بررسی نگاه ادیان به منجی آخرالزمان روی پرده نقره ای سینما

هدف از برگزاری پرسمان سینمای موعودگرا این است که بدانیم سینمای جهان، چه سینمای شرق، چه سینمای اروپا و چه هالیوود، تاکنون درباره منجی ای که در همه مکاتب و ادیان به شکل های مختلف وجود دارد، چه کرده است؟!

حجت الاسلام سید حمیدرضا قادری، دبیر علمی «نخستین پرسمان سینمای موعودگرا» در گفت و گو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان تصریح کرد: مسجد جمکران در یکی دو سال اخیر و با توجه به تغییر و تحولاتی که در هیئت امنا و تولیت آن ایجاد شده، رویکرد جدیدی در حوزه مباحث مهدوی بر اساس موضوعات فرهنگی و هنری آغاز کرده است. درهمین راستا به درخواست مسجد مقدس جمکران و با همکاری مدرسه ی اسلامی هنر، برای نخستین بار مسایل مرتبط با آخرالزمان با نگاهی ویژه از دریچه سینما و در قالب «پرسمان سینمای موعودگرا» مورد بررسی قرار می گیرد.

وی اظهار کرد: هدف از برپایی این پرسمان این است که بدانیم سینمای جهان، چه سینمای شرق، چه سینمای اروپا و چه هالیوود، تاکنون درباره آخرالزمان و منجی ای که در همه ی فرقه ها، مکاتب و ادیان به شکل های مختلفی این نگاه وجود دارد، چه کرده است؟ دوم این که به طور خاص ما در سینمای ایران چه کرده ایم؟ و چه می توانیم انجام دهیم؟ این جشنواره (پرسمان) که امسال نخستین دوره آن برگزار می شود بر اساس همین چند سوال پیش می رود. اینکه سینمای جهان درباره منجی آخرالزمان و شرایط پیدایش آخرالزمان چه کارهایی انجام داده است؟ که در واقع همان بررسی گذشته و آثاری است که در گذشته در این عرصه ساخته شده است.

کارشناس ارشد تاریخ شیعه ادامه داد: سوال دوم این که ما در سینمای خود در این باره چه کرده ایم؟ یعنی بررسی آثار سینمای ایران در گذشته. سوم؛ این که چه اقداماتی می توان انجام داد که این در واقع یک ظرفیت سنجی است و بحث درباره ظرفیت ها، محتواها و بزنگاه های دراماتیکی است که وجود دارد ولی از آن غفلت شده است. در واقع نوعی باز کردن و شناسایی عرصه ی موجود است. و در نهایت این که امروز چه باید کرد؟ که یک مسئله استراتژیک است که اگر قرار است اقدامی انجام شود در چه حوزه هایی باید باشد؟ مدیریتی باشد یا فیلمنامه باشد یا … .

حجت الاسلام قادری ابراز کرد: این سالانه در حقیقت برای پاسخگویی به این 4 محور اساسی شکل گرفته و موضوع آن نیز آخرالزمان است. درباره بحث «منجی» امسال که سال اول برپایی این پرسمان است با گرایش «بحران و امید» حرکت می کنیم. به این معنا که در بسیاری از آثار سینمای جهان تلاش می شود اینگونه به مخاطب القا شود که آخرالزمان یک کلکسیون و یک مجموعه از بحران هاست. بحران های زیست محیطی، بحران اقتصادی، بحران هایی که به شکل جنگ خود را نشان می دهد و در نهایت همچنین نشان داده می شود که یک فرد، یک گروه، یا یک فراانسان (سوپرمن) یا جمعی از دنشمندان (بسته به فراخور خواست کارگردان نویسنده و تهیه کننده اثر) ظهور می کند و جهان را نجات می دهد.

کارشناس ارشد تارخ شیعه گفت: این یک «فرم مواجهه» ما با آثار سینمایی است، یک فرم دیگر فرم «امید» است. براساس نگاهیی که ما در مذهب اثنی عشری داریم هیچگاه صرف بحران و ناامیدی نبوده یعنی هر جا که درباره یاس و ناامیدی صحبت شده، درباره رحمت و امید نیز گفته شده است. همیشه هر جا انذار وجود داشته، تبشیر نیز وجود داشته است و ما می خواهیم جلوه های امید در آخرالزمان را که باعث می شود توده های مردم، نخبگان، دانشمندان و … به منجی و به موضوع بهبود وضعیت موجود امید داشته باشند را بُلد کنیم.

وی یادآور شد: از این رو، در دوره اول این سالانه بر اساس این سوال، که تا کنون در سینمای ایران و جهان در این رابطه چه کارهایی انجام شده است؟ آثاری انتخاب شده است.

حجت الاسلام قادری گفت: تلاش کردیم آثاری انتخاب شود که هم برای مخاطبی که آن را بر روی پرده سینما می بیند سرگرم کننده باشد و هم مرتبط با موضوع. یعنی جزء آثار خسته کننده ای نباشند که تنها یک قشر خاص بتوانند آن را ببینند. چون هدف اکثر دست اندراکاران در حوزه سینما این است که مخاطب سرگرم شود و اصولا اگر مخاطب عام سرگرم نشود آن اثر هیچگاه دیده نمی شود که پیام های آن در لفافه به مخاطب انتقال داده شود. لذا تلاش شده که آثار سرگرم کننده باشند.

وی ملاک دیگر در انتخاب آثار را جامعیت آن برشمرد و گفت: این آثار از چهارگوشه جهان انتخاب شده یعنی سینمای شرق، سینمای ایران، سینمای اروپا و آمریکا تا بتواند به مثابه «نمی از یم» باشد. ویژگی دیگر در انتخاب آثار این بوده است که آثار نسبتا جدید باشند؛ یعنی متعلق به بعد از سال 2 هزار بوده و نگاه نسبتا مثبتی از سوی حتی منتقدین حرفه ای سینما به آنها وجود داشته باشد.

دبیر علمی نخستین پرسمان مهدویت بیان کرد: لذا تا کنون شش اثر انتخاب شده که هم آثار سینمایی انیمیشن را شامل می شود و هم آثار غیرانیمیشن. یکی از 6 اثر نیز – البته در صورتی که رایزنی ها به نتیجه برسد انیمیشن «فهرست مقدس» خواهد بود که یک اثر جدید است و جزء انیمیشن های پُرمخاطب و موفق ایرانی بوده است که بعد از انیمیشن شاهزاده روم ساخته شده است.

وی درباره نمایش آثار خارجی نیز خاطرنشان کرد: این آثار با زیرنویس فارسی و کیفیت عالی در سالن سینمای تازه تاسیس مدرسه اسلامی هنر قم نمایش داده می شود که تنها سینمای مختص طلاب و روحانیون است، هرچند که خدمات دهی به عموم نیز دارد.