۱۳۹۵/۰۴/۰۲
–
۲۳۱۴ بازدید
ایستگاههای قیامت
در دعاى ابوحمزه ثمالى درباره سختى اهوال قیامت گفته شده است؛ به
طور کلى مواقف و ایستگاه هاى قیامت چند تا است و فلسفه آنها چیست؟
پس از اینکه همه بندگان ـ به استثناى مخلَصین و شیعیان واقعى ـ در
صحنه قیامت حاضر مى شوند، ایستگاه هایى را باید طى کنند تا به مقصد نهایى خود
برسند. براساس روایات، صحنه محشر و قیامت، پنجاه موقف و ایستگاه دارد که نخستین
آنها، به پاخاستن از قبر و حضور در صحنه محشر است. قرآن مى فرماید: «تَعْرُجُ
الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فِى یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ
سَنَةٍ»[1]
؛ «فرشتگان و روح [در روز قیامت] به سوى او عروج مى کنند، در روزى که مقدارش پنجاه
هزار سال است».
امام صادق علیه السلام با استناد به این آیه مى فرماید:
«فَحَاسِبُوا أَنْفُسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا عَلَیْهَا فَإِنَّ
لِلْقِیَامَةِ خَمْسِینَ مَوْقِفاً کُلُّ مَوْقِفٍ مِقْدَارُهُ أَلْفُ سَنَةٍ»[2]
؛ «پیش از اینکه [در دادگاه عدل الهى]
حساب شما را محاسبه کنند، از خود [در دنیا]
حساب بکشید؛ زیرا قیامت داراى پنجاه ایستگاه است که هر ایستگاه، هزار سال به طول
مى انجامد».
ابن مسعود مى گوید: ما نزد امیرمؤمنان على علیه السلام نشسته بودیم
که فرمود: «إن فى القیامة لخمسین موقفا کل موقف ألف سنة فأول موقف خرج من قبره»[3]
؛ «در قیامت پنجاه موقف و ایستگاه است که هر ایستگاه هزار سال به طول مى انجامد و
نخستین ایستگاه هم بیرون آمدن از قبر است».
هدف از وجود این ایستگاه ها، پاک شدن انسان ها و پیدا کردن آمادگى
ملاقات با خداى سبحان است؛ زیرا قیامت، بازگشت هر چیز به مبدأ خود است[4]
و تنها کسى مى تواند به بارگاه الهى، بار یابد که با تمام وجود خود، تنها او را
بخواهد و خدایى شود. این ایستگاه ها نیز براى پاک شدن انسان ها است؛ اما کسانى که
از پیش، در دنیا خود را پاکیزه کرده اند، توقفى بس کوتاه دارند و به اندک زمانى به
محضر حق راه مى یابند.[5]
نکته دیگر اینکه ماندن در این توقفگاه ها و طول آن، بستگى به خود
فرد دارد. برحسب بعضى از روایات، سران شرک ـ که هیچ امیدى به اصلاح آنها نیست و
حساب آنان روشن است ـ در این موقف ها نمى ایستند و به سوى دوزخ برده مى شوند.[6]
همچنین شیعیان واقعى نیز در این توقفگاه ها، درنگ ندارند و مستقیم به بهشت مى روند.
منابع
[1]. معارج 70، آیه 4.
[2]. کافى، ج 8، ص 143.
[3]. بحارالانوار، ج 7، ص 111.
[4]. «انا للّه و انا الیه راجعون»، بقره 2، آیه 245 و
نیز ر.ک: نجم (53)، آیه 42؛ انشقاق (84)، آیه 6 ؛ مائده (5)، آیه 18.
[5]. این مطلب مضمون حدیثى از پیامبر اکرم
صلى الله علیه و آله است که به ایشان عرض شد: قیامت چه روز
طولانى اى است. فرمود: قسم به کسى که جان محمد صلى الله علیه و آله به دست او
است، آن روز براى مؤمن کوتاه تر از نماز واجبى است که او در دنیا اقامه
مى کند». تفسیر المیزان، ج: 20 ص: 13؛ بحث روایى ذیل آیه 4 سوره مبارکه
«معارج»؛ روشن است که این گروه مومنانى هستند که به مقام مخلَصین نرسیده اند.
[6]. بحارالانوار، ج 7، ص 250 و 260.