قوی ترین طلسمات+قویترین دعا و طلسم+قوی ترین کتاب طلسم و دعانویسی مطالب مذهبی+طلسم سیاهی و طلاق+طلسم احضار محبت معشوق+دانلود کتاب طلسم محبت و طلاق قوی
 |
|
| اطلاعات | |
|---|---|
| نام کامل: | محمد اقبال لاهوری |
| لقب: | علامه اقبال |
| زمینه فعالیت: | شعر |
| ملیت: | پاکستانی |
| تولد: | ۱۸۷۷ میلادی، سیالْکوت |
| محل زندگی: | سیالکوت، لاهور |
| وفات: | ۱۹۳۸ میلادی، سیالکوت |
| محل دفن: | مسجد بزرگ لاهور |
| مذهب: | سنی، با گرایش و علاقه به اهل بیت(ع) |
| کتاب‌ها: | مثنوی اسرار خودی، پیام مشرق، بال جبریل، علم اقتصاد و.. |
| دیوان اشعار: | دیوان اشعار |
| تحصیلات: | دکتری فلسفه |
محمد اقبال لاهوری شاعر، فیلسوف و سیاستمدار سده بیستم و اهل پاکستان است. اقبال سنی بود اما به اهل بیت پیامبر(ع) نیز ارادت داشت و شعرهای او درباره امام علی(ع)، حضرت زهرا(س) و واقعه کربلا گواه این مطلب است. وی اشعار زیادی نیز به زبان‌های فارسی و اردو سروده است. اقبال لاهوری نخستین کسی بود که ایده یک کشور مستقل را برای مسلمانان هند مطرح کرد که در نهایت منجر به ایجاد کشور پاکستان شد.
محتویات
زندگی‌نامه
محمد اقبال لاهوری در ۳ ذی‌القعده ۱۲۹۴ق برابر با ۱۰ نوامبر ۱۸۷۷ میلادی در شهر سیالْکوت ایالت پنجاب پاکستان، در محله كشمیری‌ها و در یك خانواده مسلمان به دنیا آمد.[۱] پدرش شیخ نورمحمد، با آنکه پیشه دوزندگی داشت، اوقات خود را در مصاحبت اهل سلوک می‌گذراند و با شعر و ادب عرفانی آشنا بود و به خصوص محیی‌الدین ابن عربی ارادت داشت و در خانه کتاب‌های فصوص الحکم و فتوحات مکیه را مطالعه می‌کرد.[۲]
تحصیلات
اقبال دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خود (سیالکوت) گذراند و زبان‌های فارسی و عربی را به روش سنتی در مدارس آنجا فراگرفت و با مقدمات علوم اسلامی و معارف قرآنی آشنا شد.[۳] با پایان دوره راهنمایی در سال ۱۲۷۰ش، محمد دوره دبیرستان را در مدرسه «اِسْكاچ میشِن» که مبلغان مسیحی اسکاتلندی در سیالکوت تاسیس کرده بودند، گذراند و سرودن شعر را آغاز کرد.[۴]
اقبال، تحصیلات دانشگاهی را در رشته زبان انگلیسی در دانشگاه لاهور گذراند و مدرک کارشناسی ارشد فلسفه را نیز در سال ۱۸۹۹م با رتبه اول دریافت کرد[۵] و هم‌زمان به مطالعه اصول علم اقتصاد و حقوق نیز اشتغال داشت.[۶] سپس عهده‌دار تدریس در رشته‌های تاریخ، فلسفه و علوم در همان دانشگاه گردید.[۷]
اقبال در سال ۱۹۰۵م برای ادامه تحصیل به انگلیس رفت و از پایان‌نامه دكترای خود با موضوع «سیر فلسفه در ایران» در دانشگاه كمبریج دفاع کرد.[۸] سپس به آلمان سفر كرد و موفق شد از دانشگاه هایدلبرگ مونیخ، درجه استادی فلسفه را دریافت كند.[۹] وی در سال ۱۹۰۸م به پاکستان برگشت و مشغول تدریس و وکالت شد.[۱۰]
درگذشت
اقبال در سال ۱۹۳۳ میلادی به بیماری كلیه، و بعدها به سنگینی گوش و ضعف چشم دچار شد و در پی همین بیماری‌ها، در بامداد ۲۱ آوریل ۱۹۳۸ میلادی درگذشت.[۱۱]
مذهب
اقبال لاهوری سنی بود[۱۲] اما به اهل بیت پیامبر(ع) نیز ارادت و گرایش داشت[۱۳] و شعرهای او درباره امام علی(ع)[۱۴]، حضرت زهرا(س)[۱۵] و واقعه کربلا[۱۶] گواه این مطلب است.[۱۷] وی علیرغم فشار محیط و تعصب ناشی از تبلیغات استعمار انگلیس در شبه قاره هند، هرگز گرایشی به سوی این تعصب جاهلی پیدا نکرد.[۱۸]
اندیشه‌ها
اقبال به سبب علاقه پدرش به فلسفه و کتاب‌های ابن عربی، از نوجوانی به تصوف علاقه‌مند بود[۱۹] و حتى در رساله دكتری خود بزرگترین فصل را به بحث درباره تصوف اختصاص داد.[۲۰] پس از بازگشت به هند در ۱۹۰۸ میلادی، از یک سو با دیدن مشکلات و مسائل مردم مسلمان کشورش و علل و اسباب آن، و از سوی دیگر در نتیجه مطالعاتی که در غرب کرده و تأثیراتی که از آرا و افکار متفکران آن مانند نیچه، فیلسوف آلمانی، پذیرفته بود، تحولی بزرگ در اندیشه و نگرش او پدید آمد.[۲۱] وی گرچه انتقاداتی به تصوف داشت اما تا پایان عمر متاثر از مولوی بود؛ چنان‌كه سرلوحه «منظومه اسرار خودی» او ابیاتى از دیوان شمس است.[۲۲]
از لحاظ تفكر سیاسى، اقبال به وحدت جهانى اسلام و پیوستن مسلمانان هند به جهان اسلام اعتقاد داشت و مبلغ اندیشه‌های سید جمال‌الدین اسدآبادی در مقابله با استعمار بود.[۲۳] اقبال در ۱۹۳۰ میلادی ریاست حزب «مسلم لیک» را بر عهده گرفت و طرح تشكیل كشور اسلامی پاكستان را در جلسه حزب مطرح کرد.[۲۴] به اعتقاد او بزرگترین مشكل مسلمانان، مشكل هویت و دور شدن از آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی است[۲۵] و مسلمانان در صورتی می‌توانند به وجود خود افتخار كنند و در میان دیگر ملت‌ها سرافکنده نشوند که تشکیلات حکومتی جداگانه را براساس اصول اسلام در مناطق مسلمان‌نشین ایجاد نمایند.[۲۶]
فلسفه خودی یا بازگشت به خویشتن
اقبال در سال ۱۹۱۵ میلادی منظومه فارسی «اسرار خودی» و سه سال پس از آن منظومه «رموز بی خودی» را سرود.[۲۷] آنچه در این دو منظومه مرکز و محور اندیشه های او بوده، نظریه «خودی» است که از این زمان به بعد، وی در تمامی آثارش به نوعی به تبیین این اصل پرداخته است. او معتقد بود که جامعه مانند فرد، روح و شخصیّت دارد و مانند آن دچار تزلزل شخصیّت می شود.[۲۸] اقبال عقیده داشت که جامعه اسلامی در حال حاضر در برخورد با فرهنگ غربی دچار بیماری تزلزل شخصیّت شده و هویت خود را از دست داده است[۲۹] و نخستین کار لازمی که مصلحان باید انجام دهند، باز گرداندن ایمان و اعتقاد این جامعه به «خود» واقعی او، یعنی فرهنگ و معنویت اسلامی است.[۳۰]
ائمه(ع) در شعر اقبال
در شرح اسرار اسمای علی مرتضی
اقبال این شعر را در مدح امام علی(ع) و فضیلت‌های او سرود که چند بیت ابتدایی آن چنین است:
| مسلم اول شه مردان علی |
عشق را سرمایۀ ایمان علی |
|
| از ولای دودمانش زنده ام |
در جهان مثل گهر تابنده ام |
|
| نرگسم وارفتۀ نظاره ام |
در خیابانش چو بو آواره ام |
|
| خاکم و از مهر او آئینه ام |
می توان دیدن نوا در سینه ام |
|
| از رخ او فال پیغمبر گرفت |
ملت حق از شکوهش فر گرفت |
|
| قوت دین مبین فرموده اش |
کائنات آئین پذیر از دوده اش |
|
| مرسل حق کرد نامش بوتراب |
حق «یدالله» خواند در ام الکتاب |
|
| هر که دانای رموز زندگیست |
سر اسمای علی داند که چیست [۳۱] |
|
در معنی اینکه سیدة النساء فاطمة الزهراء اسوه کامله‌ای است برای نساء اسلام
اقبال در این شعر حضرت فاطمه(س) را الگوی کاملی برای زنان مسلمان می‌داند. چند بیت آن بدین شرح است:
| بانوى آن تاجدار اهل أتى |
مرتضى مشكل گشا، شیرخدا |
|
| پادشاه و كلبه اى ایوان او |
یك حسام و یك زره سامان او |
|
| مادر آن مركز پرگار عشق |
مادر آن كاروان سالار عشق |
|
| آن یكى شمع شبستان حرم |
حافظ جمعیت خیر الامم |
|
| تا نشیند آتش پیكار و كین |
پشت پا زد بر سر تاج نگین |
|
| در نواى زندگى سوز از حسین(ع) |
اهل حق حرّیت آموز از حسین(ع) |
|
| سیرت فرزندها از امّهات |
جوهر صدق و صفا از امّهات |
|
| مزرع تسلیم را حاصل بتول |
مادران را اسوه كامل بتول |
|
| بهر محتاجى دلش آنگونه سوخت |
با یهودى چادر خود را فروخت [۳۲] |
|
در معنی حریت اسلامیه و سِرِّ حادثه کربلا
این شعر به واقعه کربلا می‌پردازد و چند بیت انتهایی آن بدین شرح است:
| خون او تفسیر این اسرار کرد |
ملت خوابیده را بیدار کرد |
|
| تیغ لا چون از میان بیرون کشید |
از رگ ارباب باطل خون کشید |
|
| نقش الا الله بر صحرا نوشت |
سطر عنوان نجات ما نوشت |
|
| رمز قرآن از حسین آموختیم |
ز آتش او شعله‌ها اندوختیم [۳۳] |
|
آثار
از محمد اقبال لاهوری، آثار و نوشته‌هایی در سه زبان فارسی، اردو و انگلیسی به جای مانده است.
فارسی
- مثنوی اسرار خودی: حاوی نظرات وی درباره خود یا خویشتن خود است و صفاتی نیز برای خلیفة اللّه و ولی خدا بیان نموده که شمایل امام غایب است.[۳۴]
- مثنوی رموز بیخودی: مکمل اسرار خودی است که رابطه فرد و اجتماع را مورد بررسی قرار می‌دهد و اظهار می‌دارد که با وحدت خودی می‌توان یک اجتماع خودی به وجود آورد.[۳۵]
- زبور عجم: اشعار عرفانی اقبال.[۳۶]
- گلشن راز جدید: این کتاب به سبک کتاب «گلشن راز» شیخ محمود شبستری است.[۳۷] اقبال در این منظومه ۹ سؤال عرفانی را مطرح کرده و پاسخ می‌دهد.[۳۸]
- پیام مشرق: این کتاب در جواب کتاب «دیوان غربی» گوته، شاعر آلمانی، سروده شده است.[۳۹]
- جاویدنامه: خطاب به پسرش جاوید نوشته است.[۴۰]
- پس چه باید کرد ای اقوام شرق: راهنمایی است برای مردم مشرق زمین و به خصوص ملت مسلمان.[۴۱]
- مثنوی مسافر: یادگار سفر اقبال به افغانستان است.[۴۲]
- ارمغان حجاز: آخرین کتاب اقبال به زبان فارسی است و شامل نظریات سیاسی، اجتماعی و دینی اوست و قسمتی از آن نیز به زبان اردو سروده شده است.[۴۳]
اردو
کتاب‌های اقبال لاهوری به زبان اردو شامل ارمغان حجاز، بانگ درا، بال جبریل و ضرب کلیم به شعر بوده و دو کتاب علم اقتصاد و تاریخ هند نیز به نثر است.[۴۴]
انگلیسی
آثار اقبال به زبان انگلیسی عبارتند از «سیر فلسفه در ایران» که این كتاب رساله دکترای اوست و در سال ۱۹۰۸ میلادی برای گرفتن مدرك دكترای فلسفه از دانشگاه مونیخ به زبان انگلیسی نوشته شد. این كتاب را امیرحسین آریان پور به فارسی ترجمه كرد[۴۵] و به زبان‌های اردو و فرانسه نیز ترجمه شده است.[۴۶] کتاب‌های «احیای افکار دین در اسلام»، «خلافت اسلامی» و «نگاهی به جامعه اسلامی» از دیگر آثار اقبال به زبان انگلیسی است.[۴۷]
فیلم و سریال
در سال ۱۳۹۹ش بنیاد سینمایی فارابی از ساخت پروژه مشترک «اقبال لاهوری» با پاکستان به کارگردانی بهرام توکلی در ایران خبر داد.[۴۸] همچنین در سال ۱۳۸۷ش شرکت سیما فیلم، خبر از ساخت مجموعه تلویزیونی “اقبال لاهوری” در ۲۶ قسمت به نویسندگی عباس نعمتی داده بود که علیرضا رضاراد در مقام تهیه‌كننده، قصد دارد آن را جلوی دوربین ببرد.[۴۹]
پانویس
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۷۹؛ احمدپور، ستاره شرق، ۱۳۸۳ش.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۸۴-۸۵.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۸۲.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸؛ احمدپور، ستاره شرق، ۱۳۸۳ش.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۱۸-۱۱۹.
- ↑ موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ج۹، ۶۲۴.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۳۱-۱۳۴.
- ↑ موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ج۹، ۶۲۵.
- ↑ موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ج۹، ۶۲۵.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۹۲ و ۱۹۹.
- ↑ احمدپور، ستاره شرق، ۱۳۸۳ش.
- ↑ «شعر زیبای «اقبال» درباره حضرت زهرا(س)»، سایت تابناک.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۴۰.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۶.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵۶.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۴۰.
- ↑ «شعر زیبای «اقبال» درباره حضرت زهرا(س)»، سایت تابناک.
- ↑ اقبال، زندگی و افکار علامه اقبال لاهوری، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۸۴-۸۵.
- ↑ موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ج۹، ۶۲۶.
- ↑ «اقبال و حافظ در گفت‌وگو با دکتر فتح الله مجتبائی»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ج۹، ۶۲۶؛ «اقبال و حافظ در گفت‌وگو با دکتر فتح الله مجتبائی»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۱؛ موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۲ش، ج۹، ۶۲۶.
- ↑ حقیقت، اقبال شرق، ۱۳۵۷ش، ص۳۶.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۲.
- ↑ احمدپور، ستاره شرق، ۱۳۸۳ش.
- ↑ حقیقت، اقبال شرق، ۱۳۵۷ش، ص۴۲-۴۶.
- ↑ حقیقت، اقبال شرق، ۱۳۵۷ش، ص۴۲-۴۶.
- ↑ حقیقت، اقبال شرق، ۱۳۵۷ش، ص۴۲-۴۶.
- ↑ حقیقت، اقبال شرق، ۱۳۵۷ش، ص۴۲-۴۶.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۱۴؛ اقبال لاهوری، اسرار خودی، «در شرح اسرار اسمای علی مرتضی»، سایت گنجور.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۶، اقبال لاهوری، رموز بیخودی، «در معنی اینکه سیدة النساء فاطمة الزهراء اسوه کامله‌ای است برای نساء اسلام»، سایت گنجور.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۶، اقبال لاهوری، رموز بیخودی، «در معنی حریت اسلامیه و سر حادثهٔ کربلا»، سایت گنجور.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۴.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.
- ↑ اقبال لاهوری، اشعار فارسی اقبال لاهوری، ۱۳۶۶ش، ص۱۵.
- ↑ «ساخت پروژه مشترک «اقبال لاهوری» اهمیت راهبردی و سیاسی دارد/ بهرام توکلی کارگردان فیلم است»، خبرگزاری تسنیم.
- ↑ «ساخت سریال “اقبال لاهوری” در سیما فیلم»، روزنامه آفتاب یزد، ۲۴ مرداد ۱۳۸۷ش.
منابع
- «ساخت پروژه مشترک «اقبال لاهوری» اهمیت راهبردی و سیاسی دارد/ بهرام توکلی کارگردان فیلم است»، خبرگزاری تسنیم، تاریخ درج مطلب: ۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- «اقبال و حافظ در گفت‌وگو با دکتر فتح الله مجتبائی»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی. تاریخ درج مطلب: ۱۵ بهمن ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- «ساخت سریال “اقبال لاهوری” در سیما فیلم»، روزنامه آفتاب یزد، تاریخ درج مطلب: ۲۴ مرداد ۱۳۸۷ش، تاریخ بازدید: ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- «شعر زیبای «اقبال» درباره حضرت زهرا(س)»، سایت تابناک، تاریخ درج مطلب: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
- احمدپور، محمدتقی، ستاره شرق؛ (ویژه‌نامه بزرگداشت علامه اقبال لاهوری)، قم، مركز پژوهش های اسلامی صدا و سیما، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.
- اقبال لاهوری، محمد، اشعار فارسی اقبال لاهوری، با مقدمه و حواشی محمود علمی، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ سوم، ۱۳۶۶ش.
- اقبال، جاوید، زندگی و افکار علّامه اقبال لاهوری، با ترجمه شهیندخت کامران مقدم، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی – به نشر، چاپ دوم، ۱۳۷۲ش.
- حقیقت، عبدالرفیع، اقبال شرق؛ شامل شرح احوال و آثار و افکار و گزیده‌ترین اشعار فارسی علامه محمد اقبال لاهوری، تهران، انتشارات بنیاد نیکوکاری نوریانی، چاپ اول، ۱۳۵۷ش.
- موسوی بجنوردی، کاظم، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۲ش.