برای فهم معنای کامل یک مطلب خوبست که به زمان و مکان، بیان آن مطلب نیز توجه شود. چنان که در تفسیر آیات قرآن کریم، شأن نزول و علت زمانی و مکانی که آن آیه نازل شده، مورد توجه قرار می گیرد و براساس آن عمده تفسیر آیه منتج می شود. می شود این قانون را در مورد کلام انسان، به ویژه زمانی که بر موضوعات مهم اشاره دارد، تعمیم داد. مطابق با مجموعه کتب صحیفه نور، حضرت امام خمینی این مطلب را در تاریخ 13 اسفند 1357 بیان نموده اند.اسفند سال 1357، زمانی بود که تازه انقلاب اسلامی به ثمر رسیده بود و دو گروه، شأن و جایگاه زن و نیز حضور اجتماعی زنان در اسلام را زیر سوال برده بودند: یک گروه متحجرین بودند که بلافاصله پس از پیروزی انقلاب از حضرت امام خواستند تا زنان را به خانه ها باز گردانند و حتی معتقد بودن که نیازی به رای دادن زن ها در انتخابات نیست. گروه دوم کسانی بودند که حضور زنان با ویژگی های انقلابی (حجاب و وقار) را مانع سودجویی خود از زن دانسته و قصد داشتند با زیر سوال بردن، احکام اسلامی، شبهه ایجاد کرده و زنان را نسبت به اسلام و نظام اسلامی بدبین کنند. حضرت امام در این زمینه می فرمایند: «آنهایی که کارشکنی می کنند اگر مسلمان هستند، این خدمت بزرگی که این خانم ها و این بانوان دارند می کنند و پیش خدا خدمت شایسته است، از معاصی کبیره است که کارشکنی در این موضوع بکنند. و اگر چنانچه آنها هستند که پایبند به اسلام نیستند و می خواهند هرزگی بکنند، فصل هرزگی گذشت.» (22/12/62)اگر کتاب تبیان، جلد هشتم را که در مورد جایگاه زن در دیدگاه امام خمینی است را مطالعه نمایید به نمونه های متعددی از این عبارات برخواهید خورد:
– «عنایتی که اسلام به بانوان دارد بیشتر از عنایتی است که بر مردان دارد. مردان بر ملتها حق دارند و زنها حق بیشتر دارند. زنها مردان شجاع را در دامن خود بزرگ می‌‌کنند. قرآن کریم انسان ساز است، و زنها نیز انسان ساز. وظیفه زنها ‌سازی است. اگر زنهای انسان‌ساز از ملتها گرفته بشود، ملتها شکست خواهند خورد، منحط خواهند شد. زنها هستند که ملتها را تقویت می‌‌کنند، شجاع می‌‌کنند … مقام زن مقام والاست؛ عالیرتبه هستند. بانوان در اسلام بلندپایه هستند.» (صحیفه امام، ج‌‌6، ص299 | 13 اسفند 1357)
– « شما بانوان اثبات کردید که در صف جلو هستید. شما اثبات کردید که مقدم بر مردها هستید. مردها از شما الهام گرفتند. مردهای ایران از مخدرات ایران، از بانوان ایران عبرت گرفتند و تعلیم گرفتند. و مردان قم هم از شما بانوان عزیز عبرت گرفتند و تعلیم گرفتند. شما در صف جلو نهضت هستید. اسلام به شما آنقدر احترام قائل است که برای مردها نیست. اسلام شما را می‌‌خواهد نجات بدهد؛ اسلام شما را می‌‌خواهد از این مَلْعَبه‌‌ای که اینها می‌‌خواهند شما را ملعبه قرار بدهند نجات بدهد؛ اسلام می‌‌خواهد شما را یک انسان کامل تربیت کند که در دامن شما انسانهای کامل تربیت بشود … شما هم باید رأی بدهید؛ شما هم فرقی با سایرین ندارید بلکه شما مقدّمید بر مردها. مردها در دامن شما بزرگ شدند؛ شما تربیت کننده مردها هستید. قدر خودتان را بدانید. اسلام قدر شما را می‌‌داند.» (صحیفه امام، ج‌‌6، ص357 | 17 اسفند 1357)
– «نقش زن در جامعه بالاتر از نقش مرد است؛ برای این که بانوان علاوه بر اینکه خودشان یک قشر فعّال در همه ابعاد هستند، قشرهای فعّال را در دامن خودشان تربیت می‌‌کنند. خدمت مادر به جامعه از خدمت معلّم بالاتر است، و از خدمت همه کس بالاتر است. و این امری است که انبیا می‌‌خواستند. می‌‌خواستند که بانوان قشری باشند که آنها تربیت کنند جامعه را، و شیر زنان و شیر مردانی به جامعه تقدیم کنند…… و شما هدایت کنید مردان را و هدایت کنید و نصیحت کنید دولتمردان را. شما مادران خوبی برای اطفال باشید؛ و ناصحان خوبی برای جامعه؛ و زحمتکشان خوبی برای مستمندان، و هستید بحمداللَّه.» (صحیفه امام، ج‌‌14، ص196 | 25 اسفند 1359)
– «بانوان، رهبر نهضت ما هستند، ما دنباله آنها هستیم. من شما را به رهبری قبول دارم و خدمتگزار شمایم. خداوند شما را برای اسلام حفظ کند.» (صحیفه امام، ج‌‌7، ص132 | 5 اردیبهشت 1358)
– «نقش زنان در عالم از ویژگیهای خاصی برخوردار است. صلاح وفساد یک جامعه از صلاح و فساد زنان در آن جامعه سرچشمه می‌‌گیرد. زن، یکتا موجودی است که می‌‌تواند از دامن خود افرادی به جامعه تحویل دهد که از برکاتشان یک جامعه، بلکه جامعه‌‌ها به استقامت و ارزشهای والای انسانی کشیده شوند و می‌‌تواند بعکس آن باشد.» (صحیفه امام، ج‌‌16، ص: 192 | 25 فروردین 1361)
– «ما بسیاری از موفقیت ها را مرهون خدمت‌‌های شما بانوان می‌‌دانیم. شما هستید که علاوه بر آن که خودتان فعالیت می‌‌کنید، فعالیت را در مردها مضاعف می‌‌کنید.» (صحیفه امام، ج‌‌19، ص183 | 22 اسفند 1363)
این همه تاکید در دورانی رخ داد که عده ای پس از بازگشایی دانشگاه، مخالف درس خواندن دختران بودند و عده ای نیز دست به کار شده و در سر کلاس درس بین دختر و پسر دیوار می کشیدند. از سوی دیگر در دوران ستم شاهی نیز تنها بر جلوه های ظاهری و طنازی زن، تاکید می شد. پس به ناچار برای ایجاد یک فضا مناسب برای رشد و پیشرفت زنان، حضرت امام این گونه و با تاکید بیشتر بر مقام زن، سخن می راندند. اگر نه در آموزه های دینی ما که شخص امام خمینی بیش از بنده و شما با آنها آشنایی دارد، جنسیت، زن یا مرد بودن، نشانه برتری نیست و تقوا تنها ملاک برتری است: «هر کس عمل صالح انجام دهد در حالی که مومن است، خواه مرد باشد یا زن، به او حیات پاکیزه می بخشیم و پاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام دادند، خواهیم داد.» (نحل/97)