استراحت در دوران بارداری، مطلق است یا نسبی؟

استراحت مطلق یعنی اینکه مادر باردار ۲۴ ساعت شبانه روز را در رخت‌خواب بماند و فقط برای رفتن به دست‌شویی از جا برخیزد و حتی بعضی از خانم‌ها از پوشک‌های مخصوص استفاده می‌کتند. گاهی برخی زنان باید در بیمارستان بستری شوند تا کاملا تحت نظر باشند. پزشک توصیه می‌کند که اکثر ساعات بر یک پهلو بخوابند زیرا فشار رحم از روی ورید اجوف تحتانی که خون را از قسمت پایین بدن به قلب می‌رساند برداشته می‌شود.

بعضی از پزشکان انواع دیگری از استراحت را که تا این اندازه شدید نیست، توصیه می‌کنند؛ مثلاً می‌گویند که شما می‌توانید در منزل بمانید و در رخت‌خواب استراحت کنید و گاهی نیز بیرون بروید و با اتومبیل به گردش بپردازید (معمولاً فقط برای مراجعه به پزشک) و در منزل نیز غذا بپزید و دوش بگیرید.

گاهی لازم است که کمی از فعالیت‌های خود بکاهید و فقط چند ساعت در روز در رخت‌خواب بمانید. اگرچه درجات استراحت در بستر و دلایل بستری در دوران بارداری متفاوت است، اما هدف از بستری شدن، کمک به مادر در بارداری برای داشتن یک بارداری موفقیت‌آمیز و سلامت جنین است.1

خواب در دوران بارداری، چند ساعت کافی است؟

خواب کافی نه تنها برای مادران باردار بلکه برای هر کسی ضروری است و در صورت کم‌خوابی فعالیت سیستم بدن در طول روز به مخاطره می‌افتد.

در مادران باردار هم خواب کافی برای سلامت جنین و همینطور خود مادر ضروری است. پزشکان می‌گویند مادران باردار باید در طول شب حداقل 8 ساعت بخوابند.

البته یک خواب کوتاه میان روزی مثل خواب بعد از ناهار هم می‌تواند مفید باشد، ولی باید دقت کنید که اگر در طول روز می‌خوابید اجازه ندهید مدت خوابیدنتان طولانی شود و به چند ساعت برسد چرا که بهتر است بیشتر وقت خواب و استراحت‌تان را به شب اختصاص بدهید به این ترتیب در طول روز آرام و پرانرژی خواهید بود.

بسیاری از افسردگی‌ها و کسالت‌های دوران بارداری به دلیل اختلال در خواب است. بسیاری از زنان باردار از بی‌خوابی در طول شب یا به اصطلاح «اینسامنیا» رنج می‌برند و نمی‌توانند شب‌ها بخوابند و معمولا می‌گویند کلافه‌اند و خوابشان نمی‌برد.

بهتر است رختخوابتان را مناسب وضعیت جدیدتان تغییر دهید که در آن راحت‌تر باشید؛ مثلا از بالش‌های مخصوص دوران بارداری استفاده کنید که ممکن است به شما کمک کند. فراموش نکنید که ورزش کردن سبک هم در طول روز می‌تواند به خواب راحت‌تر در طول شب کمک کند..2
 

دلایل تجویز استراحت مطلق

مسائل مربوط به دوران حاملگی زنان، انواع مختلفی دارند که می‌توانند توصیه دکتر متخصص زنان و زایمان به استراحت مطلق بیمار در رختخواب را به دنبال داشته باشد.

همچنین، اگر دکتر معالج برای حفظ سلامتی مادر باردار و بهبود روند رشد جنین داخل رحم او سناریوهایی در نظر داشته باشد، استراحت کامل را به بیمار خود تجویز خواهد نمود.

در ادامه این مقاله، مواردی را که دکتر متخصص زنان و زایمان ممکن است به مادر حامله استراحت کامل را تجویز کند، بیان شده است که به شرح زیر می‌باشند:
 

1- قرارگیری جفت مادر باردار پایین‌تر از موقعیت واقعی خود

 این شرایط، زمانی روی می‌دهد که جفت مادر باردار پایین‌تر از موقعیت واقعی خود در داخل رحم قرار گرفته و گردن رحم را مسدود کند. استراحت مطلق زن حامله در چنین شرایطی در تختخواب، از وارد شدن فشار اضافی بر روی جفت و گردن رحم مادر جلوگیری نموده و سلامت خود مادر و جنین داخل رحم او را تضمین خواهد کرد.

2- بروز بیماری پره‌اکلامپسی در بدن مادر باردار

 این بیماری معمولاً بعد از پایان هفته بیستم از دوران بارداری، به علت افزایش فشار خون، میزان پروتئین در ادرار و ادم در زیر پوست بدن مادر باردار ایجاد شده و در موارد شدیدتر، می‌تواند سلامت مادر باردار و کودک درون رحم او را در معرض خطر قرار دهد.

بنابراین، در این موارد، اکثر پزشکان متخصص زنان و زایمان ممکن است برای تداوم نظارت بر وضعیت سلامت بیمار خود، دستور بستری شدن او در بیمارستان و استراحت کامل را توصیه کنند.
 

3- نارسایی سرویکس زنان حامله

بروز آسیب‌های مختلف به گردن رحم، ایجاد زخم‌های دهانه رحم یا وجود ناهنجاری‌های مادرزادی در رحم زن حامله ممکن است جنین را از رحم او خارج کند. در چنین شرایطی، استراحت مطلق در رختخواب به مادر باردار توصیه می‌شود تا از وارد شدن هرگونه فشار بر روی گردن رحم او جلوگیری شود.
 

4- خونریزی زنان در 9 ماه دوران بارداری

گاهی اوقات ممکن است خونریزی شدید یا مشکل خارش در دوران بارداری مادری ایجاد شود که ناشی از بروز شرایطی نظیر انقباض جفتی، پارگی گردن رحم یا خونریزی رحم می‌باشد.

پزشک متخصص زنان و زایمان، در چنین شرایطی ممکن است به بیمار خود توصیه کند تا بقیه دوران بارداری را جهت مشخص شدن وضعیت خود، در بیمارستان یا رختخواب منزل بستری شود. جالب است بدانید که گاهی اوقات، خونریزی خفیف یا لکه‌بینی مادر باردار نیز سبب استراحت او در تختخواب در 9 ماه دوران بارداری خواهد شد.
 

5- داشتن شیوه زندگی فعال در  بارداری

 اگر سبک زندگی زن باردار بسیار فعال بوده و او به سلامت بدن خود و تغذیه روزانه دوران بارداری توجه نکند، پزشک متخصص زنان و زایمان دستور استراحت کامل در تختخواب را به او خواهد داد. استفاده از یک رژیم غذایی متعادل و آرامش‌بخش در دوران بارداری باعث بهبود روند رشد جنین و حفظ سلامت مادر شده و میزان نیاز به استراحت در رختخواب را کاهش می‌دهد.
 

6- کاهش مایع درون رحم زنان باردار

به خاطر بسپارید که اگر میزان مایع آمنیوتیک در داخل کیسه آب مادر حامله‌ای کم شود، سلامت خود مادر و جنین درون رحم او را در معرض خطرات گوناگون قرار خواهد داد. بنابراین، در چنین شرایطی استراحت مطلق در خانه یا بیمارستان برای نظارت مستمر بر روند سلامت مادر و جنین داخل رحم او امری ضروری است.
 

7- بروز حاملگی‌های چندگانه در بدن زنان

اگر مادر حامله جنین دوقلویی را در رحم خود داشته باشد، به طور معمول استراحت در رختخواب به او توصیه نمی‌شود. با این حال، در مورد حاملگی‌های چندگانه مانند سه‌قلویی یا چهارقلویی، زمانی که مادر و نوزادان به شدت مستعد ابتلا به عوارض مختلف باشند، استراحت مطلق در خانه یا بیمارستان برای زن حامله ضروری خواهد بود.

8- احتمال بروز زایمان زودرس در مادران باردار

زنان بارداری که قبل از پایان هفته 37 از دوران بارداری علائم زایمان زودرس را در بدن خود تجربه می‌کنند، این حالت نشان می‌دهند که فرد برای رسیدن به هفته‌های آخر از دوران بارداری خود نیاز به استراحت در رختخواب دارد. این کار می‌تواند در به تأخیر انداختن روند زایمان و کامل شدن روند توسعه جنین داخل رحم او بسیار کمک‌کننده باشد.

در نهایت، فراموش نکنید که در برخی مواقع، زن حامله هیچ کدام از علائم بالا را در 9 ماه دوران بارداری خود تجربه نمی‌کند، اما  ممکن است استراحت در تختخواب برای او پیشنهاد شود.3

پینوشتها
1.www.hidoctor.ir
2.www.niniban.com
3.www.mamanam.com