امامزاده ها به طور کلی دو دسته هستند:یک دسته فرزندان بلافصل امامان هستند و یک دسته فرزندان مع الواسطه هستند. تعداد امامزاده های بلافصل کم است و این امامزاده ها پسران و دختران امامان معصوم هستند ولی تعداد امامزاده های مع الواسطه بسیار است چون همه سادات جهان، امامزاده هستند.این دو نوع امامزاده بر دو قسم هستند:
یک قسم از آنان دارای مقامات معنوی بالا و شناخته شده هستند و یک قسم هم افراد متعارف هستند. آنان که دارای مقامات بالای معنوی هستند ملجأ و پناهگاه مردم بودند و پس از وفات آنان، مردم قبر آنان را زیارتگاه قرار دادند ولی امامزاده های متعارف دارای مزار پر رونق نبودند حتی گرچه فرزند بلافصل امام هم باشند. در قم چهار نفر امامزاده بلافصل هستند: علی بن جعفر، موسی المبرقع، حمزه بن موسی بن جعفر و حضرت فاطمه معصومه(س) که در ذی قعده سال 173 هجری قمری متولد شد و در دهم ربیع الثانی 201 رحلت کرد.
از بین همه امامزاده های ایران، فقط حضرت معصومه(س) از همه مهمتر و والاتر است و هیچ امامزاده ای در ایران به فضیلت او نمی رسد (انوار پراکنده، محمد مهدی فقیه جلالی بحرالعلوم گیلانی، ص 610).
یکی از کتاب های بسیار معتبر شیعه کتاب «کامل الزیارات»، ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه است که در سال 367 هجری قمری وفات یافته است در این کتاب درباره فاطمه معصومه(س) چنین آمده است: سعد بن سعد می گوید: از امام رضا(ع) درباره زیارت فاطمه بنت موسی بن جعفر(ع) پرسیدم. آن حضرت فرمود: «من زارها فله الجنه» (ص 324، باب 106، چاپ نجف با تعلیقه و تصحیح علامه امینی).
سند این حدیث به این صورت است: علی بن حسین بن موسی بن بابویه، علی بن ابراهیم بن هاشم، ابراهیم بن هاشم و سعد بن سعد این سند صحیح است و در نتیجه حدیث، حدیث صحیح می باشد.
براساس این حدیث صحیح، پاداش زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) بهشت است.
در حدیث دیگری از امام جواد(ع) آمده است: «من زار قبر عمتی بقم فله الجنه؛ هر کس عمه ام فاطمه معصومه را در قم زیارت کند، پاداشش بهشت است» (کامل الزیارات، ص 324).
گرچه سند این حدیث تمام نیست ولی محتوای آن مطابق حدیث اول است.
اینگونه روایات نشان می دهند که مقام معنوی حضرت معصومه(س) بسیار بالا است و درباره امامزاده های دیگر چنین سفارشی نشده است.
البته در پایان گفتنی است برای اینکه اولیا و بزرگان و حتی مقام پدر و مادر در دنیا مورد توجه قرار بگیرد خداوند متعال گاهی از طریق اینان دعای برخی مستجاب می شود و کسانی را که متوسل به این بزرگان و علما و پدر و مادر شده باشند حاجت روا می کند.
از این رو از بسیاری امامزاده ها و حتی علما پس از مرگ کراماتی دیده شده و در این باره آنچه مهم است شدت ارتباط قلبی و معرفتی است که انسان با آنها برقرار می کند.
یک قسم از آنان دارای مقامات معنوی بالا و شناخته شده هستند و یک قسم هم افراد متعارف هستند. آنان که دارای مقامات بالای معنوی هستند ملجأ و پناهگاه مردم بودند و پس از وفات آنان، مردم قبر آنان را زیارتگاه قرار دادند ولی امامزاده های متعارف دارای مزار پر رونق نبودند حتی گرچه فرزند بلافصل امام هم باشند. در قم چهار نفر امامزاده بلافصل هستند: علی بن جعفر، موسی المبرقع، حمزه بن موسی بن جعفر و حضرت فاطمه معصومه(س) که در ذی قعده سال 173 هجری قمری متولد شد و در دهم ربیع الثانی 201 رحلت کرد.
از بین همه امامزاده های ایران، فقط حضرت معصومه(س) از همه مهمتر و والاتر است و هیچ امامزاده ای در ایران به فضیلت او نمی رسد (انوار پراکنده، محمد مهدی فقیه جلالی بحرالعلوم گیلانی، ص 610).
یکی از کتاب های بسیار معتبر شیعه کتاب «کامل الزیارات»، ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه است که در سال 367 هجری قمری وفات یافته است در این کتاب درباره فاطمه معصومه(س) چنین آمده است: سعد بن سعد می گوید: از امام رضا(ع) درباره زیارت فاطمه بنت موسی بن جعفر(ع) پرسیدم. آن حضرت فرمود: «من زارها فله الجنه» (ص 324، باب 106، چاپ نجف با تعلیقه و تصحیح علامه امینی).
سند این حدیث به این صورت است: علی بن حسین بن موسی بن بابویه، علی بن ابراهیم بن هاشم، ابراهیم بن هاشم و سعد بن سعد این سند صحیح است و در نتیجه حدیث، حدیث صحیح می باشد.
براساس این حدیث صحیح، پاداش زیارت حضرت فاطمه معصومه(س) بهشت است.
در حدیث دیگری از امام جواد(ع) آمده است: «من زار قبر عمتی بقم فله الجنه؛ هر کس عمه ام فاطمه معصومه را در قم زیارت کند، پاداشش بهشت است» (کامل الزیارات، ص 324).
گرچه سند این حدیث تمام نیست ولی محتوای آن مطابق حدیث اول است.
اینگونه روایات نشان می دهند که مقام معنوی حضرت معصومه(س) بسیار بالا است و درباره امامزاده های دیگر چنین سفارشی نشده است.
البته در پایان گفتنی است برای اینکه اولیا و بزرگان و حتی مقام پدر و مادر در دنیا مورد توجه قرار بگیرد خداوند متعال گاهی از طریق اینان دعای برخی مستجاب می شود و کسانی را که متوسل به این بزرگان و علما و پدر و مادر شده باشند حاجت روا می کند.
از این رو از بسیاری امامزاده ها و حتی علما پس از مرگ کراماتی دیده شده و در این باره آنچه مهم است شدت ارتباط قلبی و معرفتی است که انسان با آنها برقرار می کند.