متوپرولول چیست و چه کاربردی دارد؟

متوپرولول یک بتا بلاکر (مسدودکننده گیرنده بتا) است که بر قلب و گردش خون تأثیر می‌گذارد.

این دارو معمولاً در موارد زیر استفاده  می‌شود:

درد قفسه سینه (آنژین)

فشار خون بالا: کاهش فشار خون بالا و جلوگیری از سکته های مغزی، حملات قلبی و مشکلات کلیوی

نارسایی قلبی: برای کاهش خطر مرگ و یا نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای نارسایی قلبی

حمله(سکته) قلبی : فرم تزریقی در مراحل اولیه حمله قلبی برای کاهش خطر مرگ

این دارو با جلوگیری از عملکرد برخی مواد شیمیایی طبیعی در بدن (مانند اپی نفرین) که بر قلب و عروق خونی تاثیر می گذارد، عمل می کند. 

مکانیسم اثر داروی متوپرولول

متوپرولول یک داروی قلبی، متعلق به دسته ای از داروها با عنوان بتا بلاکرها است. متوپرولول با جلوگیری از اثرات اپی نفرین بر گیرنده های بتا -۱ در بافت قلب، باعث می‌شود پمپاژ قلب با سرعت کم و با نیرو کمتری انجام شود. بنابراین باعث کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون و کاهش فشار بر قلب می‌شود. در دوزهای بالا، متوپرولول گیرنده های بتا-۲ را در ریه ها و مجاری هوایی نیز مسدود می‌کند، که ممکن است بر تنفس تاثیر بگذارد.

نکات نحوه مصرف داروی متوپرولول

متوپرولول را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف کنید. تمام دستورالعمل های روی برچسب نسخه خود را دنبال کنید و راهنماهای دارو را به دقت مطالعه کنید. پزشک ممکن است گاهی اوقات دوز داروی شما را تغییر دهد.

متوپرولول باید همراه با وعده غذایی یا درست بعد از غذا مصرف شود.

هر روز متوپرولول را در ساعت خاص مصرف کنید.

قرص را کامل بلعید و آن را له، جویده، شکسته یا باز نکنید.

توجه داشته باشید ممکن است به آزمایش های مکرر پزشکی نیاز باشد و فشار خون شما باید مرتباً بررسی شود.

در صورت نیاز به جراحی، پیش از موعد عمل به جراح بگویید که از این دارو استفاده می‌کنید.

نباید ناگهانی مصرف متوپرولول را قطع کنید. توقف ناگهانی  دارو ممکن است وضعیت شما را بدتر کند.

اگر فشار خون دارید، حتی اگر احساس بهبود می‌کنید از متوپرولول استفاده کنید. فشار خون بالا اغلب بدون علامت است. ممکن است لازم باشد تا آخر عمر از این دارو استفاده کنید.

دارو را در دمای اتاقی به دور از گرما و رطوبت، نگهداری شود.

تزریق متوپرولول به صورت تزریق داخل وریدی انجام می‌شود. در حین تزریق  باید فشار خون و ضربان قلب بیمار کنترل شود.

تزریق متوپرولول فقط برای مدت کوتاهی قبل از استفاده از فرم خوراکی این دارو انجام می‌شود.

اشکال دارویی متوپرولول

متوپرولول در فرم های قرص، کپسول و آمپول تزریقی تولید می‌شود.

برخی از دوزها و نام های تجاری متوپرولول که در ایران موجود است عبارتند از:

آمپول متورال ۵ میلی گرم/۵ میلی لیتر (Amp (Metoral 5 mg/5 ml

قرص متورال ۲۳.۷۵، ۴۷.۵، ۵۰ و ۹۵ میلی گرم ( Tab Metoral 23.75, 47.5, 50, 95 mg)

آنژیپول ۴۷.۵ میلی گرم (Tab Angipol 47.5 mg)

قرص آهسته رهش تداسپت ۲۳.۷۵، ۴۷.۵، ۹۵، ۱۹۰ میلی گرم (Tab Tedacept 23.75, 47.5, 95 & 190 mg MG)

قرص آهسته رهش متوهگزال ۲۳.۷۵، ۴۷.۵، ۹۵، ۱۹۰ میلی گرم (Tab Metohexal 23.75, 47.5, 95 & 190 mg MG)

تداپرول ۵۰ میلی گرم (Tab Tedaprol 50 mg)

متوتار ۵۰ میلی گرم (Tab Metotar 50 mg)

متولو-اس ۴۷.۵ میلی گرم (Tab Metolow-S 47.5 mg)

 متولوپرس ۵۰ میلی گرم (Tab Metolopress 50 mg)

 متوکیم ۵۰ میلی گرم (Tab Metolius 50 mg)

قرص پیوسته رهش مایوکارمت-وانس ۴۷.۵ میلی گرم (Tab Myocarmet-once 47.5 mg ER)

پیوسته رهش متا زیرو ۴۷.۵ و ۹۵ میلی گرم (Tab Metazero 47.5 & 95 mg ER)

دوز مصرفی داروی متوپرولول

توجه داشته باشید دوز درمان برای بیماران مختلف بسته به نوع بیماری، پاسخ به درمان و صلاحدید پزشک معالج متفاوت است. اطلاعات زیر فقط دوز معمول دارو را شامل می‌شود اگر دوز مصرفی شما متفاوت است مگر به دستور پزشک معالج خود را تغییر ندهید:

فشار خون بالا

فرم خوراکی ۲۳.۷۵- ۹۵ میلی گرم روزانه یا هر ۱۲ ساعت. ممکن است بر حسب صلاحدید پزشک طی هفته های بعد دوز مصرفی افزایش یابد.
حداکثر دوز مصرفی: ۴۰۰ میلی گرم روزانه

سکته قلبی حاد

فرم تزریقی ۵ میلی گرم به صورت وریدی هر دو دقیقه تا ۳ دوز می‌توان تکرار کرد.

نارسایی احتقانی قلب (CHF)

فرم خوراکی ۲۳.۷۵ میلی گرم روزانه. ممکن است بر حسب صلاحدید پزشک طی هفته های بعد(معمولاً ۲ هفته) دوز مصرفی افزایش یابد.
حداکثر دوز مصرفی: ۲۰۰ میلی گرم روزانه

درد قفسه سینه (آنژین)

فرم خوراکی ۹۵ میلی گرم روزانه. ممکن است بر حسب صلاحدید پزشک طی هفته های بعد دوز مصرفی افزایش یابد.
حداکثر دوز مصرفی: ۴۰۰ میلی گرم روزانه
نامنظمی های ضربان قلب (فیبریلاسیون دهلیزی/ تاکی آریتمی حاد):
فرم های ۵ میلی گرمی وریدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیشگیری از میگرن

فرم های خوراکی ۴۷.۵ تا ۹۵ میلی گرم هر ۱۲ ساعت. 

کودکان

میزان مصرف و دوز آن باید توسط پزشک تعیین شود.
حداکثر دوز مصرفی: ۲۰۰ میلی گرم روزانه 1

عوارض جانبی متوپرولول

قرص خوراکی متوپرولول ممکن است باعث بروز عوارض جانبی خاصی شود. برخی عوارض جانبی شایع تر این دارو عبارت است از:

خستگی

سرگیجه

اسهال

یبوست

مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس، سرفه و خس خس سینه

کند تپشی (کندتر شدن ضربان قلب نسبت به حالت طبیعی)

کاهش میل و علاقه به رابطه جنسی

راش یا ضایعات پوستی

اگر این عوارض خفیف باشند طی چند روز تا چند هفته از بین می روند اما اگر شدید باشند و از بین نروند باید با پزشک مشورت شود.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی لازم است فورا با پزشک تماس بگیرید و در صورتی که احساس می کنید این علائم خطرناک بوده و ممکن است تهدید کننده زندگی باشند به اورژانس مراجعه کنید.

از جمله عوارض جدی متوپرولول می توان به موارد زیر اشاره کرد

1. کاهش شدید فشار خون با علائمی همچون:
سرگیجه شدید
احساس سبکی سر
غش کردن

2. سردی دست و پاها با علائمی همچون:
دست و پاهایی که سرد شده اند و ممکن است دردناک باشند

3. ضربان قلب بسیار کند (برادی کاردی شدید) 

4. خستگی شدید با علائمی همچون:
احساس خستگی بیش از حد
خستگی که هر روز بدتر می شود

5. افسردگی شدید با علائمی همچون:
احساس غم و اضطراب دائمی
احساس ناامیدی یا پوچی
عدم علاقه به کارهایی که قبلا از آن ها لذت می بردید
پرخوری یا کاهش شدید اشتها
مشکل تمرکز

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی متوپرولول نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید. 2

موارد احتیاط و هشدارها در مصرف متوپرولول

در موارد زیر باید در مصرف متوپرولول احتیاط کرد:

سابقه حساسیت

در صورت حساسیت یا آلرژی به داروی متوپرولول یا سایر بتا بلوکرها (مانند آتنولول، کارودیلول، لابتالول، نادولول، پروپرانولول و غیره) به پزشک خود اطلاع دهید.

سابقه مشکلات پزشکی

قبل از استفاده از متوپرولول حتماً سابقه پزشکی خود را به پزشک خود اطلاع دهید مخصوصاً در مورد:

مشکلات جدی قلبی مانند ضربان قلب آهسته یا نامنظم، بلوک های قلبی و غیره 

نارسایی شدید قلبی که منجر به بستری شدن در بیمارستان شود.

مشکلات شدید گردش خون مانند سندروم رینود

بیماری های ریوی مانند آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، آپنه خواب و سایر اختلالات تنفسی 

دیابت 

بیماریهای کبدی 

اختلالات تیروئیدی 

فئوکروموسیتوما (تومور غده فوق کلیه)

بارداری

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. دقیقا مشخص نیست که آیا متوپرولول به جنین آسیب می‌رساند یا خیر. با این حال، داشتن فشار خون بالا در دوران بارداری ممکن است عوارضی مانند دیابت یا اکلامپسی ایجاد کند که هم برای مادر و هم جنین خطرناک است.

شیردهی

متوپرولول می‌تواند به شیر مادر منتقل شود. قبل از شیردهی با پزشک خود در مورد خطرات و فواید آن صحبت کنید.

اطفال

متوپرولول نباید در کودکان بدون توصیه پزشک استفاده شود.

دیابت

در صورت ابتلا به دیابت، داروی متوپرولول ممکن است علائم کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) را مخفی کند. داروی متوپرولول همچنین ممکن است کنترل قند خون را دشوارتر کند. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید. در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی، افزایش ادرار، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. 1

تداخلات دارویی

درمورد تمام داروهایی که همراه با متوپرولول مصرف میکنید با پزشک مشورت کنید. به ویژه:

پرازوسین

تربینافین

داروهای ضد افسردگی: بوپروپیون، کلومیپرامین، دسیپرامین، دولوکستین، فلوکستین، فلووکسامین، سرترالین و…

داروهای حاوی ارگوت: ارگوتامین، دی هیدرو ارگوتامین، ارگونوین، متیل ارگونوین

داروهای قلب و فشار خون: آملودیپین، کلونیدین، دیگوکسین، هیدرالازین، وراپامیل و…

مهار کننده های مونو آمین اکسیداز: ایزوکربوکسازید، فنلزین، سلژیلین، راساژیلین، ترانیل سیپرومین و…

داروهایی که برای درمان بیماری های روانی بکار میروند: کلروپرومازین، فلوفنازین هالوپریدول، تیوریدازین

سایر داروها نیز میتوانند با متوپرولول تداخل ایجاد کنند این موارد میتواند شامل داروهای با نسخه یا بدون نیاز به نسخه پزشک، ویتامین ها و داروهای گیاهی باشد. پزشک را از تمام داروهایی که مصرف میکنید مطلع سازید. 3

پی نوشت:
1.www.doctoreto.com
2.www.coca.ir
3.www.darooy.ir