شکستگی دنده

شکستگی دنده یکی از آسیب دیدگی های شایعی است که زمانی اتفاق می افتد که یکی از استخوان های قرار گرفته در داخل قفسه دنده شکسته یا دچار ترک می شود. شایع ترین علت بروز شکستگی دنده وارد شدن ضربه به قفسه سینه است. این آسیب دیدگی ممکن است در اثر سقوط، تصادف رانندگی یا ورزش های تماسی اتفاق بی افتد.

معمولاً آسیب های وارد شده با ناحیه دنده باعث ترک خوردگی این ناحیه شده و به اندازه شکستگی استخوان های این ناحیه خطر نخواهد بود. زیرا شکستگی لبه های استخوان می تواند به اندام های داخلی مثل رگ های خونی یا دستگاه تنفسی فرد آسیب جدی برساند.

در بیشتر موارد، دنده های شکسته شده معمولاً طی یک یا دو ماه بهبود می یابند. در درمان عارضه شکستگی دنده، کنترل درد اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. زیرا با کاهش درد فرد می تواند به تنفس عمیق ادامه داده و از بروز عوارض تنفسی مثل ذات الریه (پنومونی) جلوگیری کند.1
 

انواع شکستگی دنده  

در رفتگی

اغلب شکستگی دنده فقط شکستگی در یک ناحیه می باشد که به آن شکستگی غیر کامل می گویند. به این معنا که همه قسمت های استخوان درگیر نشده است . شکستگی دنده از نوع در رفتگی، شکستگی کامل دنده ها است که باعث می شود دنده از جای اصلی خود خارج شود که البته همیشگی نیست.

اگر دنده ها از جای اصلی خود خارج شوند، به آنها شکستگی از نوع در رفتگی می گویند که معمولاً بیشتر به ریه ها و دیگر بافت ها و ارگان های بدن آسیب خواهد رساند. 
 

کوبیدگی قفسه سینه

در بعضی از موارد نادر، بخشی از قفسه سینه شکسته می شود و از اعضای بدن و استخوان جدا می گردد. این قسمت معمولاً ساختار اصلی خود را از دست می دهد و باعث می شود که فرد نتواند به درستی تنفس کند که به آن کوبیدگی قفسه سینه می گویند که خطرناک تر از شکستگی دنده ها می باشد.3

دلایل شکستگی دنده

پیش تر عنوان کردیم که دنده های موجود در بدن هر انسان از 12 جفت تشکیل شده است که امکان شکستگی برای هریک از آن ها وجود دارد. از شایع ترین علت های شکستگی دنده وارد آمدن ضربه به طور مستقیم می باشد. اما در تصادف های جاده ای و سقوط از ارتفاعات یکی دیگر از دلایل شکستگی دنده می باشد.

نکته مهمی که باید درباه شکستگی دنده بدانید این است که منطقه شکستگی دنده معمولا بین دنده های 4 و 110 اتفاق می افتد و مابقی دنده ها همچون دنده یک و دو امکان شکستگی کمتری دارند.

مسئله مهم دیگر این است که کودکان و نوجوانان به خاطر نرم بودن استخوان هایی که دارند کمتر ممکن است به این مشکل دچار شوند. اما در سنین بالا مخصوصا افرادی که به بیماری پوکی استخوان مبتلا می باشند خطر شکستگی دنده بسیار زیاد می باشد.2
 

عوامل خطر شکستگی دنده

احتمال بروز شکستگی دنده ممکن است به خاطر عوامل خطر زیر افزایش یابد:
 

پوکی استخوان

ابتلا به این بیماری سبب می شود تا استخوان های شما به مرور زمان تراکم خود را از دست داده و شما را مستعد بروز شکستگی های استخوانی کند.
 

مشارکت ورزشی

انجام ورزش های تماسی مانند هاکی یا فوتبال ، خطر آسیب دیدگی و وارد شدن ضربه به قفسه سینه را تا حد قابل توجهی افزایش خواهد داد.
 

ضایعه سرطانی در یک دنده

یک ضایعه سرطانی می تواند باعث ضعیف شدن بافت استخوانی شده و آن را در معرض شکستگی قرار دهد.1
 

علائم شکستگی دنده

بیماری هایی همچون پوکی استخوان، تومورها و بیماری های روماتیسمی

تنفس و سرفه شدید

خون مردگی

خونریزی زیر جلدی

کبودی یا تورم در اطراف دنده ها

تنگی نفس

نفس کشیدن عمیق.2

شکستگی دنده چگونه تشخیص داده می شود؟

شکستگی دنده برعکس شکستگی دست یا پا بسیار سخت دیده می شود. اگر فکر می کنید که ممکن است دنده شما شکسته باشد، بهترین راه این است که سریعاً به پزشک مراجعه کنید و از آزمایش های تصویربرداری استفاده کنید که معمولا شامل موارد زیر می باشد: 

عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس که می تواند شکستگی های بزرگ را نشان دهد اما ممکن است که تصویر واضحی از پایان و ابتدای شکستگی های کوچک نداشه باشد.

 سی تی اسکن قفسه سینه نیز گاهی اوقات می تواند شکستگی های کوچک دنده را که اشعه ایکس آن ها را جا انداخته، نشان دهد.

 اسکن استخوان. در اسکن استخوان معمولاً مقدار کمی از ماده رادیواکتیو رنگی را به رگ فرد وارد می کنند . این ماده رنگی می تواند در استخوان حرکت کند و قسمت های شکسته را نشان دهد.

اسکن استخوان مخصوصاً در تشخیص فشار روی استخوان ها بر اثر انجام حرکت های پرتکرار موثر است. بسته به نشانه ها ممکن است که فرد درمانگر از اسکن ام آرآی برای قفسه سینه استفاده کند و هر گونه مشکل را در بافت نرم یا عضلانی تشخیص دهد.3
 

زمان مراجعه به پزشک

در برخی مواقع درد در ناحیه دنده ها ممکن است به خاطر مسائلی باشد که در زندگی هر انسانی وجود دارد که برای درمان آن باید در کوتاهترین زمان ممکن به متخصص مربوطه مراجعه شود اما در شرایطی که درد ناحیه دنده بعد از یک آسیب دیدگی مانند تصادف به وجود آمده باشد باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.

از دیگر مواردی که با مشاهده آن ها باید به پزشک مربوطه مراجعه کنید شامل:

سرفه یا سینه درد هنگام تنفس

احساس تنگی و گرفتگی در ناحیه سینه

سرگیجه

ضربان سریع قلب

تپش قلب

معده درد شدید

صدای شدید در هنگام تنفس

مشکلات تنفسی.2
 

درمان شکستگی دنده

اکثر دنده های شکسته در طی شش هفته به خودی خود و بدون نیاز به هیچ درمانی بهبود خواهند یافت. محدود کردن فعالیت ها و کمپرس یخ  ناحیه آسیب دیده از جمله مواردی است که می تواند به بهبودی و تسکین درد کمک کند.

داروها

استفاده از مسکن ها پس از بروز شکستگی دنده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا درد در هنگام تنفس عمیق ممکن است تنفس شما را با اختلال مواجه کرده و در نتیجه دچار عوارضی مانند ذات الریه شوید. در صورتی که داروها و مسکن های خوراکی کمکی به کاهش درد شما نمی کند، بهتر است با پزشک در مورد تزریق داروهای بی حسی موقت در اطراف عصب های دنده آسیب دیده خود مشورت کنید.
 

 تراپی

هنگامی که درد شما تحت کنترل قرار گرفت، پزشک ممکن است تمرینات تنفسی را برای عمیق تر نفس کشیدن شما به شما آموزش دهد. زیرا افرادی که دچار شکستگی های دنده می شوند به علت درد ناشی از آن در معرض ابتلا به ذات الریه قرار خواهند داشت. در نتیجه این تمرینات تنفسی می تواند تا حد زیادی به کاهش احتمال بروز عوارض جانبی مثل ذات الریه کمک کند.

در گذشته، پزشکان از باندهای کشی برای فشرده سازی قفسه سینه استفاده می کردند تا به بی حرکت کردن ناحیه آسیب دیده کمک کند. اما امروزه به هیچ وجه استفاده از باندهای کشی برای بستن دنده های شکسته توصیه نمی شود زیرا این کار مانع تنفس عمیق فرد شده و احتمال بروز ذات ریه را تا حد قابل توجهی افزایش خواهد داد.1
 

عوارض شکستگی دنده

شکستگی دنده می تواند به رگ های خونی و اعضای داخلی بدن آسیب جدی رساند. این احتمال آسیب دیدگی با افزایش تعداد دنده های شکسته، افزایش خواهد یافت. عوارض جانبی ناشی از شکستگی دنده بستگی به این دارد که کدام دنده های شما در نتیجه ضربه یا حادثه دچار شکستگی شده باشد.

اما به طور کلی عوارض جانبی ناشی از شکستگی دنده شامل موارد زیر می شود:
 

پارگی یا سوراخی آئورت

شکستگی و نوک تیز شدن یکی از سه دنده بالایی قفسه سینه می تواند باعث پارگی رگ آئورت یا رگ های خونی مهم دیگر قرار گرفته در این ناحیه شود.
 

سوراخ شدن ریه

شکستگی و نوک تیز شدن یکی از دنده های میانی قفسه سینه می تواند باعث سوراخ شدن ریه و اختلال در عملکرد آن شود.
 

آسیب دیدگی طحال، کبد یا کلیه ها

احتمال شکستگی دنده های پایینی قرار گرفته در قفسه سینه بسیار کم تر از دیگر دنده ها است. زیرا دنده های انتهایی انعطاف پذیری بیشتری نسبت به دنده های بالایی و میانی داشته و در نتیجه احتمال آسیب دیدگی آن ها نیز کمتر خواهد بود. اما در صورتی که دچار شکستگی دنده های پایینی شوید، این شکستگی می تواند باعث آسیب دیدگی جدی به طحال، کبد یا حتی کلیه شما شود.2
 

پیشگیری شکستگی دنده

اقدامات زیر می تواند به کاهش احتمال شکستگی دنده ها کمک کند:
 

محافظت از خود در برابر آسیب های ورزشی

بهتر است هنگام ورزش های تماسی از تجهیزات مراقبتی و کلاه ایمنی مخصوص آن رشته استفاده کنید.
 

کاهش احتمال زمین خوردن در منزل

به طور منظم کف منزل را تمیز کرده و وسایلی که ممکن است باعث سر خوردن یا گیر کردن پاها و زمین خوردن شود را از کف زمین جمع آوری کنید.
 

استخوان های خود را تقویت کنید

دریافت مقدار کافی کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی برای داشتن استخوان های قوی بسیار مهم است. به خاطر داشته باشید که باید روزانه حدود 1200 میلی گرم کلسیم و 600 واحد بین المللی ویتامین D را از طریق مواد غذایی و مکمل ها دریافت کنید.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.zanoclinic.com
3.www.namnak.com