در قرآن دو نکته زیر بیان شده است:

1. بین انبیاء نباید
فرق بگذارید ; (الَّذِینَ آمَنُوا بِاللّهِ وَ رُسُلِهِ
وَ لَمْ یُفَرِّقُوا بَیْنَ أَحَد مِنْهُمْ ) [ 1]  ;
«و کسانى که به خدا و پیامبرانش ایمان آورده و میان هیچ کدام از آنان فرقى
نگذاشته اند…».

2. برخى انبیا بر
برخى دیگر رجحان و فضیلت دارند ; (تِلْکَ الرُّسُلُ
فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى بَعْض مِنْهُمْ مَنْ کَلَّمَ اللّهُ وَ رَفَعَ
بَعْضَهُمْ دَرَجات… ) [ 2]  ;
«برخى از آن پیامبران را بر برخى دیگر برترى بخشیدیم. از آنان، کسى بود که خدا با
او سخن گفت و درجات بعضى از آنان را بالا برد…».

از جمع این آیات
استفاده مى شود که موضوع اول در این جهت است که همه فرستاده خدا و از سوى او هستند
و بر همگى خداپرستان لازم است که در اعتقاد به حقانیت پیامبران، تفاوت قائل نشوند و
این گونه نباشد که به برخى ایمان بیاورند و به برخى ایمان نیاورند ; ولى موضوع دوم،
درباره مقایسه پیامبران با یکدیگر است.

از این رو، همه
مفسران بر آنند که در تفسیر آیات قرآن کریم، نباید به یک آیه بسنده کرد ; بلکه باید
همه آیات قرآن کریم را ـ به ویژه آیاتى که درباره یک موضوع هستند ـ در کنار هم قرار
داد و پس از بررسى، همه آنها و کنکاش در ارتباط آیه ها با یکدیگر یا عدم آن، اقدام
به تفسیر و برداشت کرد.

از این جهت، هر چند
در این آیه و آیات دیگرى از قرآن کریم، آمده است که میان رسولان فرقى نیست، اما در
قرآن کریم، آیاتى داریم که بر برترى و فضیلت برخى انبیا بر بعضى دیگر، به صراحت،
اشاره دارد. به جز آیه 253 سوره بقره، مى توان از این آیه نیز یاد کرد:

(وَ لَقَدْ فَضَّلْنا
بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلى بَعْض ) [ 3]  ;
«در حقیقت، بعضى از انبیا را بر بعضى دیگر، برترى بخشیدیم».

در نتیجه، به روشنى
ثابت مى شود که همه پیامبران الهى با این که از نظر نبوت و رسالت، همانند هم بودند
و ما نباید در حقانیت آنها تفاوت قایل شویم، اما از جهت مقام علمى، گستره رسالت و
تلاش هدایت گرى، در مقایسه با یکدیگر، یکسان نبودند [ 4] .
برترى حضرت محمد(صلى الله علیه وآله) بر دیگر پیامبران بزرگ را این گونه مى توان
تفسیر کرد.

پی نوشت ها

__________________

 

[ 1 ] .
نساء (4 )، آیه 152 .

[ 2 ] .
بقره (2 )، آیه 253 .

[ 3 ] .
اسراء (17 )، آیه 55 .

[ 4 ] .
ر.ک: المیزان، ج 2، ص 470 ; تفسیر نمونه، ج 2 ص 254 و ج 4، ص 191 .