بیداری بین‌الطلوعین -بیداری صبح

یکی از بهترین و نافع ترین لحظات عمر انسان هنگام سحر و صبح است. به همین دلیل برنامه ریزی برای آن نیز از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
برای این منظور موارد زیر را مراعات کنید:
1. شام را کمتر از معمول و حداقل دو ساعت قبل از خواب بخورید.
2. شب ها زودتر به رختخواب بروید و از بیدار ماندن تا دیروقت بپرهیزید.
3. محل استراحت خود را طورى طراحى و انتخاب کنید که مُشرف به پنجره و فضاى باز باشد تا تغییرات جوّى (رنگ آسمان و تغییرات نور هوا) براى شما ملموس باشد.
4. وسایل مورد نیاز براى برخاستن از خواب را تهیه کنید (مانند ساعت مخصوص و زنگ دار که قابل تنظیم باشد).
5. اگر ساعت یا گوشی موبایلتان را کوک می کنید، آنها را دم دستتان قرار ندهید تا برای خاموش کردن آنها از رختخوابتان بلند شوید.
6. اگر اطرافیان شما دیر مى خوابند، شما سعى کنید محل خواب خود را در جائى که سر و صداى کمترى دارد و مزاحمتى براى شما نیست انتخاب کنید و هر چقدر زودتر بخوابید و هرچه خواب شما با آسودگى و در محیطى آرام صورت گیرد، بالطّبع برخاستن شما براى کارهاى صبح، بهتر و و مقدورتر خواهد شد. یکى از عللى که سبب عدم توفیق سحرخیزی و بیدار ماندن در بین الطلوعین مى شود این است که روح و جسم انسان از لحاظ کمى و کیفى از استراحت کافى برخوردار نیست.
حداقل 6 ساعت خواب براى یک انسان مورد نیاز است در این مدت زمان، بدن باید طورى به خواب برود که استراحت عمیق احساس شود. اگر انسان بعد از این نوع استراحت، خودانگیز از خواب بیدار شد این نشانگر خواب و استراحت به میزان مطلوب است.
7. در طول روز مراقب باشید هر قدر اعمال و رفتار شما بهتر باشد، توفیقات شما در امور معنوى (از جمله سحر خیزى) بیشتر خواهد بود.
8. سعی کنید فعالیت هایی را بعد از نماز صبح قرار دهید که همراه با تحرک باشند مثل ورزش کردن؛ سپس قبل یا بعد از ورزش، دعای عهد بخوانید.
علاوه بر این برنامه هایتان را از زمان های کم شروع کنید و کم کم آن را گسترش دهید. مثلا تصیم بگیرید برای یک هفته ـ نه بیشتر ـ بعد از نماز صبح فلان کار را انجام بدهید و بعد آرام آرام زمانش را افزایش دهید.
10. سعی کنید بعد ار نماز صبح چند قدم در هوای آزاد قدم بزنید.
11. اگر می توانید با یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستانتان برنامه ای برای آن زمان بریزید تا به همدیگر انگیزه بدهید و یکدیگر را تشویق کنید.
12. کارهایی را در برنامه بعد از نماز صبح تان قرار دهید که مورد علاقه تان است و با رغبت آنها را انجام می دهید.
13. در تمام امور خود به اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) توسل داشته باشید و از آن ها کمک بگیرید.

علاوه بر همه این کارها باید بدانید معمولا تنبلی ها و کسالت های ما از ضعف اراده مان سرچشمه می گیرد. باید کاری کنیم که اراده مان تقویت شود. در این جا به برخی راهکارهای تقویت اراده اشاره می کنیم؛ امیدواریم که راهگشا باشد:
· یکی از کارهای اساسی برای تقویت اراده، تلقین جملاتی است که به فرد نیرو و انرژی روانی می دهد. یعنی هر روز جملاتی که انرژی مثبت دارند در ذهنش مرور کند و حتی به زبان بیاورد. جملاتی مانند: « من اراده لازم برای انجام کارهایم را دارم» ، « هیچ چیز نمی تواند اراده ام را متزلزل کند» ، « اراده ام هر روز محکم تر می شود» ، « بر من لازم است که موفق شوم؛ زیرا موفقیت از آن نیرومندان است» و… . همچنین در کارهای سخت و دشوار هم تلقین را فراموش نکند.
· برای تقویت اراده، باید از پراکنده کاری و آشفتگی در کارهایمان پرهیز کنیم. کارهای متنوع و مختلف علاوه بر این که انرِِژی ما را پراکنده می سازند، موجب به هم ریختگی فکری هم می شوند. پس بکوشیم به کارها و فعالیت هایمان تمرکز و انسجام ببخشیم.
· سعی کنیم کارهایی را که بر عهده می گیریم، ناتمام رها نکنیم و آن ها را تا رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دهیم. کارهای نیمه تمام باعث می شوند، فرد خودش را انسانی بی اراده و یا دارای ضعف اراده تصور کند و دیگر قدرت برعهده گرفتن فعالیت ها و مسؤولیت های مختلف را نداشته باشد. قبل از انجام هر کاری کمی دربارة آن کار و توانایی ها و استعدادهای خودمان بیاندیشیم و اگر توانایی اتمام آن کار را نداریم، از اول آن را بر عهده نگیریم.
· هرگز در کارها ناامید نشویم و تا جایی که می توانیم تلاش کنیم.
· هر روز صبح حداقل بیست دقیقه، به طور مرتب و در ساعتی معین ورزش کنیم.
· ترک گناه و مخالفت با وسوسه های شیطان، نقش بسیار مؤثری در تقویت اراده دارد. ویلیام جیمز روان شناس معروف آمریکایی چنین می گوید: « یک نه گفتن به یک عادت بد، موجب می شود شخص برای مدتی تجدید قوا کند و بدین وسیله ضعف اراده خود را به تدریج برطرف سازد.»
· مقید باشید هر روز تعدادی معین از آیات قرآن را تلاوت کرده و ترجمة آنها را هم بخوانید.
· پس از تدبیر و مشورت از عواقب تصمیم های خود هراسناک نباشید و به خدا توکل کنید همواره بر خدا توکل کرده و در تمام امور از او کمک بخواهید.
· باور کنید همانند دیگر انسان ها از توانمندی های بسیار برخوردارید و از دیگران کمتر نیستید. فراموش نکنید نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بیشتر است و نباید خود را دست کم بگیرد. تصمیم خوب در پرتو تکیه بر قوت ها، جبران ضعف ها و احساس توانمندی ها شکل می گیرد.
· هر کاری را آسان تلقی کنید؛ زیرا در برابر اراده پولادین انسان همه سختی ها آسان می گردد. به استقبال کارهای به ظاهر دشوار بروید و به خود تلقین کنید می توانید در این امور درست تصمیم بگیرید و افتخار موفقیت در انجام آن ها را به دست آورید.
· مدتی برنامه ریزی و تصمیمات خود را با فردی ذی صلاح در میان بگذارید و از وی بخواهید مراقب باشد تا در شما دو دلی پیش نیاید. اجرای تصمیماتتان را به تأخیر نیاندازید.
· از خواب زیاد، پرخوری و دیگر اسباب تنبلی و سستی اراده بپرهیزید.
· با کسانی که روحیه و اراده ای قوی دارند دوست شوید تا ارادة شما نیز قوی گردد.
· تصمیمات به جا و پر ارزش گذشته خود را به یاد آورید و توجّه کنید که چون گذشته برای انجام دادن کارهای مهم آمادگی دارید.
· با تصمیم های آسان در کارهای ساده، به تدریج خود باوری و توانمندی را در خویش پدید آورید و راه را برای تصمیم گیری در امور پیچیده و مشکل هموار سازید.
· از شکست خوردن نهراسید و بدانید که شکست ها پلی هستند به سوی موفقیت و کامیابی.
· سرگذشت افراد سخت کوشا و با اراده را مطالعه کنید و از آنها درس بگیرید.