گسترش ظلم و ناهنجاری ها از نشانه های ظهور امام زمان(ع) می باشد، نه از شرایط ظهور حضرت، بدین معنا که امام زمان در زمانی ظهور می کند که جهان را ظلم فرا می گیرد.

میان این دو معنا فرق وجود دارد که نباید خلط کرد؛ چون اگر از شرایط ظهور لحاظ کنیم، برداشت های نادرست وارد می شود که پس باید جهان را پر از ظلم و فساد نمود تا شرایط ظهور آماده گردد که این دیدگاه نادرست و خطرناکی است.

این دید گاه که: امام زمان وقتی ظهور می کند که ظلم گسترش یابد، پس باید به مفاسد و ظلم دامن زد، قابل قبول نیست. این نظریه هم براساس عقل انسانى و هم براساس آیات و روایات مردود است. از نظر خرد، هر انسانى که خواهان هدفى است، سعى در رسیدن به آن و آماده کردن شرایط و زمینه ها و مقدمات تحقق آن را دارد. پس اگر ظهور امام زمان را (که چیزى جز تحقق عدالت و رفع ستم روى زمین نیست) دوست داشته باشد، خود نیز براى عدالت و رفع و از بین رفتن فساد و تباهى روى زمین (که بخشى از بى عدالتى است) تلاش خواهد کرد. سعى در آماده نمودن مقدمات خواهد نمود. آیات روشنى وجود دارد که به تمام مؤمنان و مسلمانان تکلیف مى کند فساد و تباهى را از روى زمین بردارید. عدالت را مستقر کنید. آیات به آنانى که فساد و تباهى را در زمین گسترش مى دهند، وعده عذاب دردناک داده است.

از طرف دیگر تمام تکالیف و اعمال و عبادات و ارزش هاى اخلاقى و تکالیف اجتماعى مانند امر به معروف بى معنا و بى اثر خواهد شد، حتى باید برخلاف آنها عمل کرد! به فرموده امام خمینى:

امام زمان (ع) مى آیند که عدالت و ارزش هاى اخلاقى را پیاده کند؛ حال ما بیاییم ارزش هاى اخلاقى را از بین ببریم و فساد را گسترش دهیم؟ این معناى انتظار است؟!(1)

بین اینکه در زمان ظهور امام زمان جهان پر از ظلم می شود و بین اینکه ما ساکت نباشیم و با ظلم و گناه مبارزه کنیم،منافات نیست، زیرا هرکدام جهت خاص خودش را دارد.

هر دو جمله درست است؛ هم می بایست منتظران مصلح، ساکت نمانند و خود را آماده ظهور نمایند. هم حضرت مهدی(عج) هنگامی ظهور خواهد کرد که دنیا پر از ظلم و جور شده باشد.

جمله اوّل درست است، چون منتظر مهدی به کسی اطلاق می شود که خود را آماده پذیرش رهنمودهای حضرت نموده باشد؛ یعنی صالح باشد. قرآن می گوید: «إنّ الارض یرثها عبادی الصالحون؛(2)، حکومت زمین سرانجام به دست بندگان صالح ما خواهد افتاد». بندگان صالح، همان قومی هستند که منتظر ظهور مهدی اند، همان انسان های پاکی که پیش از قیام مهدی اقتدا به وی می کنند و این جز با عمل صالح ممکن نیست. کسی که خواهان عدالت و پاکی و گسترش آن است، منتظر واقعی امام زمان است. کسی می تواند خواهان واقعی عدالت باشد که خود در این راه قرار داشته باشد. حال اگر کسی بگوید: انسان هایی که در انتظار مصلح به سر می برند، اگر صالح باشند، چه نیازی به مصلح دارند؟ پاسخش این است که نمی گوییم جهان پر از انسان های صالح باشد، تا نیازی به مصلح نداشته باشد، بلکه لازم است در جهان انسان های صالح هم باشند تا در هنگام ظهور با کافران و ظالمان مبارزه و امام را را در این جهت یاری کنند و با امام ار تباط بر قرار نمایند. از این رو در روایات تاکید شده است که مردم در زمان غیبت بیش تر تقوای الهی را رعایت و با ناهنجاری ها مبارزه نمایند.

امّا جمله دوم، هم درست است که پیشوایان اسلام فرمودند: حضرت مهدی با ظهورش جهان را پر از عدل می کند، همان گونه که پر از ظلم شده بود.(3)

یکی از نشانه های ظهور حضرت را زیاد شدن هرج و مرج و فتنه ها و آشوب ها بیان نموده اند. علامه مجلسی در باب نشانه های ظهور، روایتی از امام صادق(ع) آورده که در آن بیش از صد نوع گناه و انحرافات اخلاقی، اجتماعی، اعتقادی و فرهنگی که در دوران غیبت، دامنگیر جوامع اسلامی می شود، پیش گویی شده است.(4) زیاد شدن این فسادها در بین مردم، نوعی فراگیر شدن ظلم و جور در جهان است.

فراگیر شدن ظلم به این معنا نیست که دیگر هیچ افراد خوبی در جامعه وجود ندارند، بلکه به معنای غلبه بدی ها بر خوبی ها است. سخن در محو و نابودی افراد مصلح نیست، بلکه زیاد شدن ظلم و گناه و کم شدن افراد صالح است. در همان زمان که همه جا را تباهی فرا گرفته و ابرهای تیره گناه سایه افکنده، افراد پاکباخته، متعهد و صالحی زمینه قیام حضرت را آماده می سازند. در حمایت از آن منجی بزرگ، به جهاد بر می خیزند. حتی شاید انسان هایی که خواهان پاکی و عدالت باشند، بسیار باشد اما قدرت و تبلیغات و غلبه در دست کسانی باشد که فاسد ند. اگر چه اکثر انسان ها خواهان عدالت و پاکی و درستی و انسانیت هستند، اما توانایی تغییر را ندارند. مهم تر از همه اینکه در زمان غیبت نیز مردم موظف شده اند که امر به معروف و نهی از منکر نمایند، این حکایت از آن دارد که در زمان غیبت مبارزه با ناهنجاری ها لازم است. اگر جز آن بود، نمی بایست معصومان(ع) علیه ناهنجاریها مبارزه می کردند و دیگران را به پارسایی فرا می خواندند، و حال اینکه چنین نیست. بنا بر این کسانی که می گویند در زمان غیبت باید سکوت نمود، مفاهیم مهدویت را خوب متوجه نشده اند و یا در صدد ضربه زدن به آن می باشند. برای آگاهی بیشتر به کتاب، دادگستر جهان، آیت الله ابراهیم امینی، مراجعه نمائید.

پی نوشت ها:

1. امام خمینی،صحیفه نور،موسسه تنظیم نشر آثار امام خمینی (ره)، ج 19، ص 197.

2. انبیاء (21) آیه 105.

3. منتخب الا ثر، صافی گلپایگانی،ٌ قم ، موسسه السیده المعصومه ،1419، ص308.

4. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ج 51، ص320.