باذن خدای متعالی زنده و جوان است. وجود مقدس ایشان در یک زندگی طبیعی دیده میشوند. ولی به مشخصات امامت شناختی ازیشان ندارند. مانند همه انسانهایی که شما میبینید ولی نمیشناسید چه افراد و شخصیتهایی هستند. یرونه و لایعرفونه لذا معنی غیبت زندگی بصورت غیبی و نامرئی نیست. به دلیل از دست دادن جان خود بوسیله دشمنان دین ، در دستورات دینی ما را نهی فرموده اند ازینکه دنبال یافتن مکان زندگی ایشان باشیم .
از آنجایی که حضرت در پس پرده غیبت زندگی می کنند و لازمه غیبت نیز پنهان زیستی کامل است ، به همین جهت هیچ خبری از محل سکونت و استقرار و زندگی ایشان وجود ندارد و نباید هم در این زمینه خبری وجود داشته باشد ؛ زیرا مخالف با حکمت غیبت و خطری بزرگ برای وجود نازنین ایشان و شیعیان است . پس نمى توان محل خاصى براى آن حضرت در نظر گرفت و منطقه و شهرى را به عنوان محل سکونت او معرّفى کرد. اصولاً «پنهان زیستى امام» ایجاب مى کند که مسکن و مکان زندگى او، کاملاً مخفى و ناشناخته بماند. سدیر صیرفى از امام صادق علیه السلام روایت مى کند : «صاحب الامر» از این جهت با یوسف علیه السلام شباهت دارد که برادران یوسف – با اینکه عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وى معاشرت داشتند – وقتى پیش او رفتند تا خودش را معرفى نکرد ؛ او را نشناختند و با اینکه بین او و یعقوب علیه السلام »، بیش از هیجده روز راه فاصله نبود، یعقوب از وى اطلاعى نداشت. پس چرا این مردم انکار مى کنند که خداوند همین عمل را نسبت به حجّت خویش صاحب الامر نیز انجام دهد؟ او نیز در بین مردم تردّد مى کند و در بازار ایشان راه مى رود و بر فرش هاى آنان قدم مى گذارد ؛ ولى (مردم ) او را نمى شناسند و به همین وضع زندگى مى کند تا هنگامى که خداوند به او اذن معرّفى به مردم را بدهد»
بحار الانوار، ج 52، ص 154 ؛ کمال الدین، ج 2، ب 33، ج 21..
آن حضرت براى انجام وظایف و تکالیف خود از مکانى به مکان دیگر مى رود و بر اساس حکایات معتبره در شهرها و اماکن مختلفى دیده شده است. مدینه، مکه، نجف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد و قم، از جمله آن است. و در بعضى از زمان ها و مناسبت ها در مکانى مقدس حضور دارد. در اینجا به برخى از آنها اشاره مى شود :
مکان هاى خاصى
1. مدینه و پیرامون آن (رضوى) امام باقر علیه السلام مى فرماید : «ناچار براى صاحب الزمان، عزلت و غیبتى است و طیبه (مدینه) خوب جایگاهى (براى ایشان ) است» کافى، ج 1، ص 340، ح 16، باب فى الغیبة..
2. مکّه و اطراف آن (ذى طوى) از امام باقر علیه السلام نقل شده است : «یکون لصاحب هذا الامر غیبة فى بعض الشعاب، (و) أومأ بیده الى ناحیة ذى طوى…»؛ الغیبة النعمانى، ص 182 ؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 550، ح 559. ؛ «صاحب الامر در یکى از این درّه ها غیبتى خواهد داشت، سپس با دستش به بخشى از ذى طوى اشاره کرد». در دعاى ندبه مى خوانیم : «لیت شعرى این استقرّت بک النوى بل اىّ ارض تُقِلّکَ اَو ثرى أ برضوى اَو غیرها ام ذى طوى»؛ ؛ اقبال الاعمال، ص 298. «اى کاش مى دانستم که در کدامین زمین قرار دارى و کدام زمین یا خاک وجود نازنینت را بر خود حمل مى کند؟ آیا در رضوى هستى یا در جاى دیگر؟ آیا در ذى طوى هستى؟» 3. حضور هر ساله در حج و عرفات از زمان ها و مکان هایى که امام در آن حضور مستمر و دائمى دارد، موسم حج و روز عرفه و در سرزمین عرفات است ؛ امام صادق«ع» فرمود : «یفقد الناس امامهم یشهد الموسم فیراهم و لا یرونه»؛ ؛ منتخب الاثر، ص 319. «مردم امام زمان خود را نمى یابند، او در موسم حج (و در منا و عرفات ) شرکت مى کند و آنان را مى بیند ؛ ولى آنان او را نمى بینند». امام رضا«ع» نیز مى فرماید : «اِنّه لَیَحضُرُ الموسِمَ فیقضى جمیع المناسک…»؛ ؛ بحار الانوار، ج 53، ص 152. «(مهدى ) در موسم حج حاضر مى شود و همه اعمال را انجام مى دهد و در عرفه نیز وقوف مى کند و دعاى مؤمنان را آمین مى گوید». محمد بن عثمان عمرى، یکى از نائبان چهارگانه امام زمان(عج) مى گوید : «به خدا سوگند : صاحب الزمان در موسم حج، همه ساله حضور مى یابد و مردم را مى بیند و مى شناسد. مردم (هم ) او را مى بینند، اما نمى شناسند» همان، ج 52، ص 152..
4. مسجد کوفه، سهله، کربلا و نجف ابو بصیر از امام صادق«ع» نقل مى کند : «گویا مى بینم که قائم ما با خانواده اش در مسجد سهله اقامت گزیده است» همان، ص 583، ح 776.. بر اساس حکایات معتبر، ملاقات بزرگانى چون مقدس اردبیلى، علامه بحرالعلوم، شیخ محمد تقى آملى و… در مسجد سهله و کوفه صورت گرفته است .
ر.ک : توجهات ولى عصر علیه السلام به علما و مراجع، ص 146-155.. از مجموع این روایات و حکایات معتبر، برداشت مى شود که آن حضرت در شهرها و مناطق مختلف حضور دارد و محل زندگى ایشان، جاى خاصى نیست. پس زندگى او به شیوه عادى و معمولى است ؛ زیرا این گونه زندگى، حسّاسیت برانگیز نیست و براى آن حضرت نیز آسان تر و طبیعى تر است.
از آنجایی که حضرت در پس پرده غیبت زندگی می کنند و لازمه غیبت نیز پنهان زیستی کامل است ، به همین جهت هیچ خبری از محل سکونت و استقرار و زندگی ایشان وجود ندارد و نباید هم در این زمینه خبری وجود داشته باشد ؛ زیرا مخالف با حکمت غیبت و خطری بزرگ برای وجود نازنین ایشان و شیعیان است . پس نمى توان محل خاصى براى آن حضرت در نظر گرفت و منطقه و شهرى را به عنوان محل سکونت او معرّفى کرد. اصولاً «پنهان زیستى امام» ایجاب مى کند که مسکن و مکان زندگى او، کاملاً مخفى و ناشناخته بماند. سدیر صیرفى از امام صادق علیه السلام روایت مى کند : «صاحب الامر» از این جهت با یوسف علیه السلام شباهت دارد که برادران یوسف – با اینکه عاقل و دانا بودند و قبلاً هم با وى معاشرت داشتند – وقتى پیش او رفتند تا خودش را معرفى نکرد ؛ او را نشناختند و با اینکه بین او و یعقوب علیه السلام »، بیش از هیجده روز راه فاصله نبود، یعقوب از وى اطلاعى نداشت. پس چرا این مردم انکار مى کنند که خداوند همین عمل را نسبت به حجّت خویش صاحب الامر نیز انجام دهد؟ او نیز در بین مردم تردّد مى کند و در بازار ایشان راه مى رود و بر فرش هاى آنان قدم مى گذارد ؛ ولى (مردم ) او را نمى شناسند و به همین وضع زندگى مى کند تا هنگامى که خداوند به او اذن معرّفى به مردم را بدهد»
بحار الانوار، ج 52، ص 154 ؛ کمال الدین، ج 2، ب 33، ج 21..
آن حضرت براى انجام وظایف و تکالیف خود از مکانى به مکان دیگر مى رود و بر اساس حکایات معتبره در شهرها و اماکن مختلفى دیده شده است. مدینه، مکه، نجف، کوفه، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد و قم، از جمله آن است. و در بعضى از زمان ها و مناسبت ها در مکانى مقدس حضور دارد. در اینجا به برخى از آنها اشاره مى شود :
مکان هاى خاصى
1. مدینه و پیرامون آن (رضوى) امام باقر علیه السلام مى فرماید : «ناچار براى صاحب الزمان، عزلت و غیبتى است و طیبه (مدینه) خوب جایگاهى (براى ایشان ) است» کافى، ج 1، ص 340، ح 16، باب فى الغیبة..
2. مکّه و اطراف آن (ذى طوى) از امام باقر علیه السلام نقل شده است : «یکون لصاحب هذا الامر غیبة فى بعض الشعاب، (و) أومأ بیده الى ناحیة ذى طوى…»؛ الغیبة النعمانى، ص 182 ؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 550، ح 559. ؛ «صاحب الامر در یکى از این درّه ها غیبتى خواهد داشت، سپس با دستش به بخشى از ذى طوى اشاره کرد». در دعاى ندبه مى خوانیم : «لیت شعرى این استقرّت بک النوى بل اىّ ارض تُقِلّکَ اَو ثرى أ برضوى اَو غیرها ام ذى طوى»؛ ؛ اقبال الاعمال، ص 298. «اى کاش مى دانستم که در کدامین زمین قرار دارى و کدام زمین یا خاک وجود نازنینت را بر خود حمل مى کند؟ آیا در رضوى هستى یا در جاى دیگر؟ آیا در ذى طوى هستى؟» 3. حضور هر ساله در حج و عرفات از زمان ها و مکان هایى که امام در آن حضور مستمر و دائمى دارد، موسم حج و روز عرفه و در سرزمین عرفات است ؛ امام صادق«ع» فرمود : «یفقد الناس امامهم یشهد الموسم فیراهم و لا یرونه»؛ ؛ منتخب الاثر، ص 319. «مردم امام زمان خود را نمى یابند، او در موسم حج (و در منا و عرفات ) شرکت مى کند و آنان را مى بیند ؛ ولى آنان او را نمى بینند». امام رضا«ع» نیز مى فرماید : «اِنّه لَیَحضُرُ الموسِمَ فیقضى جمیع المناسک…»؛ ؛ بحار الانوار، ج 53، ص 152. «(مهدى ) در موسم حج حاضر مى شود و همه اعمال را انجام مى دهد و در عرفه نیز وقوف مى کند و دعاى مؤمنان را آمین مى گوید». محمد بن عثمان عمرى، یکى از نائبان چهارگانه امام زمان(عج) مى گوید : «به خدا سوگند : صاحب الزمان در موسم حج، همه ساله حضور مى یابد و مردم را مى بیند و مى شناسد. مردم (هم ) او را مى بینند، اما نمى شناسند» همان، ج 52، ص 152..
4. مسجد کوفه، سهله، کربلا و نجف ابو بصیر از امام صادق«ع» نقل مى کند : «گویا مى بینم که قائم ما با خانواده اش در مسجد سهله اقامت گزیده است» همان، ص 583، ح 776.. بر اساس حکایات معتبر، ملاقات بزرگانى چون مقدس اردبیلى، علامه بحرالعلوم، شیخ محمد تقى آملى و… در مسجد سهله و کوفه صورت گرفته است .
ر.ک : توجهات ولى عصر علیه السلام به علما و مراجع، ص 146-155.. از مجموع این روایات و حکایات معتبر، برداشت مى شود که آن حضرت در شهرها و مناطق مختلف حضور دارد و محل زندگى ایشان، جاى خاصى نیست. پس زندگى او به شیوه عادى و معمولى است ؛ زیرا این گونه زندگى، حسّاسیت برانگیز نیست و براى آن حضرت نیز آسان تر و طبیعى تر است.