بهترین راه برای شناخت امام عصر علیه السلام

شناخت امام زمان علیه السلام مراتبی دارد که تاثیرگذاری آنها در زدودن غبار جاهلیت و پاک کردن گرد تحجر و ارتجاع یکسان نیست، زیرا آثار هر مرتبه از معرفت در تبیین انتظار حقیقی و صحیح با مرتبه دیگر متفاوت است.

به گزارش گروه مهدویت خبرگزاری شبستان، شناخت ولی خدا و امام عصر عجل الله تعالی فرجه تنها راه نجات و رستگاری است که با درخواست از ذات اقدس خداوند و مجاهده علمی و عملی شدنی است. پیش از این اشاره شد کسی که می خواهد وجود مبارک حضرت ولی عصر علیه السلام را بشناسد، بهتر است زیارت ها و دعاهای مرتبط با آن حضرت(عج) را به دقت بررسی کند تا به حریم معرفت آن امام همام بار یابد.

مفسر ارجمند آیت الله جوادی آملی در رابطه با بهترین راه شناخت امام عصر علیه السلام می فرماید:

شناخت امام زمان علیه السلام مراتبی دارد که تاثیرگذاری آنها در زدودن غبار جاهلیت و پاک کردن گرد تحجر و ارتجاع یکسان نیست، زیرا آثار هر مرتبه از معرفت در تبیین انتظار حقیقی و صحیح با مرتبه دیگر متقاوت است؛ به عنوان مثال شناخت شناسنامه ای امام عصر علیه السلام و دانستن تاریخ ولادت و زمان غیبت صغرا و کبرا و امثال آن، هرگز همانند معرفت معنای حقیقی امامت و شناخت حقیقت ولایت و انطباق انحصاری آن شخصیت حقوقی در فلان شخص حقیقی نخواهد بود؛

همانطور که براهین حدوث، نظم، امکان ماهوی، امکان فقری و نظایر آنها برای شناخت خدا راهگشاست؛ اما آنکه خدا را با الوهیت می شناسد بهترین راه معرفت خداوند را پیموده و خداشناس خوبی شده است، و نظیر این که هرچند شناخت رسول از راه معجزه {کافی است؛ ولی} مرتبه بالای معرفت را تامین نمی کند اما آن که رسول را با علم به رسالت می شناسد، از معرفت آن حضرت به سبب معجزه بی نیاز می شود چرا که وقتی معنی الوهیت و رسالت فهمیده شد خداوند و رسول شناخته می شوند.

در روایت کلینی و صدوق است که «ولی امر» با این خصوصیات شناخته می شود؛ اعرفوا الله بالله و الرسول بالرساله و اولی الامر بالمعروف و العدل و الاحسان؛ اما این نقل کافی نیست زیرا هرگز با صرف امر به معروف و عدل و احسان نمی توان ولی امر را شناخت. چون آمران به معروف و … بسیارند به همن سبب در نقل دیگری فرمود: … بالمعروف و العدل و الاحسان نه «بالامر بالمعروف» زیرا امام با معروف، عدل و احسان شناخته می شود نه با امر به آنها. آن که ولی خداست و ولایت امر را بر عهده دارد به دستور دادن به معروف، عدل و احسان بسنده نمی کند بلکه سنت او معروف و سیرتش عدل و سریره او احسان است.

اگر کسی معروف شناس باشد حقیقت آن را در ولی امر می یابد. همانطور که شناسنده عدل و احسان، عدل و احسان را در سنت و سیره امام مشاهده می کند و در می یابد که او باید صاحب مقام ولایت باشد.

والاترین راه شناخت امام عصر(عج)

انسان برای باریافتن به شناخت خداوند گاه از نشانه های آفاقی و گاه از آیات انفسی بهره می برد و در مرتبه ای دیگر بر اساس «اعرفوا الله بالله، بک عرفتک و انت دللتنی علیلک، یا من دل علی ذاته بذاته» خداوند را از راه وجود مبارکش می شناسد و شاهدانه در می یابد که (او لم یکف بربک انه علی کل شیء شهید) چنین کسی به آنان که در پی آیات آفاقی و انفسی اند به زبان حال می گوید که چرا ذات حق را غائب می پندارید و با جست و جو در آفاق و انفس راهی به سوی او می جویید؟ در حالی که پیش ازآن دو، خدا مشهود شماست.

ابتدا فرمود: «سنریهم ءایاتنا فی الافاق و انفسهم حتی یتبین لهم انه الحق» آن گاه کفایت خداوند برای شناختش و بی نیازی از آیات آفاقی و انفسی را در این باره یادآور شد «او لم یکف بربک» و سپس دلیل کفایت وجود مبارک حق را برای شناخت او چنین بیان کرد: «انه علی کل شیء شهید» هرچه را انسان بخواهد مشاهده کند، نخست خدا را می بیند. قبل از آن که دلیل، فهم دلیل، بلکه خود را که مستدل است ادراک کند، خدا را می فهمد.

«شهید» در آیه یاد شده بر وزن فعیل و به معنای مفعول است نه فاعل، زیرا اگر فاعل و به معنای شاهد باشد یعنی خداوند شاهد همه جا و همه چیز است، پس به نشانه های آفاقی و انفسی نیازی ندارد؛ این استدلال نسبت به مدعای آیه برهان تمامی نیست چون ادعای آیه آن است که شناسنده ذات اقدس حق از نشانه های آفاقی و انفسی بی نیاز است.

بنابراین، واژه شهید در آیه مبارکه باید به معنی مشهود باشد تا برهان بدین گونه تمام شود: شما برای شناخت ذات حق به آیات آفاق و انفس نیاز ندارید، زیرا حق در بالاترین مرتبه ظهور و شهود است و اقتضای شدت در این وصف، آن است که قبل از شهود هر چیزی او مشهود گردد.

چنین شناختی سودمندترین شناخت ها و برای همگان شدنی است. این راه همان راه قلب است که پیمودنش به دانستن اصطلاحات فلسفی، کلامی یا درس های حوزوی و دانشگاهی نیاز ندارد و هدایتی همگانی و همیشگی است.

نبی مکرم اسلام اسلام صل الله علیه وآله و ائمه طاهرین علیهم السلام مظاهر تام اسماء و صفات ذات اقدس خداوند و بالاترین نشانه های اویند و همانگونه که خدای تعالی اصالتا دارای بالاترین مرتبه ظهور و مشهودیت است، مظاهر تمام نمای ذات اقدسش نیز تبعا از رتبه ای پایین تر از مشهودیت حق و برتر از غیر او برخوردارند.

طبق آنچه گذشت، بهترین راه شناخت رسول خدا(ص) و امامان هدایت، همان راه قلب و فهم شاهدانه الوهیت، نبوت و امامت است.