خوشا به حالتان!

خوشا

به حالتان معتکفین عزیز! پدیده اعتکاف یکى از رویش هاى انقلابى است. ما اول انقلاب

این چیزها را نداشتیم. اعتکاف همیشه بود. زمان جوانى ما وقتى ایام ماه رجب فرا

مى رسید، در مسجد امام قم، شاید پنجاه نفر، صد نفر فقط طلبه اعتکاف مى کردند. این

پدیده عمومى، این که ده ها هزار نفر در مراسم اعتکاف شرکت کنند، آن هم اغلب جوان،

جزو رویش هاى انقلاب است. من یک وقت عرض کردم که انقلاب ما ریزش دارد، رویش هم

دارد؛ رویش ها بر ریزش ها غلبه دارند. پس خوشا به حالتان معتکفین عزیز![1]

علامت خوب

در

ایام اعتکاف ماه مبارک رجب، در بسیارى از مساجد سراسر کشور، جوانان ما، زنان و

مردان از قشرها و سنین مختلف، رفتند و در مسجد ماندند؛ سه روز روزه گرفتند و با خدا

مأنوس شدند. بعد از آن هم با گریه و اشک و آه، مسجد را وداع گفتند و بیرون آمدند،

تا براى سال آینده آماده شوند.

عزیزان من! این براى یک جامعه، علامت خوبى است.

«الّذینَ إنْ مَکّنّاهُمْ فِی الأرْضِ أقامُوا الصّلوةَ»

علامت یک حکومت الهى، علامت یک حرکت صحیح و داراى جهت گیرى صحیح است. این را جدّى

بگیرید و تقویت کنید.[2]

بهترین جوانان

همین

دانشگاه تهران ما، همین مسجد دانشگاه، شاهد عبادت و راز و نیاز و نماز جماعت و

اعتکاف و روزه دارى برجسته ترین جوانان این مملکت است. بهترین جوانان هر کشور،

جوانانى هستند که صاحب فکر و با اندیشه باشند. قاعدتاً و غالباً در میان دانشجویان،

این طور کسانى به صورت وافر پیدا مى شوند؛ البته در بین غیر دانشجویان هم این طور

جوانان خوب هستند؛ ولى در زمان قدیم- زمانى که ما جوان بودیم- در میان دانشجویان،

در دانشگاه تهران و بعضى دانشگاه هاى دیگر و در همه ایران، شاید هزار نفر اعتکاف

نمى کردند. در قم که مرکز دین و عبادت بود، شاید چند صد نفر طلبه اعتکاف مى کردند.

معمول نبود؛ مردم دور بودند.[3]

تمرین مراقبت

توصیه

من این است که در این سه روزى که شما در مسجد هستید، تمرین مراقبت از خود بکنید.

حرف که مى زنید، غذا که مى خورید، معاشرت که مى کنید، کتاب که مى خوانید، فکر که

مى کنید، نقشه که براى آینده مى کشید، در همه این چیزها مراقب باشید رضاى الهى و

خواست الهى را بر هواى نفستان مقدم بدارید؛ تسلیم هواى نفس نشوید. تمرین این چیزها

در این سه روز مى تواند درسى باشد براى خود آن عزیزان و براى ماها که این جا

نشسته ایم و با غبطه نگاه مى کنیم به حال جوانان عزیزمان که در حال اعتکاف هستند.

با عملِ خودتان به ما هم یاد بدهید.[4]

دعا یعنى چه؟

روح

عبادت، دعاست. دعا یعنى چه؟ یعنى با خداى متعال سخن گفتن؛ در واقع خدا را نزدیک خود

احساس کردن و حرف دل را با او در میان گذاشتن. دعا یا درخواست است؛ یا تمجید و

تحمید است و یا اظهار محبت و ارادت؛ همه اینها دعاست. دعا یکى از مهمترین کارهاى یک

بنده مؤمن و یک انسان طالب صَلاح و نجات و نجاح است. دعا در تطهیر روح چنین نقشى

دارد.[5]

اصل دعا

اصل

دعا این است که انسان در مقابل خداى متعال، خود را از انانیت دروغین بشرى بیندازد.

اصل دعا، خاکسارى پیش پروردگار است. عزیزان من! هر جا که شما نگاه کردید و بدى و

فسادى را از ناحیه کسى، مشخصاً دیدید، اگر دقت کنید، مشاهده خواهید کرد که اساس و

منشأ آن بدى و فساد، انانیت، استکبار، استعلا و غرور انسانى است. دعا باید این را

بشکند.[6]

دعا، گرفتن از خدا

در

وصیت امیرالمؤمنین (علیه الصلاة و السلام) به امام حسن مجتبى (علیه السلام) این

معنا وارد شده است که «خداى متعال که همه قدرت آسمان و زمین در قبضه توانایى اوست،

به تو اجازه داده که با او دعا کنى و حرف بزنى و از او بخواهى و از او مطالبه کنى

تا او هم به تو عطا کند». این رابطه درخواست کردن و گرفتن از خدا، مایه تعالى روح

انسان است و همان تقویت کننده روح عبودیت است.[7]

بهترین دعا

دعا،

وسیله مؤمن و ملجأ مضطر و رابطه انسان ضعیف و جاهل با منبع فیاض علم و قدرت است و

بشر بى رابطه روحى با خدا و بدون عرض نیاز به غنى بالذات، در عرصه زندگى، سرگشته و

درمانده و هدر رفته است؛

«قل ما یعبؤا بکم ربی لولا دعاؤکم».

بهترین دعا آن است که از سر معرفتى عاشقانه به خدا و بصیرتى عارفانه به نیازهاى

انسان انشا شده باشد و این را فقط در مکتب پیامبر خدا صلى اللَه علیه وآله و

اهل بیت طاهرین او مى توان جست. ما بحمداللَه ذخیره بى پایان از ادعیه مأثوره از

اهل بیت علیهم السلام داریم که انس با آن، صفا و معرفت و کمال و محبت مى بخشد و بشر

را از آلایشها پاکیزه مى سازد.[8]

هیچ دعایى بى استجابت نیست

در

حریم قدس یاد الهى، دلِ آلوده را راه نمى دهند؛ باید شستوشو کنیم. اگر دل توانست با

یاد خدا خود را معطر و مزین کند، بدون تردید، اجابت الهى براى او میسر خواهد شد؛

«ادعونی استجب لکم».

هیچ دعایى بى استجابت نیست. استجابت به معناى این نیست که خواسته انسان حتماً

برآورده خواهد شد. ممکن است برآورده بشود،

ممکن است به علل و

مصالح و موجباتى برآورده هم نشود؛ اما استجابت الهى هست. استجابت الهى، پاسخ و توجه

و التفات خداست؛ ولو آن خواسته اى که من و شما داریم- که اى بسا خیال مى کنیم این

خواسته به نفع ماست، اما به زیان ماست- تحقق هم پیدا نکند؛ اما «یا اللَه» شما

بى گمان لبیکى به دنبال خود دارد.[9]

شست وشویى کن و آن گه …

دل

غافل در معرض هجوم شیطان قرار مى گیرد و وقتى شیطان بر دل و جان آدمى تسل ط پیدا

کرد، شر و فساد در دنیا به وجود مى آید. راه علاج عمیق و حقیقى در برخورد با هر

گونه شر و فسادى در عالم، ارتباط با خدا و مصونیت بخشیدن به دل و جان خود از نفوذ و

چیرگى شیطان است. اگر شیطان بر دل هاى انسان هایى که منشأ آثار بزرگى در جوامع

جهانى هستند، مسلط نمى شد، دنیا روى آرامش به خود مى دید و انسان ها از امنیت و

سلامت برخوردار بودند. همه بدبختى هاى بشر، ناشى از دورى از خداست؛ لذا در اسلام،

فرصت هایى براى ارتباط ویژه با خداوند متعال، معین شده است. یکى از این فرصت ها،

ماه رجب است. ماه رجب را قدر بدانید. همه دعاهایى که در این ماه وارد شده، درس است؛

صِرف لقلقه زبان نیست. این دعاها را با حضور قلب و با آگاهى از عمق معناى آنها، بر

دل و زبانتان جارى کنید. اگر انسان مسلمان- جوان و پیر، زن و مرد- در ماه رجب و سپس

ماه شعبان، رابطه خود را با خداى متعال روان و نزدیک تر کند، با آمادگى به ماه

رمضان مى رسد. آن گاه ماه رمضان، ضیافت الهى مى شود. انسان باید آماده شود و سپس

وارد ضیافت گردد. «شست وشویى کن و آنگه به خرابات خرام».

انسان باید این شست وشو را در ماه رجب و شعبان بکند تا بتواند در ماه رمضان بر سرِ

سفره الهى وارد شود و از آن سفره متنعم گردد و فیض ببرد. اگر از ماه رمضان فیض

بردیم، آن گاه اعمال و اخلاق و نگرش و افکار خود ما نشان خواهد داد که پیشرفت

کرده ایم؛ خودمان محک زن خویش مى شویم و پیشرفت را تشخیص مى دهیم. ما این امتحان ها

را نمى کنیم، آن گاه بدبختى ها و گرفتارى هایش را در وجود خودمان و در فضاى جامعه

لمس مى کنیم.[10]

فرصت بزرگ

رجب،

ماه صفا دادن به دل و طراوت بخشیدن به جان است؛ ماه توسل، خشوع، ذکر، توبه، خودسازى

و پرداختن به زنگارهاى دل و زدودن سیاهى ها و تلخى ها از جان است. دعاى ماه رجب،

اعتکاف ماه رجب، نماز ماه رجب، همه وسیله اى است براى این که ما بتوانیم دل و جان

خود را صفا و طراوتى ببخشیم؛ سیاهى ها، تاریکى ها و گرفتارى ها را از خود دور کنیم

و خودمان را روشن سازیم. این فرصت بزرگى است براى ما؛ به خصوص براى کسانى که توفیق

پیدا مى کنند در این ایام اعتکاف کنند.[11]

فرصتى براى ذخیره گیرى معنوى

رجب،

بیشتر ماه نماز است و شعبان، بیشتر ماه دعا و روزه است. این مناجات شعبانیه را

ببینید. من یک وقتى از امام رضوان الله علیه پرسیدم در این دعاهاى مأثورى که وجود

دارد، شما کدام دعا را بیشتر از همه خوشتان مى آید و دوست دارید، فرمود دعاى کمیل و

مناجات شعبانیه. اتفاقاً هر دو دعا هم مال ماه شعبان است …

در این

سه ماه، آن چه مى توانید، براى ذخیره گیرى معنوى استفاده کنید؛ چون این متکى به روح

جوانى است و براى شما ماندگار خواهد شد. همه چیزهاى جامعه این گونه است. هر چیزى که

به جوانان متکى باشد، این در جامعه اولًا ماندگار است و ثانیاً همیشه باطراوت و تر

و تازه است.[12][13]

(به نقل از: نرم افزار گلشن فرهنگ و معرفت، ویژه نامه پرسمان،

شماره 20)