شب کوری

شب کوری نوعی اختلال بینایی است که آن را با نام نکتالوپیا نیز می شناسند. افرادی که دچار شب کوری می شوند معمولاً در شب یا در محیط های با نور کم دچار مشکلات بینایی شده و دید ضعیفی دارند. حتی نام بیماری «شب کوری» خودش بیانگر مشکل عدم توانایی و نداشتن دید در شب است. البته این معنی کم اغراق داشته و فرد به کلی توانایی دیداری خودش را در شب از دست نمی دهد فقط هنگام رانندگی یا راه رفتن در جاهای بسیار تاریک با مشکل روبرو خواهد شد.

بعضی از انواع شب کوری قابل درمان است و بعضی از آن ها هیچگاه درمان پذیر نیست. در اولین قدم بهتر است برای تشخیص علت بروز اختلال در بینایی تان به پزشک متخصص مراجعه کنید. بعد از تشخیص علت بروز مشکل می توانید به دنبال بهبود قدرت دید تان باشید.

تنها علامت شب کوری مشکل در دید شب و در جاهای تاریک است. بیشترین مشکل برای فرد زمانی اتفاق می افتد که فرد از یک محیط روشن وارد یک محیط تاریک شود. به عنوان مثال فرد بعد از قدم زدن در غروب خورشید اگر وارد رستوران تاریکی شود، بدون شک دچار مشکلات دید خواهد شد.

همچنین فرد در هنگام رانندگی در خیابان های تاریک یا جاده هایی که چراغ چشمک زن دارند نیز دچار مشکل خواهد شد.1
 

دلایل شب کوری

شب کوری (nyctalopia) یا ضعف سازگاری با تاریکی، به‌علت اختلال سلول‌هایی در شبکیه‌ی چشم است که مسئول دید در روشنایی اندک هستند. شب کوری ممکن است نشانه‌ی بیماری‌های مختلف اکتسابی یا مادرزادی باشد.

آب‌ مروارید (cataracts)

افراد مبتلا به آب‌ مروارید اغلب و به‌ویژه در شب نمی‌توانند به‌خوبی کتاب بخوانند، رانندگی کنند و حالت‌های چهره‌ را تشخیص بدهند.
 

نزدیک‌بینی (myopia)

گاهی علت شب کوری، نزدیک‌بینی درمان‌نشده است.
 

مصرف بعضی داروها

بعضی داروهای آب‌سیاه یا گلوکوم (glaucoma) مردمک چشم را ضعیف و دید در شب را با مشکل مواجه می‌کنند.
 

کمبود ویتامین A

شب کوری یکی از اولین نشانه‌های کمبود ویتامین A است که معمولا با سوء‌تغذیه در ارتباط است. کمبود ویتامین اغلب در کودکانی رخ می‌دهد که دچار سوء‌تغذیه هستند. این کودکان آن‌قدر کم‌سن‌وسال هستند که نمی‌توانند مشکل دیدشان در شب را تشخیص بدهند یا مشکل بینایی خود را بازگو کنند.
 

شب کوری مادرزادی، با یا بدون نزدیک‌بینی

این مورد به گروهی از اختلالات ناهمگن ژنتیکی (جهش ژنتیکی) برمی‌گردد. نوعی از شب کوری مادرزادی (choroideremia) فقط روی جنس مذکر اثر می‌گذارد؛ جنس مؤنث حامل ژن‌های مربوطه است، اما نشانه‌های این بیماری را ندارد؛
 

رتینیت پیگمنتوزا (Retinitis pigmentosa)

این بیماری چشمی درنتیجه‌ی چندین نقص چشمی اتفاق می‌افتد که منجر به آسیب شبکیه می‌شوند. افراد مبتلا ممکن است در شب یا روشنایی کم، کاهش دید داشته باشند؛ حتی ممکن است در دید میانی و جانبی نیز مشکل داشته باشند. نشانه‌های این بیماری در دوران کودکی قابل شناسایی هستند، اما اغلب در بزرگسالی آشکار می‌شوند.
 

سندرم آشر (Usher syndrome)

این سندرم با کاهش شنوایی و رتینیت پیگمنتوزا شناخته می‌شود و ممکن است باعث شب کوری شود.2
 

علائم شب کوری

شب کوری مشکل چشمی است که در نتیجه نور کم برای فرد اتفاق می افتد. به عنوان مثال فرد مبتلا به شب کوری توانایی دیدن ستاره ها در شب یا موانع در اتاق تاریک را نخواهد داشت.

انجمن چشم پزشکی آمریکا برای تشخیص شب کوری موارد زیر را پیشنهاد می کند:

آیا تشخیص چهره افراد در نور کم برایتان دشوار است؟

آیا رانندگی در شب هنگام برایتان کاری بسیار سخت است؟

آیا راه رفتن در خانه در نور کم برایتان کاری سخت و چالش برانگیز است؟

آیا کنار آمدن با اتاق روشن بعد از بودن در اتاق تاریک زمان بر و چالشی است؟

آیا دیدن اتاق تاریک و اجسام داخل آن بعد از بودن در اتاق روشن برایتان سخت و زمان بر است؟

علائم زیر نیز ممکن است در نتیجه شب کوری برایتان اتفاق بیفتد. البته بروز این علائم به علت بروز شب کوری نیز مرتبط است:

سردرد

استفراغ

درد چشم

حالت تهوع

حساسیت زیاد چشم به نور

تاری دید یا تاریکی عدسی چشم

مشکل در نگاه کردن به اجسام و افراد در فاصله زیاد.1
 

درمان شب کوری

 1. عینک بزنید

استفاده از عینک دارای پوشش ضدبازتاب نور باعث رسیدن نور بیشتری به چشم شده و دید شبانه را بهتر می کند. اگر کمی نزدیک بین هستید و نیازی به زدن عینک به طور دائم ندارید، لااقل بعد از غروب آفتاب از آن استفاده کنید. از نور زرد استفاده کنید. بعد از ۶۰ سالگی، بسیاری از مردم در نور زرد (چراغ معمولی) بهتر از نور چراغ های فلورسنت می بینند.
 

2. چراغ کافی روشن کنید

اگر پزشک جدا شدن شبکیه را در چشم شما تشخیص داده است، به نور کافی، مخصوصاً هنگام مطالعه، نیاز دارید. در مراحل اولیه بیماری، قرار دادن یک لامپ هالوژن در پشت سر، از روی شانه نور مناسبی را فراهم می کند.
 

3. خوب بخورید

شواهد نشان داده است که مواد مغذی کافی به کنترل گرفتاری هایی که باعث شب کوری می شوند کمک می کند. مهم ترین این مواد عبارتند از ویتامین های C,A و E، روی، و بتاکاروتن،که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.

اگر برنامهٔ غذائی شما شامل غلات سبوس نگرفته، میوه، و سبزیجات است، بدنتان مواد کافی دریافت می کند. در غیر این صورت خوردن روزانهٔ کپسول مولتی ویتامین شاید لازم است.
 

4. شب رانندگی نکنید

رانندگی بعد از غروب آفتاب، مخصوصاً وقتی نور چراغ اتومبیل های روبه رو چشم را می آزارد، کار دشواری است. در مسیرهائی رانندگی کنید که نور چراغ های مقابل در خارج از دید مستقیم شما قرار گیرند.
 

5. عینک آفتابی بزنید

در جاده ها، دو کیلومتر قبل از رسیدن به تونل، عینک آفتابی بزنید تا چشمتان راحت تر به تاریکی داخل تونل عادت کند. به محض ورود به تونل، عینک را بردارید.3
 

پیشگیری از آسیب ناشی از شب کوری

رانندگی در شب برای این بیماران خطرناک است، زیرا سرعت واکنش راننده هنگام رانندگی به دید او بستگی دارد. حتی دید طبیعی در شب بسیار محدودتر از روز است. رانندگان مسن‌ در مقایسه با جوان‌ترها، هنگام رانندگی در شب دید کمتری دارند. برای مثال راننده‌ی پنجاه ساله، به نوری دوبرابرِ راننده‌ی سی ساله نیاز دارد.

بهترین راهِ محافظت از خودتان دربرابر آسیب‌های ناشی از شب کوری، اجتناب از رانندگی در شب است. سعی کنید صرفا در طول روز رانندگی کنید. کسانی که به شب کوری دچارند ممکن است حتی زیر نورهای مصنوعی هم با مشکل مواجه شوند. اگر واجب است شب‌ها رانندگی کنید، نکاتی را برای ایمنی بیشتر رعایت کنید.

مثلا با تمیز کردنِ شیشه‌ها و چراغ‌های جلوی خودرو، دید خود را افزایش بدهید؛ با سرعت کمتری رانندگی کنید تا در صورت بروز اتفاقات غیرمنتظره، بتوانید سریع‌تر واکنش نشان بدهید.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.chetor.com
3.www.beytoote.com