۱۳۹۴/۰۶/۰۳
–
۶۶۸ بازدید
باسلام
ایا حدیث و روایت معتبری از ائمه معصومین هست که انها بگویند ما از طرف خداوند اجازه داریم بنده های خدا را در دنیا شفاعت کنیم؟
و یا اینکه وقتی خود معصومین به زیارت اجداد خود میرفتند آیا به انها توسل و طلب شفاعت میکردند؟
مثلا تابحال شده امام حسن عسگری در حرم امام علی یا امام حسین حاجتش را از انها بخواهد؟
البته شاید بگویید انها معصوم بودند و نیازی به توسل نداشتند ولی چون امامان الگوی ما بودند و ما باید از انها تقلید کنیم باید چنین کاری میکردند همانطور که اکثر پیامبران و امامان با اینکه معصوم بودند از خدا طلب بخشش گناهانشان را میکردند و میگفتند خدایا گناهان مارا ببخش
پاسخ:خداوند متعال در آیه 35 سوره مبارکه مائده می فرماید:یأ یها الذین ءامنوا اتقوا الله و ابتغوا إ لیه الوسیلة و جهدوا فى سبیله لعلکم تفلحون ؛ اى کسانى که ایمان آورده اید پرهیزگارى پیشه کنید و وسیله اى براى تقرببه خدا انتخاب نمائید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار شوید.توسّل داراى اقسامى است که به بعضى از آنها اشاره مى شود:
یک. خواندن خدا به حق اولیاى او
1-1. پیامبر اکرم(ص) فرموده است: «خداوند عزوجل مى فرماید: اى بندگان من! گرامى ترین خلق و پرفضیلت ترین آنان نزد من، محمد و برادرش على و امامان بعد از وى هستند. اینان «وسیله»ها به سوى من مى باشند. هر کس حاجتى دارد و نفعى را طالب است و یا دچار حادثه اى سخت و زیان بار گشته و برطرف شدن آن را مى خواهد، مرا به محمد و آل طاهرینش بخواند تا به نیکوترین وجه حاجت او را برآورم» بحارالانوار، ج 94، ص 22، ح 20..
1-2. امام موسى کاظم(ع) مى فرماید: «هرگاه حاجتى به درگاه خداوند داشتى، چنین بگو: «اللهم انى اسألک بحق محمد و على…» ؛ یعنى، خدایا! به حق محمد و على تو را مى خوانم، به درستى که نزد تو شأن و منزلت والایى دارند. پس به حق این منزلت و رتبه از تو مى خواهم بر محمد و آل محمد درود فرستى و حاجت مرا برآورده سازى همان، ج 94، ص 22، ح 19.
1-3. سمهودى از علماى اهل سنّت، در فصلى از کتاب خود تحت عنوان «توسّل زائر به رسول خدا و شفیع قرار دادن وى به پیشگاه خدا» مى نویسد: «بدان که استغاثه از پیامبر اکرم و جاه و منزلت او را به درگاه خداوند شفیع قرار دادن، کار انبیا و مرسلین و سیره صالحان پیشین بوده است؛ قبل از خلقت آن حضرت و بعد از آن، چه در حال حیات و چه بعد از رحلت، چه در عالم برزخ و چه در عرصه قیامت… ».
عمر بن خطاب مى گوید: «پس از اینکه آدم ابوالبشر مرتکب ترک اولى شد، در مقام توبه به پیشگاه خداوند عرضه داشت: «یا ربّ أسئلک بحق محمد(ص) لمّا غفرت لى»؛ یعنى، پروردگارا به حق محمد(ص) از تو مى خواهم که مرا بیامرزى… . مستدرک صحیحین، ج 2، ص 615.
1-4. توسّل عمر بن خطاب به عباس
در کتاب ها و مدارک معتبر اهل سنت آمده است: هرگاه قحطى و خشکسالى پیش مى آمد، عمر از طریق توسّل به عباس عموى پیامبر، طلب باران مى کرد و مى گفت: «هذا واللَّه الوسیلة الى اللَّه و المکان منه»؛ «به خدا سوگند! عباس وسیله به درگاه الهى و داراى قرب و منزلت نزد او است» و «اللهم! انّا نتوسّل الیک بعمّ نبیّنا فاسقنا»؛ «خدایا! ما به وسیله عموى پیغمبرمان به تو روى مى آوریم، پس سیرابمان کن» اسدالغابة، ج 3، ص 165. و یا مى گفت: «اللهم انّا نستسقیک بعمّ نبیّک و نستشفع الیک بشیبه» شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 7، ص 274؛ صحیح بخارى، ج 2، ص 16 و ج 4، ص 209؛ صحیح ابن خزیمه، ج 2، ص 338؛ صحیح ابن جبان، ج 7، ص 111. ؛ «خدایا! ما به وسیله عموى پیامبرت از تو باران مى خواهیم و موى سفید او را به درگاه تو شفیع مى آوریم».
1-5. تعلیم توسّل به اصحاب
عثمان بن حنیف مى گوید: روزى در محضر پیامبر اکرم(ص) بودم، حضرت به شخصى که مشکل خود را به ایشان عرضه مى کرد، شیوه دعا و توسّل را چنین تعلیم فرمود: برو وضو بساز و دو رکعت نماز به جا آور و پس از آن خداوند را با این جملات بخوان: «اللهم انى اسألک و اتوجه الیک بنبیّک نبى الرحمة یا محمد انّى اتوجّه بک الى ربّى فى حاجتى لتُقضى ، اللهم شفّعه فىّ»مسند احمد بن حنبل، ج 4، ص 138؛ حاکم نیشابورى، مستدرک صحیحین، ج 1، ص 313؛ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 441، ح 1385؛ التاج الجامع (صحاح خمسه)، ج 1، ص 286؛ سمهودى، وفاء الوفاء، ج 4، ص 1373؛ سنن ترمذى، ج 5، ص 229، ح 3649. «بارخدایا! از تو درخواست مى کنم و به تو روى مى آورم به پیامبرت، پیامبر رحمت. اى محمد! من به حق تو به سوى خدایم روى آورده ام تا حاجتم برآورده شود. خدایا! پیامبرت را در مورد من شفیع قرار ده».
1-6. توسّل پیامبر(ص) به انبیاى گذشته
انس بن مالک مى گوید: روزى که فاطمه بنت اسد فوت کرد، پیامبر دستور داد قبرى را حفر کنند. آن گاه خود حضرت وارد قبر شد و در آن خوابید و چنین دعا کرد: «اللهم اغفر لامّى فاطمة بنت اسد، و وسّع علیها مدخلها، بحق نبیّک و الانبیاء الذین من قبلى»؛ «خدایا! مادرم فاطمه بنت اسد را بیامرز و جایگاه او را وسعت بخش، به حق پیامبرت و پیامبران قبل از من». وفاء الوفاء، ج 3، ص 898؛ کنزالعمال، ج 12، ص 148، ح 34425؛ المعجم الکبیر، ج 24، ص 352.
1-7. توسّل امام حسین(ع)
امام حسین(ع) در دعاى معروف عرفه، چنین با خداوند مناجات مى کند: «اللهم انّا نتوجّه الیک فى هذه العشیّة التى شرفتها و عظّمتها بمحمد نبیّک و رسولک…» ؛ «بار خدایا! ما در این شامگاه که به آن شرف و عظمت بخشیده اى، به وسیله محمد(ص) پیامبرت و رسول و برگزیده ات، رو به درگاه تو مى آوریم». سید بن طاووس، اقبال، ج 2، ص 85.
دو. درخواست دعا از اولیاى الهى
درخواست دعا همچنان که از برادر و خواهر مؤمن امرى صحیح و پسندیده است، از اولیاى الهى و آبرومندان درگاه او، به طریق اولى بجا و پسندیده است و ریشه قرآنى دارد.
فرزندان حضرت یعقوب، پس از پشیمانى از گناه خود و ظلمى که نسبت به برادرشان یوسف روا داشته بودند، به یعقوب گفتند: «یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ»یوسف (12)، آیه 97. «اى پدر! براى گناهان ما طلب آمرزش کن که ما خطاکار بودیم».
قرآن کریم در حق رسول گرامى اسلام مى فرماید:«وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِیماً»نساء (4)، آیه 64. «اگر آنان وقتى به خود ستم کردند، نزد تو مى آمدند و از خدا آمرزش مى خواستند و تو براى آنان طلب آمرزش مى کردى، قطعاً خدا را توبه پذیر مهربان مى یافتند».
سه. درخواست حاجت از اولیاى الهى
گونه سوم توسّل این است که به طور مستقیم حاجت خود را از اولیاى الهى طلب کنیم؛ مثلاً بگوییم: اى پیامبر رحمت! مریض ما را شفا بده؛ همان گونه که صحابى پیامبر اکرم(ص)، خطاب به ایشان عرض کرد: «اسألک مرافقتک فى الجنّه» ؛ «از تو مى خواهم در بهشت همنشینت باشم». صحیح مسلم، ج 2، ص 52؛ سنن ابى داوود، ج 1، ص 297، ح 2320؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 10، ص 207.
وچندروایت دیگر
على (ع) پس از تغسیل پیامبر (ص) خطاب به ایشان فرمود:
بابى انت و امّى اذکرنا عند ربک واجعلنا من بالک، (نهج البلاغه- خطبه 235)
* ابوبکر نیز پس از وفات پیامبر، خطاب به جسد مطهر ایشان گفت:
بابى انت و امّى طبت حیّاً و میّتاً واذکرنا عند ربکً (السیرة الجبیه- 3/392)
قاضى عیاض روایت کرده که ابوجعفرمنصور در مسجد پیامبر (ص) با مالک بن انس روبرو شد و از او پرسید آیا رو به قبله نموده و دعا کنیم یا رو به سوى پیامبر گردانم مالک جواب داد: چرا رخسار خود را از پیامبر برمى گردانى در حالى که او وسیله تو و پدرت آدم تا روز قیامت است، رو به جانب قبر نموده و او را شفیع خود قرار ده تا نزد خداوند شفاعتت کند. (الغدیر 5/135)
رسول اکرم(ص) مى فرماید: «لاینال شفاعتى من استخف بصلوته»؛ شفاعت من به کسى که نمازش را سبک بشمارد نمى رسد .(میزان الحکمه ج 5ص 117).
امام صادق(ع) مى فرماید: «لاتنال شفاعتنا من استخف بالصلوه»؛ شفاعت ما به کسى که نماز را سبک بشمارد نمى رسد»(کافى ج 3 ص 270).
امام صادق(ع) مى فرماید: «اى شیعیان! به اتکاى شفاعت ما گناه نکنید. به خدا سوگند! شفاعت ما به مرتکب زنا نمى رسد؛ مگر پس از آنکه عذاب دردناک الهى و هول و ترس جنهم را بچشد». کافى، ج 5، ص 476، ح 9؛ من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 31، ح 70.
یک. خواندن خدا به حق اولیاى او
1-1. پیامبر اکرم(ص) فرموده است: «خداوند عزوجل مى فرماید: اى بندگان من! گرامى ترین خلق و پرفضیلت ترین آنان نزد من، محمد و برادرش على و امامان بعد از وى هستند. اینان «وسیله»ها به سوى من مى باشند. هر کس حاجتى دارد و نفعى را طالب است و یا دچار حادثه اى سخت و زیان بار گشته و برطرف شدن آن را مى خواهد، مرا به محمد و آل طاهرینش بخواند تا به نیکوترین وجه حاجت او را برآورم» بحارالانوار، ج 94، ص 22، ح 20..
1-2. امام موسى کاظم(ع) مى فرماید: «هرگاه حاجتى به درگاه خداوند داشتى، چنین بگو: «اللهم انى اسألک بحق محمد و على…» ؛ یعنى، خدایا! به حق محمد و على تو را مى خوانم، به درستى که نزد تو شأن و منزلت والایى دارند. پس به حق این منزلت و رتبه از تو مى خواهم بر محمد و آل محمد درود فرستى و حاجت مرا برآورده سازى همان، ج 94، ص 22، ح 19.
1-3. سمهودى از علماى اهل سنّت، در فصلى از کتاب خود تحت عنوان «توسّل زائر به رسول خدا و شفیع قرار دادن وى به پیشگاه خدا» مى نویسد: «بدان که استغاثه از پیامبر اکرم و جاه و منزلت او را به درگاه خداوند شفیع قرار دادن، کار انبیا و مرسلین و سیره صالحان پیشین بوده است؛ قبل از خلقت آن حضرت و بعد از آن، چه در حال حیات و چه بعد از رحلت، چه در عالم برزخ و چه در عرصه قیامت… ».
عمر بن خطاب مى گوید: «پس از اینکه آدم ابوالبشر مرتکب ترک اولى شد، در مقام توبه به پیشگاه خداوند عرضه داشت: «یا ربّ أسئلک بحق محمد(ص) لمّا غفرت لى»؛ یعنى، پروردگارا به حق محمد(ص) از تو مى خواهم که مرا بیامرزى… . مستدرک صحیحین، ج 2، ص 615.
1-4. توسّل عمر بن خطاب به عباس
در کتاب ها و مدارک معتبر اهل سنت آمده است: هرگاه قحطى و خشکسالى پیش مى آمد، عمر از طریق توسّل به عباس عموى پیامبر، طلب باران مى کرد و مى گفت: «هذا واللَّه الوسیلة الى اللَّه و المکان منه»؛ «به خدا سوگند! عباس وسیله به درگاه الهى و داراى قرب و منزلت نزد او است» و «اللهم! انّا نتوسّل الیک بعمّ نبیّنا فاسقنا»؛ «خدایا! ما به وسیله عموى پیغمبرمان به تو روى مى آوریم، پس سیرابمان کن» اسدالغابة، ج 3، ص 165. و یا مى گفت: «اللهم انّا نستسقیک بعمّ نبیّک و نستشفع الیک بشیبه» شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 7، ص 274؛ صحیح بخارى، ج 2، ص 16 و ج 4، ص 209؛ صحیح ابن خزیمه، ج 2، ص 338؛ صحیح ابن جبان، ج 7، ص 111. ؛ «خدایا! ما به وسیله عموى پیامبرت از تو باران مى خواهیم و موى سفید او را به درگاه تو شفیع مى آوریم».
1-5. تعلیم توسّل به اصحاب
عثمان بن حنیف مى گوید: روزى در محضر پیامبر اکرم(ص) بودم، حضرت به شخصى که مشکل خود را به ایشان عرضه مى کرد، شیوه دعا و توسّل را چنین تعلیم فرمود: برو وضو بساز و دو رکعت نماز به جا آور و پس از آن خداوند را با این جملات بخوان: «اللهم انى اسألک و اتوجه الیک بنبیّک نبى الرحمة یا محمد انّى اتوجّه بک الى ربّى فى حاجتى لتُقضى ، اللهم شفّعه فىّ»مسند احمد بن حنبل، ج 4، ص 138؛ حاکم نیشابورى، مستدرک صحیحین، ج 1، ص 313؛ سنن ابن ماجه، ج 1، ص 441، ح 1385؛ التاج الجامع (صحاح خمسه)، ج 1، ص 286؛ سمهودى، وفاء الوفاء، ج 4، ص 1373؛ سنن ترمذى، ج 5، ص 229، ح 3649. «بارخدایا! از تو درخواست مى کنم و به تو روى مى آورم به پیامبرت، پیامبر رحمت. اى محمد! من به حق تو به سوى خدایم روى آورده ام تا حاجتم برآورده شود. خدایا! پیامبرت را در مورد من شفیع قرار ده».
1-6. توسّل پیامبر(ص) به انبیاى گذشته
انس بن مالک مى گوید: روزى که فاطمه بنت اسد فوت کرد، پیامبر دستور داد قبرى را حفر کنند. آن گاه خود حضرت وارد قبر شد و در آن خوابید و چنین دعا کرد: «اللهم اغفر لامّى فاطمة بنت اسد، و وسّع علیها مدخلها، بحق نبیّک و الانبیاء الذین من قبلى»؛ «خدایا! مادرم فاطمه بنت اسد را بیامرز و جایگاه او را وسعت بخش، به حق پیامبرت و پیامبران قبل از من». وفاء الوفاء، ج 3، ص 898؛ کنزالعمال، ج 12، ص 148، ح 34425؛ المعجم الکبیر، ج 24، ص 352.
1-7. توسّل امام حسین(ع)
امام حسین(ع) در دعاى معروف عرفه، چنین با خداوند مناجات مى کند: «اللهم انّا نتوجّه الیک فى هذه العشیّة التى شرفتها و عظّمتها بمحمد نبیّک و رسولک…» ؛ «بار خدایا! ما در این شامگاه که به آن شرف و عظمت بخشیده اى، به وسیله محمد(ص) پیامبرت و رسول و برگزیده ات، رو به درگاه تو مى آوریم». سید بن طاووس، اقبال، ج 2، ص 85.
دو. درخواست دعا از اولیاى الهى
درخواست دعا همچنان که از برادر و خواهر مؤمن امرى صحیح و پسندیده است، از اولیاى الهى و آبرومندان درگاه او، به طریق اولى بجا و پسندیده است و ریشه قرآنى دارد.
فرزندان حضرت یعقوب، پس از پشیمانى از گناه خود و ظلمى که نسبت به برادرشان یوسف روا داشته بودند، به یعقوب گفتند: «یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ»یوسف (12)، آیه 97. «اى پدر! براى گناهان ما طلب آمرزش کن که ما خطاکار بودیم».
قرآن کریم در حق رسول گرامى اسلام مى فرماید:«وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِیماً»نساء (4)، آیه 64. «اگر آنان وقتى به خود ستم کردند، نزد تو مى آمدند و از خدا آمرزش مى خواستند و تو براى آنان طلب آمرزش مى کردى، قطعاً خدا را توبه پذیر مهربان مى یافتند».
سه. درخواست حاجت از اولیاى الهى
گونه سوم توسّل این است که به طور مستقیم حاجت خود را از اولیاى الهى طلب کنیم؛ مثلاً بگوییم: اى پیامبر رحمت! مریض ما را شفا بده؛ همان گونه که صحابى پیامبر اکرم(ص)، خطاب به ایشان عرض کرد: «اسألک مرافقتک فى الجنّه» ؛ «از تو مى خواهم در بهشت همنشینت باشم». صحیح مسلم، ج 2، ص 52؛ سنن ابى داوود، ج 1، ص 297، ح 2320؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 10، ص 207.
وچندروایت دیگر
على (ع) پس از تغسیل پیامبر (ص) خطاب به ایشان فرمود:
بابى انت و امّى اذکرنا عند ربک واجعلنا من بالک، (نهج البلاغه- خطبه 235)
* ابوبکر نیز پس از وفات پیامبر، خطاب به جسد مطهر ایشان گفت:
بابى انت و امّى طبت حیّاً و میّتاً واذکرنا عند ربکً (السیرة الجبیه- 3/392)
قاضى عیاض روایت کرده که ابوجعفرمنصور در مسجد پیامبر (ص) با مالک بن انس روبرو شد و از او پرسید آیا رو به قبله نموده و دعا کنیم یا رو به سوى پیامبر گردانم مالک جواب داد: چرا رخسار خود را از پیامبر برمى گردانى در حالى که او وسیله تو و پدرت آدم تا روز قیامت است، رو به جانب قبر نموده و او را شفیع خود قرار ده تا نزد خداوند شفاعتت کند. (الغدیر 5/135)
رسول اکرم(ص) مى فرماید: «لاینال شفاعتى من استخف بصلوته»؛ شفاعت من به کسى که نمازش را سبک بشمارد نمى رسد .(میزان الحکمه ج 5ص 117).
امام صادق(ع) مى فرماید: «لاتنال شفاعتنا من استخف بالصلوه»؛ شفاعت ما به کسى که نماز را سبک بشمارد نمى رسد»(کافى ج 3 ص 270).
امام صادق(ع) مى فرماید: «اى شیعیان! به اتکاى شفاعت ما گناه نکنید. به خدا سوگند! شفاعت ما به مرتکب زنا نمى رسد؛ مگر پس از آنکه عذاب دردناک الهى و هول و ترس جنهم را بچشد». کافى، ج 5، ص 476، ح 9؛ من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 31، ح 70.