در عرفان اسلامی ما با سه اصطلاح مواجه هستیم که عبارت است از شریعت، طریقت و حقیقت. که منظور از شریعت همین احکام اسلامی و شرعیات است که شامل احکام عبادی می‌باشد و طریقت اشاره به سیر و سلوک عرفانی دارد و حقیقت که همان توحید با تفسیر خاص عرفا که همان وحدت وجود است، می‌باشد. عرفای راستین بر این اعتقادند که با طی طریقت می‌توان به حقیقت و هدف عرفان عملی رسید و طی طریقت امکان ندارد مگر با حفظ شریعت و حتی زمانی که یک عارف به حقیقت می‌رسد باید ملزم به رعایت شریعت باشد و از آن کناره نگیرد. تا این‌جا بحث روشن است و سه اصطلاح معلوم. اما قسمتی از صوفیه که به آنان جهله صوفیه گویند و می‌توان به جرات گفت اکثر صوفیه فعلی از این قبیل به شمار می‌روند و آموزه های آنان به لحاظ ماهوی بسیار متفاوت با آموزه های متصوفه پیشین است، چنین سخنی را تحریف کرده و برداشت شخصی از آن داشته اند. این گروه گویند در انجام طریقت، رعایت شریعت الزامی است اما اگر کسی به مراتب بالای عرفانی و توحید رسید دیگر ملزم به رعایت شریعت نیست و شریعت برای کسی است که در ابتدای کار باشد. شخص واصل که فنای در پروردگار شده دیگر از مرتبه بندگی بیرون آمده و نیازی به اعمال یک بنده ندارد و با این طرز تفکر تمام محرمات الهی را برای وی حلال می‌دانند و چنین شخصی دیگر نه نیازی به نماز و روزه و عبادات فردی دارد و نه رعایت محرم و نامحرم و همین مساله باعث بروز بسیاری از فجایع و مفاسد در این گروه شده است. سه اصطلاح شریعت و طریقت و حقیقت اگر به درستی تبیین شود چیز جدیدی نبوده و بیانی دیگر از آموزه های ماست. اما اگر بخواهد با تفسیر جهله صوفیه ارائه شود یکی از انحرافات و تفسیر انحرافی از آموزه های دینی است.
لذا شریعت و طریقت جزو دین و پایاپای یکدیگر و در حقیقت دو روی یک سکه اند. از نظر عارفان حقیقی این دو گسست ناپذیرند و سالک در هر مرحله ای باید هر دو را پاس بدارند. لیکن پاره ای از عارف نمایان و صوفیان ناآگاه بر این گمانند که آنها در مرحله جدا از یکدیگرند و با گذر از پلکان شریعت و صعود به مرتبه طریقت دیگر التزام به شریعت لازم نیست. در حالی که اولیای الهی همواره هم به باطن دین و طریقت و هم به ظاهر و شریعت و رعایت قوانین و احکام و آداب دینی پای بند بوده اند.