زانو یا درد دائمی همراه باشد. علاوه بر این احتمال بروز آرتروز در زانوی آسیب دیده تا حد قابل توجهی افزایش خواهد یافت.2
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.iranpt.com
3.www.aptclinic.ir