پرومتازین (Promethazine) علاوه بر خاصیت آرام بخش بودن، جهت درمان اضطراب، آلرژی و … کاربرد دارد. این دارو ممکن است عوارضی داشته باشد به همین دلیل از مصرف خود سرانه‌ی آن اجتناب کنید و حتما با پزشک خود مشورت کنید تا گرفتار عوارض جبران نا پذیر آن نشوید. داروی پرومتازین به صورت شربت و آمپول می‌باشد، این دارو به خوبی از راه خوراکی و محل تزریق جذب می‌شود.

موارد مصرف پرومتازین

داروی پرومتازین کاربردهای مختلفی دارد و اغلب برای درمان اضطراب، آلرژی، آبریزش بینی فصلی،  تب یونجه، کهیر، اختلالات لابیرنت، سرگیجه، بیماری مسافرت، کنترل حالت تهوع در خانم‌های باردار و داروی آرام بخش قبل از بیهوشی استفاده می‌شود. مشاوره‌ی روانی در کنار مصرف این دارو به درمان اضطراب کمک شایانی می‌کند.

دستور العمل‌های مصرف پرومتازین

پرومتازین در سه نوبت در روز به فاصله‌ی هر ۸ ساعت مورد استفاده قرار می‌گیرد. حداکثر دوز مصرفی برای بزرگسالان روزانه ۱۵۰ میلی گرم می‌باشد ولی افراد مسن ممکن است نسبت به این دوز واکنش نشان دهند، به همین دلیل لازم است آن‌ها دوز کمتری را استفاده کنند. مصرف این دارو برای کودکان زیر دو سال ممنوع است. برای کودکان ۲ تا ۱۲ سال نیز نباید مقدار مصرف از نصف دوز مصرفی بزرگسالان تجاوز کند. استفاده از این دارو برای هر بیماری دوز مخصوص به خودش را دارد به همین دلیل نباید خودسرانه مصرف شود و حتما باید براساس تجویز پزشک استفاده گردد. 

موارد منع مصرف پرومتازین

در طول درمان از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری کنید و از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید، زیرا این دارو ممکن است باعث بروز واکنش‌های پوستی به دلیل حساسیت به نور خورشید شود. همچنین استفاده از پرومتازین به دلیل بروز دپرسیون تنفسی خطرناک می‌باشد و  برای کودکان زیر دو سال ممنوع است و نباید استفاده شود، حتی برای استفاده‌ی کودکان بالای ۲ سال نیز از کمترین دوز موجود باید استفاده شود.

مصرف طولانی مدت این دارو باعث کاهش یا قطع بزاق می‌شود، به همین دلیل در صورت مصرف طولانی بیمار باید از نظر سالم بودن دندان‌ها معاینه شوید. همچنین اگر فردی مشکلاتی مانند بیماری کلیوی مثل انسداد گردن مثانه، احتباس ادرار، دپرسیون مغز استخوان، بیماری‌های قلبی و عروقی، سندروم ری، صرع یا تشنج، نقص عملکرد کبدی، زردی یا یرقان داشت در مصرف داروی پرومتازین باید احتیاط کند و حتما با پزشک خود مشورت کند تا با عوارض مخرب آن مواجه نشود. 1

عوارض جانبی پرومتازین

در صورت بروز علایم واکنش آلرژیک از جمله کهیر، مشکل در تنفس، تورم صورت، دهان، لب ها و گلو به اورژانس مراجعه نمایید.

درصورت بروز هریک از عوارض جانبی زیر مصرف دارو را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید

خواب آلودگی شدید، تنفس ضعیف یا کم عمق

احساس سرگیجه و از حال رفتن

گیجی، آشفتگی، توهم و کابوس های شبانه

تشنج

ضربان قلب کند یا سریع

زردی پوست و چشم ها

حرکات غیر قابل کنترل عضلات صورت ( لبخند زدن، چشمک زدن یا لبخند زدن)

سهولت در کبود شدن و خونریزی (خونریزی از بینی یا لثه ها)

ضعف ناگهانی یا احساس ناخوشی، تب، لرز، زخم های دهانی، لثه های قرمز یا متورم، مشکل در بلع

واکنش شدید دستگاه عصبی: سفتی شدید عضلات، تب شدید، عرق کردن، گیجی، ضربان قلب سریع یا نامنظم، لرزش، احساس از حال رفتن

احتمال بروز برخی عوارض جانبی مانند گیجی و خواب آلودگی شدید در افراد مسن بیشتر است.

عوارض جانبی شایع پرومتازین میتواند شامل موارد زیر باشد

خواب آلودگی، سرگیجه

زنگ زدن گوش ها

دوبینی

احساس عصبی بودن

خشکی دهان

احساس خستگی و مشکلات خواب (بیخوابی) 2

تداخل دارویی پرومتازین

بسیاری از داروها ممکن است با پرومتازین تداخل داشته باشند. قبل از مصرف همزمان داروهای زیر با پزشک مشورت کنید:

داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین، آموکساپین، کلومیپرامین، دزیپرامین، دوکسپین، ایمی پرامین، نورتریپتیلین، پروتریپتیلین، تریمیپرامین

سرکوب کننده های سیستم ایمنی مانند آزاتیوپرین

باربیوتورات ها مانند همچون فنوباربیتال

داروهای شیمی درمانی

داروهای ضد اضطراب

داروهای سندرم روده تحریک پذیر

داروهای بیماری های روانی

داروهای بیماری های حرکتی و پارکینسون

داروهای ضد تشنج

داروهای ضد زخم

داروهای مشکلات ادراری

مهار کننده های مونو آمین اکسیداز مانند ایزوکاروباکسید، فنلزین، ترانیل سیپرومین و سلژیلین

داروهای ضد درد مخدر

قرص های خواب آور و آرام بخش ها

داروهای سرماخوردگی یا ضد آلرژی ها

شل کننده های عضلانی

داروهای فشار خون مانند گونادرل، گوانتیدین، پروپرانولول و غیره

داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین

داروهای گشاد کننده برونش مانند تیوتروپیوم و ایپراتروپیوم

داروهای سندرم پای بی قرار

داروهای تومور غده هیپوفیز

آمیودارون

سوتالول

پیموزاید

کینیدین

پروکائین آمید

پروپیل تیوراسیل

اپی نفرین

لیتیوم

آتروپین

بلادونا

بنزتروپین

دیمن هیدرینات

مت اسکوپولامین

هیوسین

متوکلوپرامید

آنتی هیستامین ها مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین

آنتی هیستامین های موضعی مانند پماد یا اسپری دیفن هیدرامین

نکته: اگر قصد انجام پرتو ایکس نخاعی دارید باید مصرف این دارو را حداقل 48 ساعت قبل تا 24 ساعت بعد از آن قطع کنید.

توجه: موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف پرومتازین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید. 3

توصیه‌های دارویی

برای اینکه بتوانید تحریکات گوارشی را به حداقل برسانید بهتر است این دارو را به صورت خوراکی همراه با غذا، آب یا شیر مصرف کنید. برای استفاده از این دارو جهت بیماری مسافرت ترجیحا ۱ تا ۲ ساعت قبل از شروع حرکت استفاده شود. مصرف پرومتازین باید ۱ تا ۲ هفته قبل از زایمان قطع شود تا از بروز یرقان و علائم اکستراپپرامیدال در نوزاد جلوگیری شود.

نباید بیشتر از دوز و مقدار تجویز شده، استفاده شود و از مصرف خودسرانه‌ی آن جلوگیری شود. در صورت فراموش کردن یک نوبت مصرف دارو، به محض یادآوری باید مصرف شود اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی پرومتازین رسیده باشد، از نوبت فراموش شده خودداری شود و نباید مصرف بعدی دوبرابر شود.

توصیه می شود به جای مصرف دارو از روش های غیر دارویی نیز استفاده کنید.  1

پی نوشت:
1.www.honarehzendegi.com
2.www.darooy.ir
3.www.coca.ir