با سلام، باستان گرایی یکی از تفکراتی است که متاسفانه برخی از افراد و یا گروهها به صورت انحرافی در جامعه در حال تبلیغ بوده و تبلیغ کنندگان آن اهداف خاصی را دنبال می کنند که آشنایی با این اهداف می تواند ما را از افتادن در دام های پهن شده ایمن سازد. همچنین نحوه برخورد با این موضوع نیازمند دقت نظر فراوانی می باشد تا مبادا با کج سلیقگی و یا رفتارهای غلط و نادرست به بهانه مبارزه با دیدگاهی انحرافی زمینه برای ایجاد حساسیت در جامعه بروز کرده و به جای دریافت نتیجه مثبت نتیجه معکوس دریافت نماییم. چرا که مطالعه در زمینه این موضوعات ابعاد و اهداف مختلفی دارد که به تناسب هر کدام از آنها موضوع احکام مختلفی پیدا می کند. برخلاف تلاش های مغرضانه و یا حتی تلاشهایی که از سر ساده اندیشی صورت می گیرد و بر اساس آنها تلاش می شود تا دو هویت دینی و ملی ایرانیان از هم تفکیک گردد یکی از مسائلی که غالب پژوهشگرانی که در حوزه هویت به بحث و بررسی پرداخته‌اند بدان تصریح کرده اند عدم تفکیک هویت ایرانی از اسلامی می باشد، به عبارتی این اندیشمندان اعتقاد دارند مؤلفه‌های ملی و دینی هویت ایرانی به دنبال حیات مشترک و طولانی تاریخی به میزان زیادی با یکدیگر سازگاری یافته‌اند. استاد شهید مطهری با اشاره به نقاط اشتراک هویت ملی ودینی ملت ایران می فرمایند:«نقاط اشتراک …در هویت ملی و دینی ملت ما استوار است. سابقة تاریخی و تحلیل روحیات و شخصیت ایرانی‌ها نشان می‌دهد که ملت ایران, همواره بر هویت ملی و دینی خود تأکید و تصریح داشته است»(خدمات ایران واسلام) بدین ترتیب این دو هویت در مردم ایران در بستر تاریخ ،نه تنها مغایر نبوده اند بلکه هم‌‌سنخی داشته اند.
امروزه نیز هویت ملی و دینی در بیان اغلب علما یکی قلمداد شده و جای خود را به هویت اسلامی داده اند. این مفهوم در مواردی زیادی از بیانات مقام معظم رهبری مشاهده می شود. از جمله« با احساس این وحدت و جماعت است که نیرنگ استعماری دیروز و امروز – یعنی احیای احساسات افراط آمیز ملی گرایی – این فاصله ی وسیع و عمیق میان ملتهای مسلمان را پدید نمی آورد و قومیت عربی و فارسی و ترکی و آفریقایی و آسیایی، به جای آن که رقیب و معارض هویت واحده ی اسلامی آنها باشد، بخشی از آن و حاکی از سعه ی وجودی آن می گردد؛ و به جای آن که هر قومیتی، وسیله و بهانه ی نفی و تحقیر قومیتهای دیگر شود، وسیله یی برای نقل و انتقال خصوصیات مثبت تاریخی و نژادی و جغرافیایی هر قوم به سایر اقوام اسلامی می گردد. (پیام به حجاج بیت اللّه الحرام، 26/3/1370)
ملت ایران ملتی است مستقل، آزاد، هوشمند و به شدّت به هویّت ملی و اسلامی خود علاقه مند (بیانات رهبر معظم در دیدار اقشارمختلف مردم قم، 18/10/1382)
در رابطه با اینکه چرا مقام معظم رهبری درباره ایران باستان و پادشاهان آن دوره صحبتی نمی کنند، باید گفت: اولا این چنین نیست که ایشان در این زمینه صحبتی نکرده باشد، با جستجوی کوتاه می توان فهمید که ایشان به تناسب موضوعات سخنرانی های خودشان، مباحثی در این زمینه داشته اند. ثانیا به این نکته باید توجه نمود که ایشان دیدگاه خاصی در این زمینه دارند و همواره در چارچوب دیدگاه خود این مطالب را بیان می کنند. از دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد علاقه به ایران، بجای تأکید بر ایران قبل از اسلام، بر ایران بعد از اسلام تأکید شود زیرا افتخارات ایران بعد از اسلام در هیچ دوره ای از تاریخ ایران وجود نداشته است. ایشان تأکید کردند: رشد پیشرفتهای علمی، هنری، فرهنگی و حتی نظامی در ایران بعد از اسلام بویژه در دوران دیلمی، سلجوقیان و صفویه بهیچ وجه قابل مقایسه با ایران قبل از اسلام نیست. اگر می خواهید از ایران و ایرانی گری حمایت کنید، ایران بعد از اسلام، مستندتر و آشکارتر است.(بیانات در دیدار با اعضای دولت دهم، 6/6/۱۳۹۰)
در موارد دیگر نیز ایشان دیدگاه خود را در رابطه با پادشاهان گذشته فرموده اند که به چند نمونه اشاره می کنیم:
1- «من همین‌جا اشاره بکنم به این بناهای باستانیِ مربوط به قبل از اسلام؛ تخت جمشید و بقیه‌ی چیزهائی که در این استان هست. انسان از دو نظر ممکن است به این مراکز باستانی نگاه کند؛ اینها را باید از هم تفکیک کرد. یک نگاه این است که اینها متعلق به جباران تاریخ بوده. هر کدامی که نگاه میکنیم ، به یک نحوی به یکی از جباران تاریخ و طاغوتهای بشری ارتباط پیدا میکند. بله، از این جهت نگاه منفی به اینها هست. غالب متدینین و انسانهائی که نفرت طبیعی از استبداد و از جباریت دارند ، با این دید وقتی به این بناهای باستانی نگاه میکنند ، طبعاً برای آنها جاذبه‌ای ندارد. لیکن یک جنبه‌ی دیگر هم وجود دارد و آن این است که این بناها محصول سرپنجه‌ی هنرمند ایرانی است؛ محصول فکر راقی و روشن‌بین ایرانی است در سالها و قرنها پیش از این؛ این جنبه‌ی مثبت قضیه است. همه‌ی بناهائی که از لحاظ تاریخ ی – چه در اینجا ، چه در اصفهان ، چه در بقیه‌ی نقاط کشور وجود دارد ، از این قبیل است. درست است که جباران استفاده کردند ، اما خالق و آفریننده‌ی این مجموعه‌ها کیست؟ ذهن ایرانی است ، سرانگشت هنرمند ایرانی است ، روحیه‌ی بلندنظر ایرانی است ، ابتکار و ذوق ایرانی است؛ این برای یک ملت افتخار است. با این دید وقتی نگاه بکنیم ، می‌بینیم اینها مثبت است؛ چه تخت جمشید ، چه بقیه‌ی مناطق دیگر. اینها را نشان بدهید.»(بیانات در دیدار مسئولان اجرائی استان فارس18/2/‌‌۱۳۸۷)
2- «در دوره‌ی ماد، به گمان زیاد ما چندین حکومت مقتدر در سرتاسر ایران داشتیم. البته فرنگی‌ها اصرار داشتند هخامنشی‌ها را بالا بیاورند و مطرح کنند و کوروش و داریوش را اولِ تاریخ بدانند؛ حتّی مادها را هم از خاطر برده‌اند. کار مستشرقان اروپایی در این زمینه خیلی صادقانه نبوده ، لیکن حفاری‌ها و شناختها و نشانه‌های گوناگون تمدنی به ما نشان می‌دهد که در سرتاسر ایرانِ کنونی ما تمدنهای بسیار قدیمی – که بعضی شاید از تمدن مصر هم قدیمی‌تر باشد – وجود دارد؛ تمدنهای شش هزار ساله ، هفت هزار ساله؛ از جمله در همدان است، از جمله در سیستان است ، از جمله در مناطق دیگری از این کشور است. بنابراین نمی‌شود قاطع گفت این‌جا تنها دولت متمرکز یا اولین دولت متمرکز وجود داشته؛ اینها حدسیات است.»(بیانات در دیدار جمعی از مسئولان و نخبگان استان همدان19/4/‌۱۳۸۳)
3- «در تاریخ هم وقتی شما نگاه کنید، می‌بینید حکما و دانشمندان و انبیا و اهل معرفت علی‌رغم ضعفهای ظاهری‌شان و نداشتن قدرت بر اسکندرها و کوروش‌ها و بقیه‌ی سلاطین و جهانگیران عالم ، پیروز شدند؛ در زمان خود پیروز نشدند ، اما در تاریخ پیروز شدند. از سلاطین و جهانگیران عالم جز نامی ، آن هم همراه با طعن و لعن انسانهای هوشیار چیزی در تاریخ نمانده ، اما بشر آنجا که زندگی میکند ، آنجا که میفهمد ، آنجا که دانش دارد ، آنجا که ایده‌های شریف را مطرح میکند ، آنجا که خصوصیات نیک انسانی از او سر میزند ، در حقیقت دنباله‌رو پیغمبران و حکیمان و عارفان و همان کسانی است که فکرشان را بر تاریخ و بر بشریت عرضه کردند و پایش ایستادند و مبارزه کردند؛ اگرچه خودشان رفتند ، اما فکرشان ماند و تیرشان به هدف نشست. این تفاوت اساسی بین آزادی در فرهنگ غربی رایج امروز دنیا و آزادی در فرهنگ اسلامی که ما راجع به آن بحث میکنیم و شقوق آن را بیان خواهیم کرد.»(خطبه‌های نماز جمعه‌ تهران: 19/ 10/۱۳۶۵)
جهت آشنایی با دیدگاههای مقام معظم رهبری در این زمینه می توانید به وب سایت دفتر ایشان به نشانی اینترنتی http://farsi.khamenei.ir مراجعه نمایید.