از علت تا درمان عفونت مفصلی
عفونت مفصلی
عفونت مفصلی یا آرتریت سپتیک (Sepatic arthritis) همان عفونت دردناک مفصلی است. این عفونت می تواند در نتیجه ورود میکروب هایی باشد که از قسمت های دیگر بدن به جریان خون شما منتقل می شوند. همچنین عفونت مفصلی ممکن است در نتیجه آسیب دیدگی مستقیماً وارد مفصل شده و آن را آلوده به عفونت کند. احتمال ابتلا به عفونت مفصلی در نوزادان و افراد بالغ بسیار بیشتر از دیگر افراد است.
در بیشتر موارد نیز عفونت مفصلی، مفصل زانو را درگیر می کند با این حال همیشگی نبوده و مفصل لگن، شانه ها و دیگر مفاصل نیز ممکن است درگیر شود. این عفونت به وجود آمده می تواند به سرعت و شدت زیاد غضروف و استخوان داخلی مفاصل را درگیر کرده و به آن ها آسیب جدی برساند.
به همین خاطر تشخیص و درمان سریع عفونت مفصلی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. درمان این عفونت شامل تخلیه مفصل با سوزن یا از طریق عمل جراحی است. معمولاً برای درمان این عفونت فرد نیاز به مصرف دوره ای آنتی بیوتیک خواهد داشت.1
علت عفونت مفصلی
عفونت مفصلی می تواند در اثر عفونت های باکتریایی، ویروسی یا قارچی به وجود بیاید. عفونت باکتریایی با استافیلوکوکوس اورئوس (استاف) شایع ترین علت بروز عفونت مفصلی است. باکتری استافیلوکوکوس اورئوس که به اختصار به آن استاف (Staph) نیز گفته می شود حتی ممکن است بر روی پوست افراد سالم نیز وجود داشته باشد.
عفونت مفصلی می تواند زمانی به وجود بیاید که عفونت پوستی یا عفونت ادراری وارد جریان خون شده و از آن جا خود را به مفاصل برساند. به ندرت نیز ممکن است زخم ها، محل تزریق یا انجام عمل جراحی در نزدیک مفصل باعث ورود میکروب ها به فضای مفصلی و بروز عفونت مفصل شوند.
پوشش مفصلی (سینوویوم) توانایی کمی در برابر عفونت داشته و نمی تواند به خوبی از مفصل در برابر انواع عفونت ها مراقبت کند. واکنش بدن نسبت به عفونت معمولاً شامل التهاباتی است که می تواند با افزایش فشار و کاهش جریان خون در مفصل همراه بوده و منجر به آسیب دیدگی مفصلی شود.1
عوامل خطر عفونت مفصل
عوامل خطر عفونت مفصل عبارتند از:
مشکلات مفصلی موجود
بیماریهای مزمن و شرایطی که مفاصل را درگیر میکند، مانند آرتروز ، روماتیسم مفصلی، نقرس، لوپوس خطر ابتلا به عفونت مفصل را افزایش میدهند. از طرفی دیگر یک مفصل مصنوعی، جراحی پیشین مفصل و آسیب به مفصل هم شخص را بیشتر در معرض این عارضه قرار میدهد.
مصرف دارو برای درمان روماتیسم مفصلی
در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی به دلیل مصرف داروهایی که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند، احتمال بروز عفونت بیشتر از سایر افراد است. تشخیص آرتریت سپتیک در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی سخت است، چرا که بسیاری از علائم و نشانهها در این افراد مشابه است.
شکنندگی پوست
پوستی که به آسانی شکننده میشود و به آسانی بهبود پیدا نمیکندبه باکتریها این فرصت را میدهد که به آسانی به بافت زیر پوست دست پیدا کنند. بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس و اگزما و زخمهای پوستی عفونی، خطر بروز عفونت مفصل را بیشتر میکند. در افرادی که مرتب مواد و دارو تزریق تزریق میکنند هم خطر بروز عفونت در محل تزریق بیشتر است.
ضعف سیستم ایمنی
افرادی با سیستم ایمنی ضعیفتر بیشتر از سایرین در معرض خطر بروز عفونت مفصل قرار دارند. افراد مبتلا به دیابت، مشکلات کبد و کلیه و افرادی که داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی مصرف میکنند، جز این دسته هستند.
تروما مفصلی
جای گاز و یا پنجه حیوانات، زخمهای عمیق روی پوست و بریدگی روی مفصل فرد را در معرض خطر ابتلا به عفونت مفصل قرار میدهد.
اگر فرد چندین عامل را داشته باشد، بیشتر مستعد ابتلا به آرتریت سپتیک خواهد بود.2
علائم آرتریت چرکی یا عفونت مفصل چیست
شروع آرتریت عفونی معمولا سریع و ناگهانی است. مهمترین علائم عفونت مفصل عبارتند از
درد مفصل که با حرکت آن شدیدتر میشود. به همین علت بیمار سعی میکند مفصل خود را تا حدامکان بیحرکت نگه داشته و آن را تکان ندهد. در آرتریت عفونی شدت درد مفصل بسیار زیاد بوده و در عرض چند ساعت بسرعت بیشتر میشود
مفصل مبتلا متورم و گرم میشود
در صورتی که مفصل به پوست نزدیک باشد پوست روی آن قرمز میشود
از دیگر علائم مهم عفونت مفصلی بروز علائم عمومی مانند تب و لرز، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، ضعف و افزایش تعداد نبض است
در نوزادان ممکن است علائم عمومی گفته شده وجود نداشته باشد. با این حال در این گروه سنی علائم دیگری مشاهده میشود. بطور مثال بچه دچار بیقراری شده، سینه مادر را نمیگیرد و وزن وی اضافه نمیشود و یا حتی کاهش وزن پیدا میکند و سعی میکند اندام مبتلا را اصلا حرکت ندهد. در این بچه ها وقتی مفصل را حرکت میدهیم شدت گریه بچه بیشتر میشود.3
تشخیص عفونت مفصل چگونه است
در بیماران مبتلا به عفونت چرکی مفصل بجر علائم بالینی علائم آزمایشگاهی وجود دارد که پزشک با استفاده از آنها میتواند تشخیص را تایید کند. بطور مثال در آزمایش خون این بیماران تست های ESR و CRP مثبت میشوند و در کشت خون این بیماران میکروب ایجاد کننده عفونت مفصلی رشد میکند.
تشخیص قطعی این بیماری با کشیدن مایع مفصلی و بررسی آزمایشگاهی آن است. در مایع مفصلی که عفونت وجود داشته باشد گلبول های سفید بشدت افزایش پیدا کرده، پروتئین آن زیاد و قند آن کم میشود.
ممکن است بتوان باکتری های مولد عفونت را در مایع مفصلی بیمار در زیر میکروسکوپ دید. با کشت مایع مفصلی باکتری ها رشد داده و نوع آنها را به درستی مشخص میکنند و سپس بر روی باکتری های رشد کرده آزمایش میکنند که آنها به چه آنتی بیوتیکی حساس و به کدام آنتی بیوتیک مقاوم هستند. پزشک معالج از این اطلاعات در انتخاب نوع آنتی بیوتیک مصرفی استفاده میکند.
در رادیولوژی مفصل این بیماران تورم کپسول مفصلی و گاهی کاهش تراکم استخوان های اطراف مفصل دیده میشود. در مراحل پیشرفته ممکن است در مفصل ران عفونی شده دررفتگی مفصل دیده شود.3
زمان مراجعه به پزشک
در صورتی که به صورت ناگهانی دچار درد مفصلی شدید می شوید بهتر است سریعاً برای تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید. زیرا هرچه روند تشخیص و درمان با سرعت بیشتری صورت بگیرد، احتمال موفقیت آمیز بودن درمان بیشتر بوده و عوارض جانبی بیماری به حداقل خواهد رسید.1
درمان عفونت مفصل
پزشک برای درمان عفونت مفصل به دو روش تخلیه مفصل و تجویز آنتی بیوتیک تکیه میکند.
تخلیه مایع مفصل
خارج کردن مایع مفصلی برای درمان عفونت مفصل بسیار مهم و ضروری است.
سوزن
در برخی از موارد، پزشک مایع مفصلی عفونی را با کمک سوزنی که درون فضای مفصلی تزریق میشود به آرامی خارج میکند.
آرتروسکوپی
در آرتروسکوپی (arthroscopy) یک لوله انعطاف پذیر به همراه دوربینی که به نوک آن متصل شده است از طریق برش کوچکی وارد مفصل میشود. لوله ساکشن و تخلیه هم از طریق شکافهای کوچک ایجاد شده اطراف مفصل هم وارد میشود.
جراحی باز
تخلیه مایع مفصلی برخی از مفاصل مانند مفصل لگن با کمک سوزن یا آرتروسکوپی بسیار سخت است، بنابراین لازم است که جراحی باز انجام شود.
آنتی بیوتیکها
برای انتخاب بهترین و موثرترین آنتی بیوتیک، پزشک باید میکروب عامل عفونت را شناسایی کند. آنتی بیوتیکها معمولاً به صورت درون وریدی از طریق بازو تجویز میشوند و بعد از آن ممکن است آنتی بیوتیکهای خوراکی تجویز شود.
معمولاً درمان بین دو تا ۶ هفته طول میکشد. آنتی بیوتیکها عوارضی همچون تهوع، استفراغ و اسهال هم به دنبال دارند. همچنین در مواردی واکنش آلرژیک هم رخ خواهد داد. از پزشک در مورد عوارض جانبی احتمالی داروی مصرفی سوال بپرسید. 2
عوارض آرتریت سپتیک یا عفونت مفصل چیست
مهمترین عوارض عفونت مفصل عبارتند از
تشکیل بافت فیبرو در کپسول مفصلی و بدنبال آن محدودیت حرکتی مفصل
تخریب غضروف مفصل و بدنبال آن ایجاد آرتروز و ساییدگی
استئومیلیت و عفونت استخوان های مجاور
نکروز اسنخوان مفصل به علت کاهش خونرسانی (مانند نکروز سر استخوان ران)
آسیب صفحه رشد نزدیک مفصل و بدنبال آن اختلال در رشد استخوان
انتشار عفونت به دیگر نقاط بدن و فوت بیمار.3
پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.drdr.ir
3.www.iranorthoped.com