سپسیس

سپسیس یا عفونت منتشر خون، یک وضعیت خطرناک و جدی است که در اثر واکنش بدن به یک عفونت به شکل گسترده در خون ایجاد می شود. بدن به طور معمول برای مبارزه با عفونت برخی مواد شیمیایی را در جریان خون آزاد می کند.

اما در برخی مواقع ممکن است واکنش بدن به این مواد شیمیایی تشدید شده که این واکنش ها بر روی بافت های مختلف بدن تاثیر منفی می گذارد و منجر به سپسیس می شود. سپسیس هنگامی ایجاد می شود که مواد شیمیایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت وارد جریان خون شده و باعث ایجاد التهاب در کل بدن می شود.

بیماری در صورت پیشرفت می تواند باعث کاهش بیش از حد افت فشار خون و شوک سپتیک و در نهایت مرگ گردد.

بیماری ممکن است برای هر کس اتفاق بیفتد و در افراد زیر رایج تر و خطرناک تر است:

سالمندان

زنان باردار

کودکان کوچکتر از 1 سال

افراد با سیستم ایمنی بدن ضعیف

افرادی که شرایط مزمن دارند، مانند دیابت، بیماری کلیوی یا ریه یا سرطان

درمان زودرس سپسیس، معمولاً همراه با آنتی بیوتیک ها و مقادیر زیادی مایعات داخل وریدی، امکان پذیز است و این درمان می تواند پیش آگهی بیماران را برای بقا بهبود ببخشد.

طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) سالانه بیش از 1.5 میلیون مورد ابتلا به این بیماری وجود دارد که این نوع عفونت سالانه باعث مرگ بیش از 250،000 آمریکایی می شود.1
 

علت سپسیس

در حالیکه هر نوع عفونت (باکتریایی، ویروسی یا قارچی) می تواند به بیماری منجر شود، محتمل ترین علت این بیماری عبارتند از:

ذات الریه

عفونت در جریان خون (باکتری)

عفونت کلیه، مثانه و سایر قسمت های دستگاه ادراری

عفونت دستگاه گوارش در اندام هایی مانند معده و روده بزرگ.1
 

علائم سپسیس

افرادی که از این بیماری رنج می‌برند، به یک عفونت جدی مبتلا هستند. تب و احساس ناخوشی، غش، ضعف یا گیجی از علائم اولیه سپسیس است. در این حالت، ضربان قلب و تنفس سریع‌تر از حد معمول می‌شود. این بیماری در صورت درمان‌ نشدن، به اندام‌های بدن آسیب می‌رساند، تنفس را دشوار کرده، باعث اسهال و حالت تهوع می‌شود و اختلال ذهنی ایجاد می‌کند.2
 

چه کسانی به سپسیس مبتلا می‌شوند؟

این بیماری در بین افراد مسن، مبتلایان به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا سرطان، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و نوزادان کمتر از سه ماه شایع‌تر است. مبتلایان به سپسیس، باید در بیمارستان بستری شوند و تحت درمان مناسب قرار گیرند.2
 

نحوه ابتلا به سپسیس

این بیماری مسری نیست؛ هنگامی‌که عفونتی در پوست، ریه‌ها یا مجاری ادراری گسترش یافته و باعث واکنش شدید سیستم ایمنی بدن و در نتیجه اختلال در عملکرد سایر اندام‌ها یا دستگاه‌ها شود، بیماری رخ می‌دهد، اما موضوع قابل توجه اینکه اکثر عفونت‌ها به سپسیس منجر نمی‌شود.2

عوارض سپسیس

مراحل سپتیسمی از کم تا شدید متغیر است و با شدت یافتن این بیماری، جریان خون به اندام های حیاتی بدن مانند قلب، مغز و …کاهش می یابد و این باعث لخته شدن خون و نارسایی در این اندامها و مرگ بافت های بدن می شود.

سپسیس خفیف معمولا قابل درمان و بهبودی است ولی در مرحله شوک سپتیک، باعث مرگ ۴۰ درصد از مبتلایان به این بیماری خواهد شد.3
 

سپسیس در نوزادان

کودکان نوزاد و مخصوصا نوزادان تازه متولد شده به دلیل ضعف سیستم ایمنی، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. اگر پوست نوزاد و یا کودک شما سرد و بی حرارت است و به سختی نفس می کشد، و یا بیش از ۱۲ ساعت است که پوشک او خشک است، بدون اتلاف وقت کودک خود را به اورژانس ببرید. نوزادان نارس و آنهایی که زودتر از موقع خود به دنیا می آیند بیشتر از سایر نوزادان به سپتیسمی مبتلا می شوند.

همچنین این بیماری در نوزادان می تواند دلایل دیگری مانند عفونت رحم، تب بالای مادر، پارگی زودرس کیسه آب، و یا انتقال عفونت از مادر به نوزاد در هنگام زایمان، نیز داشته باشد.3
 

مراجعه به پزشک

بیشتر اوقات، سپسیس در افرادی که در بیمارستان بستری هستند یا اخیراً در بیمارستان بستری شده اند، رخ می دهد. افرادی که در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان ها بستری هستند در معرض خطر ابتلا به سپسیس قرار دارند. اگر در صورت بروز علائم و نشانه های سپسیس بعد از عمل جراحی یا بعد از بستری شدن در بیمارستان، فوراً به پزشک مراجعه کنید.1
 

تشخیص سپسیس

پزشکان در صورت شک به بیماری غالباً چندین آزمایش را تجویز می کنند تا بتوانند عفونت زمینه ای را تشخیص دهند.
 

آزمایش خون

پزشک برای بررسی جزییات زیر، آزمایش خون را تجویز می کند:

عفونت

عدم تعادل الکترولیت

اختلال اکسیژن رسانی

مشکلات لخته شدن خون

عملکرد غیر طبیعی کبد یا کلیه
 

سایر آزمایشات آزمایشگاهی

بسته به علائم بیمار، پزشک ممکن است آزمایشات زیر را انجام دهد:

نمونه برداری از ترشحات تنفسی و خلط برای شناسایی نوع عفونت

آزمایش ادرار برای بررسی باکتری های موجود در ادرار و تشخیص عفونت های ادراری

نمونه برداری از ترشحات زخم برای تشخیص آنتی بیوتیک موثر در روند درمانی و حتی بررسی زخم باز برای تشخیص عفونت
 

تست های تصویربرداری

در صورتی که محل عفونت زیاد مشخص نباشد، پزشک ممکن است یک یا چند آزمایش تصویربرداری زیر را دستور دهد:

اشعه ایکس برای بررسی ساختارها و مشکلات احتمالی در ریه
 

توموگرافی کامپیوتری (CT)

عفونت ها در آپاندیس یا لوزالمعده و ریه به راحتی در اسکن CT قابل تشخیص هستند.
 

سونوگرافی

این فناوری از امواج صوتی برای تولید تصاویر در زمان واقعی بر روی مانیتور ویدیویی استفاده می کند. سونوگرافی ممکن است برای بررسی عفونت در کیسه صفرا یا تخمدان بسیار مفید باشد.
 

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)

MRI در شناسایی عفونت های بافت نرم مفید باشد. این فناوری از امواج رادیویی و یک آهنربای قوی برای تولید تصاویر مقطعی از ساختارهای داخلی بدن استفاده می کند.1

درمان سپسیس

هنگامی که پزشک شما مطمئن شد که به این بیماری مبتلا هستید شما را در بخش مراقبتهای ویژه یا همان ICU بستری میکند و سعی می کند، عفونت را متوقف کند، و فشار خون و کارکرد اندام های حیاتی را کنترل کند.

سپس با توجه به علت عفونت، داروهای مورد نیاز برای شما را تجویز می کند:

آنتی بیوتیک ها و داروهای افزایش فشار خون

اگر عفونت به کلیه ها زده باشد و نتوانند خون را تصفیه کنند، پزشک دیالیز را تجویز می کند و اگر ریه ها ضعیف شده باشند و عملکرد تنفس به خوبی انجام نشود از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده می شود.

و اما در بعضی موارد برای از بین بردن بافت آلوده و یا تخلیه آبسه پر چرک، به عمل جراحی نیاز است.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.imna.ir
3.www.jarah.clinic