دعا و معجزه بر خلاف قانون علیت یا سنت های خداوند نیست. سنّت و قانون، چیزی نیست که آفرینش خاص و خلقت جداگانه ای به آن تعلّق بگیرد. قانون، یک مفهوم کلّی و انتزاع ذهنی است و در خارج به شکل کلّیّت و قانون بودن وجود ندارد. آنچه در خارج وجود دارد همان نظام علّت و معلول و درجات و مراتب وجود است که در ذهن ما تجرید می یابد و انتزاع می شود و به صورت «قانون» منعکس می گردد. هستی درجاتی دارد و هر درجه آن موقعیّت ثابت و مشخّصی دارد. تصور نمی شود که علتی موقعیت خاص خود را به دیگری بسپارد و یا معلولی از جای خود نقل مکان کند؛ و همین حقیقت است که اینگونه تعبیر می شود: جهان قانون دارد. پس قانون آفرینش، یک قرارداد و اعتبار نیست، زیرا از چگونگی هستی اشیاء انتزاع شده است، و به همین دلیل، تبدیل و تغییر برای آن نیز محال است.آیا قوانین آفرینش، استثناء پذیر است؟ آیا معجزه ها و کارهای خارق العاده، نقض سنّت خدا است؟ پاسخ در هر دو مورد، منفی است. نه قوانین آفرینش استثناء پذیر است و نه کارهای خارق العاده استثناء در قوانین آفرینش است. اگر تغییراتی در سنّت های جهان مشاهده می شود آن تغییرها، معلول تغییر شرایط است و بدیهی است که هر سنتی در شرایط خاص جاری است و با تغییر شرایط، سنتی دیگر جریان می یابد و آن سنت نیز در شرایط خاص خود کلیت دارد. پس تغییر قانون و سنت، به حکم قانون و سنت است ولی نه به این معنی که قانونی به حکم قانونی نسخ می شود، بلکه به این معنی که شرایط یک قانون تغییر می کند و شرایط جدید به وجود می آید و در شرایط جدید قانون جدید حکمفرما می شود. در جهان، جز قانون و سنت و ناموسهای لا یتغیّر وجود ندارد. اگر مرده ای بطور اعجاز زنده می شود، آن خود حساب و قانونی دارد. اگر فرزندی همچون عیسی بن مریم (علیهماالسلام) بدون پدر متولد می شود، برخلاف سنت الهی و قانون جهان نیست .»( مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج 1، ص: 139)
بنابراین، قوانین طبیعت هر کدام در شرایط خودشان جاری اند و سنت های الهی با معجزه و دعا و … تغییر نمی کند. امکان دارد با معجزه و دعا شرایط به گونه ای تغییر کند که قانونی بر اساس همان شرایط جدید جاری شود. اعجاز بدون علت نمی تواند باشد. معجزه خرق عادت است نه خرق قانون علیت یعنی در اعجاز هم مانند ایجاد هر موجود ممکن دیگر، اسباب و عللی وجود دارد که صاحب معجزه از آن خبر دارد و دیگران خبر ندارند و معجزه هم از کانال همان اسباب و علل خفیه جریان می یابد. مسئله‌ علیت و معلولیت یکی از اصول و ضروریات عقل است.
رابطه سنت خداوند با معجزه و کارهای خارق العاده
معجزات و کارهای خارق العاده نقض سنت خداوند نمی باشد و در قوانین آفرینش کارهای خارق العاده استثنا وجود ندارد. اگر تغییراتی در سنت های جهان مشاهده می شود آن تغییرها معلول تغییر شرایط است و بدیهی است که هر سنتی در شرایط خاصی جاری است و با تغییر شرایط، سنتی دیگر جریان می یابد و آن سنت نیز در شرایط خاص خود کلیت دارد، پس تغییر قانون و سنت، به حکم قانون و سنت است ولی نه به این معنی که قانونی به حکم قانونی نسخ می شود، بلکه به این معنی که شرایط یک قانون تغیییر می کند و شرایط جدید می آید و در شرایط جدید قانون جدید حکمفرما می شود. در جهان، جز قانون و سنت و ناموس های لا یتغیر وجود ندارد. اگر مرده ای به طور اعجاز زنده می شود، آن خود حساب و قانونی دارد. معنای معجزه، بی قانون بودن و یا فوق قانون بودن نیست. ماتریالیست ها دچار چنین اشتباهی شده اند که بخشی از قوانین طبیعی جهان را که به وسیله علوم کشف گردیده، قانون های واقعی و منحصر فرض کرده اند و سپس معجزات را نقض قانون پنداشته اند. ما می گوییم آنچه را که علوم بیان کرده است، در شرایط مخصوص و محدودی صادق است و زمانی که با اراده یک پیغمبر یا ولی خدا کاری خارق العاده انجام می گیرد، شرایط عوض می شود، یعنی یک روح نیرومند و پاک و متصل به قدرت لا یزال الهی شرایط را تغییر می دهد و به عبارت دیگر، عامل و عنصر خاصی وارد میدان می شود. بدیهی است در شرایط جدید که از وجود عامل جدید یعنی اراده نیرومند و ملکوتی ولی حق ناشی می شود قانون دیگری حکمفرما می گردد. (رابطه اعجاز با قانون علیت و سنت الهی، دائره المعارف طهور اسلامی، موجود در لینک زیر: http://tahoor.com/fa/article/view/18315 )
بر این اساس، قانونی مثل پایستگی جرم و انرژی در شرایط تعریف شده ای جاری است، اگر شرایط زمینه ای تغییر کند به گونه ای که در مقادیر یا پارامترهای تعیین کننده ای این قانون تغییر رخ دهد، قانون جدیدی در شرایط جدید حکم فرما خواهد بود.