در گفت‌وگوی قدس با عضو مرکز تخصصی مهدویت مطرح شد؛

نشاط و موفقیت با بهره گیری از تربیت مهدوی

گروه معارف/ طیبه اشرفی – خانواده به عنوان اصلی ترین رکن جامعه، نقشی مهم و بی بدیل در سعادت و یا به عکس شقاوت آن دارد، …

یعنی مسیر رشد و تعالی یا انحراف و سقوط جامعه از طریق خانواده است که هموار می‌شود؛ البته می‌توان با اتخاذ راهکارهایی، زمینه بالندگی این نهاد مؤثر اجتماعی را فراهم کرد.

از این رو، با حجت الاسلام والمسلمین رحیم کارگر، استاد حوزه و دانشگاه، عضو مرکز تخصصی مهدویت و مؤلف کتابهایی همچون «آینده جهان»، «تعلیم و تربیت در عصر ظهور» و «حج عارفان» درباره مسأله خانواده و تربیت مهدوی به بحث و بررسی نشسته ایم که شرح آن را می‌خوانید.

چه ضرورتی در زمینه سازی برای ورود تربیت مهدوی به فضای خانواده‌های ما وجود دارد؟ آیا می‌توان حاکمیت تربیت مهدوی بر فضای خانواده‌ها را زمینه‌ساز ظهور دانست؟

در پاسخ به این سؤال باید به دو محور توجه داشت: نخست زمینه سازی ظهور و شکل‌گیری و تربیت نسل منتظر، یعنی ما نیازمندیم که نسل آماده و پابه رکاب، شجاع و قوی داشته باشیم و از سوی دیگر، باید زمینه سازی کنیم و به بسترهای ظهور شکل دهیم. جامعه ما باید زمینه‌ساز و یاور امام زمان (عج) باشد و رسالت تاریخی خود را در مقابل تشکیل مدینه فاضله مهدوی عملی کند و در نهایت ما باید بتوانیم به مسؤولیتها و وظایف خیر خودمان هم نسبت به جامعه خودی و هم نسبت به جامعه جهانی عمل کنیم که همه اینها نیازمند ورود جدی خانواده‌ها به عرصه مهدویت است تا با آگاهی از وظایف و تکالیف اصلی منتظران، خانواده‌ها بر محور مهدویت حیات بیابند. محور دوم در تبیین چرایی این ضرورت، بحث تزلزل خانواده است امروزه خانواده دچار بحران، آسیب و معضلات جدی است، از این رو نیازمند الگو و نیز برنامه و سیاست برای تحکیم و تقویت خانواده هستیم. باید توجه داشت در عقیده شیعی، مهدویت و انتظار این ظرفیت اساسی را دارد که در تحکیم خانواده بکوشد و بتواند برای ما الگوی خانواده متعادل و متعالی را ارایه دهد و اگر امروز، خانواده بر اساس محور مهدویت شکل بگیرد و الگویش جامعه موعود مهدوی باشد، قطعاً از مشکلات، کاستی‌ها و ناهنجاری‌ها دور می‌شویم.بنابراین، لازم است مسأله پیوند مهدویت و انتظار با خانواده به طور جدی مدنظر قرار گرفته و برای آن چاره اندیشی و برنامه‌ریزی شود.

حاکمیت تربیت مهدوی بر خانواده‌ها چه کارکردهای فردی و اجتماعی را با خود به همراه دارد؟

مهمترین کارکرد این پیوند و ارتباط، ایجاد روحیه امید، نشاط و سرزندگی است، به تبع آن خانواده سرزنده، بانشاط و امیدوار در برابر همه سختی‌ها و مشکلات زندگی پایداری و استقامت کرده و خود را تسلیم مسائل جزئی و به دردنخور نمی‌کند. به عبارت بهتر، مهدویت، خانواده را از یأس و سیاهنمایی و آرزوهای پوشالی دور می‌کند، چراکه خانواده با تربیت مهدوی به آرزوهای بزرگ و رسالت تاریخی خود می‌اندیشد، بنابراین، باید این امید را به خانواده‌ها تزریق کرد.

دومین کارکرد آن آینده نگری است، خانواده‌ها با توجه به آینده زنده اند و تا این روحیه آینده نگری در خانواده و جامعه شکل نگیرد و تا وقتی که ما به فکر آینده روشن نباشیم، درگیر مشکلات حال و گذشته خواهیم بود، یعنی خانواده باید چشم‌انداز و افق پیش رو داشته باشد و خانواده مسلمان و منتظر باید چشم انداز آینده بر اساس آرمانشهر بشری را پیش روی خود ترسیم کند که تا این تصاویر خلق نشود، خانواده‌های ما درگیر مشکلات عدیده خواهند بود!

کارکرد سوم تربیت مهدوی برای خانواده این است که باور به مهدویت و انتظار، همچون تزریق روحیه ایمان و عمل صالح به خانواده است، یعنی بزرگترین بایستگی جامعه منتظر اخلاق محوری و تقوامحوری است و با این شرط است که می‌توان در زمره یاوران مهدی (عج) قرار گرفت. امروز بزرگترین مشکل ما کمبود معنویت و اخلاق و بی توجهی به عمل صالح است، از این رو، باید از طریق تربیت مهدوی، زیست پاک را به جامعه و خانواده‌ها منتقل کنیم و بدانیم همراهی با امام زمان (عج) تنها در پرتوی عمل صالح و پاک میسر است.

آیا ورود تربیت مهدوی به فضای خانواده‌ها می‌تواند محبت آفرین و تلطیف‌کننده فضای عاطفیِ خانوادگی نیز باشد؟

بله، کارکرد چهارم باور به مهدویت و تربیت مهدوی برای خانواده، انس و علاقه بر محوریت مودت است، چراکه انتظار مکتب عشق، ولایت‌مداری، محبت و توّلی است، یعنی خانواده منتظر خانواده‌ای است که دوستی‌ها و دشمنی‌هایش بر محور ولایت و محبتِ امام زمان (عج) است و چنین خانواده‌ای با محبت و مودت و در سایه ولایت امام زمان (عج) به تعالی، رشد و بالندگی می‌رسد؛ باید توجه داشت عشق به امام زمان(عج) نیرو و انرژی بیشتر به خانواده و جوامع بشری می‌دهد و هیچ چیز دیگر این کارکرد را ندارد و طبق سفارش معصومان(ع) در آخرالزمان باید کردار و رفتار ما بر محور محبت امام زمان (عج) باشد.

نکته پایانی درباره کارکرد مهدویت برای خانواده، مسأله باورمندی و تفکر است؛ مشکل امروز خانواده‌ها، پوشالی بودن باورها است که بر سبک زندگی آنها نیز تأثیر گذاشته و شغل، زندگی و حتی تفریح آنها را متأثر می‌کند. خانواده باورمند، خانواده‌ای است که بر محور اعتقاد به حضور امام زمان(عج) و ناظر و شاهد بودن ایشان بر اعمال و رفتار خویش عمل می‌کند و می‌داند فرجام حرکت بشریت به سمت ایجاد جامعه موعود جهانی است و اعتقاد به حضرت ولیعصر(عج) را سرلوحه همه برنامه‌های آموزشی و تربیتی خود قرار می‌دهد و برای رشد فرزندان خویش سرمایه‌گذاری کرده و آموزه‌های مهدوی را سرلوحه کار خویش قرار می‌دهد و این چنین ریشه تفکر و اندیشه را در خود بارور کرده و نسبت به تاریخ و همه چیز نگاه روشن می‌یابد؛ اگر بتوان این نگاه را منتقل کرد، یقیناً خانواده‌های ما از ناهنجاری‌ها و آسیبهای زمان مصون می‌مانند.

آیا می‌توان تربیت مهدوی را عامل پیشگیری افراد و جامعه در مقابل چالش‌هایی چون افسردگی و ناامیدی دانست؟

مشکلات روحی روانی دلایل مختلفی دارد، همچون مشکلات جوامع مدرن و زندگی شهرنشینی و نیز بیماری‌های جسمی حتی تغذیه و سبک زندگی بر آن اثرگذار است، در این میان دوری از خدا و معاصی مختلف نیز این مشکلات را ایجاد و تشدید می‌کند.

به عبارت بهتر، پوچی اعتقادی و فکری برخی افراد نیز رقم زننده این مشکلات است، حتی عدم رعایت مستحبات و مکروهات در خورد و خواب، در این باره می‌تواند تأثیر سوء داشته باشد.

وقتی که این معضلات را می‌بینیم، در پی راه‌حل‌های مختلف هستیم، در حالی که بسیاری از راه حل‌ها جنبه تسکینی دارند، اما اگر کسی نگاه اصولی و درست به آینده و به خود و خدایش داشته باشد، می‌تواند بر مشکلات روحی و روانی و مادی خویش بهتر و بیشتر فایق آید.

شیعه مدعی است، مهدویت به عنوان مدینه فاضله قرآنی همه ابعاد و ارکان حل کننده مشکلات بشری را دارد و نیز معتقد است، بر اساس روایات، وقتی امام عصر (عج) ظهور می‌کنند، بیماری‌ها از دل و جان بشر رخت بر می‌بندد، چراکه مردم نگاه درستی به زندگی پیدا می‌کنند و در عصر ظهور و در پرتوی ولایت امام عصر (عج) رابطه صحیحی با خود، خدا، مردم و طبیعت برقرار می‌کنند یعنی مردم در عصر ظهور چهار رابطه خویش را اصلاح کرده و شیوه درست آن را در پیش می‌گیرند؛ وقتی این روابط در شکل صحیح ایجاد شود، همچون آبی بر آتش مشکلات ریخته می‌شود.

به عبارت بهتر، مهدویت، علاوه بر ظرفیت روحیه بخشی و شادمانی، امید به آینده را در بشر ایجاد می‌کند، از این رو، مهدویت، الگوی ساخت خانواده متعالی است و اگر بتوان به آن پناه برد و نگاه و بینش صحیحی نسبت به آن داشت، مشکلات و بیماری‌ها جایی برای جولان در زندگی ما نمی‌یابند. البته در این میان نکته مهم ارتباط با امام عصر (عج) است که حضور و شرکت در مجالس دعا، توسل، مناجات و عرض حاجت به امام عصر (عج) و استمداد از ایشان بسیار مؤثر است و ظرفیت اساسی در رشد و پویایی خانواده دارد.ما باید بدانیم با امام حی و حاضر مواجه هستیم که به اذن الهی قدرت دارد که مشکلات ما را از بین برده و کاستی‌هایمان را رفع کند، به شرط آنکه در ارتباط با ایشان صادق باشیم و بکوشیم یاد و نام ایشان را در خانواده، جامعه، شهر و کشور زنده نگاه داریم.

اگر خانواده‌ای این مسیر را در پیش بگیرد و به خانواده مهدوی تبدیل شود، از چه ویژگی‌هایی برخوردار خواهد شد؟

خانواده مهدوی، خانواده‌ای است که بر محوریت باور و محبت به امام عصر (عج) و تربیت نسل منتظر شکل گرفته است. یعنی خانواده مهدوی، خانواده صالح محور، عدالت محور، امامت محور و آینده نگر است؛ این خانواده با تأسی به الگوی مدینه فاضله و ارتباط صحیح با امام عصر (عج) می‌تواند در همه زمینه‌ها به رشد و تعالی دست یابد.