پریود نامنظم چیست؟

پریود بخشی از چرخه قاعدگی زنان است. در دوران پریود، دیواره رحم موسوم به آندومتر (endometrium) کنده می‌شود. این پاک‌سازی ماهیانهٔ دیوارهٔ رحم با خون‌ریزی از رحم و خروج آن خون از واژن همراه است. قاعدگی یا همان پریود‌شدن از سن بلوغ یعنی حوالی ۱۰ تا ۱۶سالگی شروع می‌شود. این روند تا یائسگی ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی زمانی که زنان به ۴۵ تا ۵۵سالگی می‌رسند.

پریود نامنظم، که به آن «اُلیگومِنوره» (oligomenorrhea) هم گفته می‌شود، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد؛ مثلا تغییر روش‌های پیشگیری از بارداری، به‌هم‌خوردن تعادل هورمون‌ها، تغییرات هورمونی در شُرف یائسگی و ورزش‌های شدید از عوامل بروز آن هستند.

درمان پریود نامنظم در دوران بلوغ یا در شرف یائسگی ضروری نیست؛ اما اگر چنین چیزی در سال‌های باروری و تولیدمثل رخ بدهد، لازم است با پزشک درباره آن صحبت شود.1
 

چه عواملی باعث نامنظم بودن چرخه عادت ماهانه خواهند شد؟

عوامل ایجاد بی‌نظمی در چرخه‌ قاعدگی عبارتند از:
 

بارداری یا شیردهی

یکی از اولین نشانه‌های بارداری پریود نشدن است. شیردهی بعد از زایمان هم می‌تواند چرخه‌ قاعدگی طبیعی را تا حدود زیادی مختل کند. 
 

مشکلات گوارشی، کاهش شدید وزن یا انجام حرکات ورزشی شدید

مشکلات گوارشی همچون بی اشتهایی عصبی (anorexia nervosa)، کاهش شدید وزن و افزایش فعالیت بدنی می‌تواند چرخه‌ی قاعدگی را مختل کند. 
 

سندروم تخمدان پلی کیستیک

تشخیص سندروم تخمدان پلی‌کیستیک با انجام سونوگرافی ممکن است. این عارضه یک مشکل در سیستم غدد درون‌ریز است و در آن تخمدان‌ها بزرگ‌تر از حالت عادی بوده و در آنها اجزایی به نام فولیکول مشاهده می‌شود.

همین موضوع جلوی تخمک­‌گذاری و قاعدگی منظم را می‌­گیرد. نشانه‌­های این مشکل در اغلب افراد به صورت پرمویی (افزایش موهای زائد)، چاقی، آکنه و نازایی است. در این حالت ممکن است فاصله بین قاعدگی‌­ها تا ۳۵ روز و حتی بیشتر افزایش یابد.
 

یائسگی زودرس و پیش از موعد 

این عارضه قبل از 40 سالگی اتفاق می‌افتد و فرد در این سن دیگر قادر به تخمک‌گذاری نیست. زنان مبتلا به این عارضه هم بی‌نظمی چرخه قاعدگی را تجربه خواهند کرد.

سن طبیعی برای بروز یائسگی ۴۷ تا ۵۱ سالگی است. اگر خونریزی فرد خیلی زودتر از موعد قطع شود و این عدم قاعدگی بیش از ۶ ماه طول بکشد؛ فرد حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کند. یائسگی اگر در بازه سنی مناسب رخ دهد؛ اتفاقی کاملا طبیعی و فیزیولوژیک از بدن است که هیچ جای نگرانی ندارد و علت آن این است که تخمک‌­های فرد رو به اتمام است و درنتیجه به تدریج تخمک­‌گذاری در فرد متوقف می‌­شود و در نهایت جریان قاعدگی متوقف می‌شود.
 

بیماری التهاب لگن

بیماری التهاب لگن در واقع نوعی عفونت است که باعث بی‌نظمی در چرخه قاعدگی می‌شود. 
 

فیبر رحمی

فیبرهای رحمی توده‌هایی غیر سرطانی هستند که در رحم رشد می‌کنند. این توده‌ها منجر به عادت‌های ماهانه شدید و طولانی خواهند شد.2

علائم پریود نامنظم چیست؟

چرخه‌ٔ قاعدگی ۲۸ روزه است اما بسته به بدن و شرایط هر فرد، امکان دارد که این عدد از ۲۱ تا ۳۵ متغیر باشد. به‌طور متوسط، هر زن در طول سال، ۱۱ تا ۱۳ بار پریود می‌شود. تعداد روزهای خون‌ریزی هم حدود ۵ روز است. البته این عدد هم می‌تواند از ۲ تا ۷ روز تغییر کند. بعد از اینکه قاعدگی در فردی شروع می‌شود، تا دو سال طول می‌کشد تا چرخه‌ای منظم و روندی مشخص برای پریودشدن او شکل بگیرد.

معمولا بعد از دوران بلوغ، چرخه قاعدگی در بیشتر زنان به‌طور منظم پیش می‌رود و تعداد روزهایی که فرد پریود می‌شود، در هر ماه به عددی مشخص می‌رسد. بااین‌حال، مقدار خون‌ریزی و فاصلهٔ بین هر پریود در بعضی از زنان در هر ماه متغیر است. به این حالت، پریود نامنظم گفته می‌شود.

نخستین علامت پریود نامنظم، تغییر فاصلهٔ بین دو پریود از ۳۵ روز است؛ یعنی اگر فاصلهٔ پریود این ماهتان از ماه پیش، بیشتر از ۳۵ روز شده است، باید کمی درباره این موضوع حساسیت بیشتری به خرج بدهید. تغییر در مدت‌زمان پریود هم نشانهٔ دیگری است که نیاز به پیگیری دارد. تغییرات در خون‌ریزی یا وجود لخته‌های خونی که قطرشان بیشتر از ۲٫۵ سانتی‌متر است هم می‌تواند نشانه‌ای از پریود نامنظم باشد.1
 

درمان پریود نامنظم

درمان بی نظمی پریود در صورت لزوم بستگی به علل ایجاد کننده بی نظمی پریود دارد که در ادامه به بررسی این موارد می پردازیم:
 

بلوغ و یائسگی

پریودهای نامنظمی که در طی بلوغ یا در زمان پیش از یائسگی رخ می دهند، معمولا نیازی به درمان ندارند.
 

روش های ضد بارداری

اگر بی نظمی پریود ناشی از روش ضد بارداری انتخابی باشد و برای چند ماه ادامه دار است، باید به پزشک مراجعه کرد تا روش ضد بارداری دیگری انتخاب شود.
 

سندرم تخمدان پلی کیستیک

برای درمان این بیماری حتما باید به پزشک مراجعه کرد و دارو دریافت کرد. سندرم تخمدان پلی کیستیک به غیر از ناباروری می تواند موجب دیابت و بیماری های قلبی نیز شود.
 

اضافه وزن و چاقی

کاهش وزن می تواند به تثبیت و منظم شدن پریود کمک کند. وزن کمتر بدین معنی است که بدن نیاز به تولید انسولین زیاد ندارد که موجب کاهش تستوسترون و افزایش احتمال تخمک گذاری می شود.
 

مشکلات تیروئید

برای درمان مشکلات تیروئیدی حتما باید به پزشک مراجعه کرد و درمان مناسب را که می تواند شامل دارو، ید رادیواکتیو یا جراحی باشد را دریافت کرد.
 

اختلالات خوردن و استرس

روان درمانی و مراجعه به روانپزشک می تواند به درمان منظم شدن قاعدگی کمک کند. همچنین تکنیک های ریلکسیشن و مدیریت استرس می توانند کمک کننده باشند. 3

درمان‌های خانگی بی‌نظمی پریود چیست؟

سبک زندگی سالم تا حد زیادی از خطر وقوع پریود نامنظم جلوگیری می‌کند؛ مثلا:

ورزش منظم می‌تواند وزنی متعادل برایتان به وجود بیاورد و از استرس‌ها بکاهد.

رژیم غذایی سالم هم در دورشدن از پریود نامنظم نقش دارد.

بعضی از گیاهان دارویی مانند کوهوش سیاه، تمشک، ریشه شیرین‌بیان و زردچوبه به درمان پریود نامنظم کمک می‌کنند. البته ناگفته نماند که هیچ‌گونه تحقیقات علمی، اثربخشی این گیاهان را تأیید نکرده‌اند. شاید حتی مصرفشان موجب وقوع اثرات منفی هم بشود. برای استفاده از درمان‌های گیاهی حتما باید با پزشک مشورت کنید.1
 

نکته نهایی درباره خطرات پریود نامنظم

بی نظمی پریود با این که در میان زنان ممکن است رواج داشته باشد اما حتما باید در پی درمان آن بود زیرا ممکن است ناشی از مشکلات تیروئیدی یا هورمونی باشد که می توانند تاثیر زیادی بر سلامت زنان و همچنین قدرت باروری آنها داشته باشد. همچنین مهم است که حداقل هر سه یا چهار ماه یکبار پریود شوید تا بافت پوششی رحم بیش از حد ضخیم نشود زیرا میتواند منجر به هایپرپلازی رحم شود که احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد. پس بی نظمی پریود را جدی بگیرید و در اسرع وقت به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.3

پینوشتها
1.www.chetor.com
2.www.drdr.ir
3.www.drzakerin.com