ویروس کووید ۱۹ خوشبختانه تا به امروز در میان کودکان شیوع چندانی نداشته و بهطور معمول در آنها خوشخیم است؛ اما نقش کودکان در انتشار ویروس کرونا از روزهای آغاز همهگیری جهانی کووید ۱۹ یکی از سؤالهای اساسی بوده است. طبق تحقیقات، کودکان قسمت کمی از موارد تأییدشدهی کووید ۱۹ را شامل میشوند و کمتر از ۲ درصد از عفونتهای گزارششده در چین، ایتالیا و آمریکا مربوط به افراد کمتر از ۱۸ سال بوده است.
این موارد نشان میدهند که در مقایسه با بزرگسالان، کودکان در دوران کرونا خطر کمتری تجربه میکنند؛ اما وجود قرنطینه و انزوای اجتماعی در طولانیمدت میتواند تأثیرات روحی بسیار مخربی نیز بر جوانترین اعضای جامعه داشته باشد. با بسته بودن برنامههای مراقبت از کودکان و اعمال اقدامات فاصلهگذاریهای اجتماعی، بسیاری از کودکان فرصتهای رشد در میان اجتماع را از دست میدهند.
به نقل از Direct relief، دکتر میشل آگیلار، متخصص اطفال و رئیس کلینیک خانوادهی ونیز در لسآنجلس کالیفرنیا، عقیده دارد کودکان تحریک شناختی و اجتماعی را که معمولاً در خارج از خانهی خود داشتند، در دوران شیوع کرونا تجربه نخواهند کرد. این کاهش تحریکات ممکن است که تأخیر در گفتار و بسیاری از مشکلات دیگر در کودکان منجر شود.
نگرانکننده است که برای کودکان، تأخیر در مهارتهای اجتماعی ممکن است تنها نتیجهی شیوع کرونا نباشد. با وجود بسیاری از والدین که استرس مالی دارند، کودکان نیز با نرخ بالاتری در کمبود مسکن و ناامنی غذایی روبهرو هستند. برخی دیگر از کودکان نیز در معرض افزایش نرخ بیتوجهی و اختلال در عملکرد خانوار هستند. مشکلاتی که میتوانند مسیر بزرگسالی کودک را تحت تأثیر قرار بدهند. طبق گفتهی دکتر آگیلار، مطالعات متعدد نشان داده است که تجربهی اولیهی زندگی و حوادث ناگوار زندگی تأثیر منفی بر سلامتی و رشد کودکان داشته است.
بسیاری از والدین در شرایط امروزی تحت فشار روانی زیادی قرار دارند و مجبورند توجه خود را به کودکان دیگر که بزرگتر هستند و بهطور معمول در مدرسه بودهاند تقسیم کنند؛ بنابراین والدین معمولاً وقت و توجه لازم را برای دادن به فرزند خردسال خود نخواهند داشت. همچنین برای بسیاری از والدین، پول به منبع اصلی استرس تبدیل شده است.
با بیکار شدن میلیونها آمریکایی، عواقب مالی شیوع کرونا قابل توجه بوده است. برای کسانی که برای پرداخت اجاره یا گذاشتن غذا روی میز تلاش میکنند، تأمین نیازهای اساسی و روانی فرزندانشان دشوار است. در طی همهگیری کرونا، همزمان با افزایش سوءاستفادهی خانگی، بیتوجهی، کمبود مسکن و ناامنی غذایی نیز سر به فلک کشیده است.
مقالههای مرتبط:
این نوع حوادث استرسزا که از آنها بهعنوان تجربیات نامطلوب کودکی یاد میشود، میتواند عواقب طولانیمدتی در کودکان داشته باشد. طبق گفتههای دکتر آگیلار، مطالعات نشان داده است که تجارب نامطلوب کودکی تأثیرات مخربی بر رشد مغز و سلامت کلی کودکان دارد؛ بنابراین پزشکان و متخصصان کودک اثرات طولانیمدتی از قرنطینه را در کودکان مشاهده میکنند. اثراتی مانند اختلالات یادگیری، افسردگی، چاقی و بیماریهای قلبی.
از همان لحظهی تولد کودک، معاشرت نقش مهمی در رشد او دارد. از یادگیری به اشتراک گذاشتن در کودکان تا عالی کردن مهارتهای زبانی آنها را میتوان از فواید معاشرت و بودن در اجتماع دانست. بااینحال با درنظرگرفتن اقدامات فاصلهگذاری اجتماعی در دوران شیوع کووید ۱۹، بسیاری از کودکان فرصت بازی با همسنوسالهای خود و حرف زدن با آنها را از دست میدهند؛ بنابراین فقدان تعامل اجتماعی به طریقی روی بچهها تأثیر گذاشته و رشد آنها را با خطر مواجه کرده است.
کودکان در شرایط امروزی بسیار آگاه هستند که باید جدا از یکدیگر و با فاصله بایستند، آنها بسیار آگاه هستند که نباید شخص دیگری را به علت مبتلا نشدن به ویروس کرونا لمس کنند. ناراحتکننده است که والدین و مربیان در این شرایط سنی که لازم است محبت و به اشتراکگذاری و مهربان بودن را تشویق کرد، کودکان را به نوعی عدم اشتراک تشویق میکنند. توانایی به اشتراک گذاشتن، مهارت بزرگی است که شما در بزرگسالی برای بودن در محل کار و سایر موارد به آن نیاز پیدا خواهید کرد.
بااینحال در نسل جدید کودکان و در سنی که مربیان باید برای توسعهی این مهارتها در کودکان تلاش کنند، آنها را به صمیمی نبودن، لمس نکردن، نزدیک نشدن و به اشتراک نگذاشتن تشویق میکنیم. در آینده و پس از پایان قرنطینههای عمومی و واکسیناسیون جهانی، کودکان با خصوصیاتی وارد اجتماع میشوند که در دوران کرونا به آنها آموزش داده شده بود؛ به اشتراک نگذار، نزدیک نشو، لمس نکن و…
نوزادان متولدشده پس از یازده مارس سال ۲۰۲۰، تنها دنیایی در چنگ یک ویروس خطرناک و کشنده را میشناسند. آنها ممکن است جز والدین خود، هیچ شخص دیگری را ندیده یا شاید مادربزرگ و پدربزرگ خود را تنها از راه دور دیده باشند. آنها مطمئنا همان فرصتهای تعامل با کودکان دیگر که متولدین سالهای قبل هستند را نخواهند داشت.
سؤالی که در این مورد مطرح میشود این است که پیامدهای رشد این کودکان متولدشده در دوران شیوع ویروس کرونا چیست؟ بدیهی است که ماهها و سالهای اول زندگی برای سلامت کودک، رشد و رفاه بلندمدت او مهم هستند. رشد، با سرعت فوقالعادهای در یکسالگی کودک اتفاق میافتد؛ هنگامی که اندازهی مغز دو برابر میشود. این پیشرفت اولیه بهطور اساسی به تجربه و بهویژه تجربهی اجتماعی بستگی دارد که باعث تحریک، نظم دادن و تنظیم ساختار مغز میشود.
یک محیط تحریککننده، متنوع و پاسخگو، از رشد زبان، شناخت، شایستگیهای عاطفی و اجتماعی پشتیبانی میکند. این وابستگی به ورودیهای محیطی، مغز را کاملا انعطافپذیر و قادر به سازگاری میکند؛ اما با همان رمز، این بدان معنی است که نوزادان در برابر تأثیرات منفی نیز بسیار حساس هستند. چیزی که ما نیز با اطمینان کامل میدانیم این است که استرس والدین و مشکلات روحی و روانی آنها، خطرات جدی برای رشد بعدی کودکان ایجاد میکند. این امر بر زبان، رشد شناختی و سلامتی عاطفی آنها تأثیر میگذارد و آنها را در خطر جدی افسردگی و اضطراب قرار میدهد.
متأسفانه سیستمهای پشتیبانی از نوزادان و خانوادههای آنها بهطور گسترده توسط این شیوع ویروس کرونا مختل شده است. همانطور که متأسفانه غالبا اتفاق میافتد، این کودکان آسیبپذیر و محروم هستند که بیشترین وابستگی را به این سرویسها و شبکههای پشتیبانی دارند. بهعنوان مثال، بسیاری از مسئولان بهداشتی که مشاوره و منابع مرتبط را ارائه میدهند و اغلب منبع اصلی حمایت و اتصال به خدمات بهداشتی برای خانوادههای دارای نوزاد خردسال هستند، در طی این شیوع این بیماری در خط مقدم مبارزه با ویروس کووید ۱۹ حاضر شدهاند.
افرادی که باقی ماندهاند، گزارش دادهاند که کار آنها با خانوادهها به شکل قابل توجهی تحت تأثیر پروندههای بسیار زیاد و موانع ایجادشده توسط اقدامات فاصلهگذاری اجتماعی قرار گرفته است. بسیاری از آنها در مورد توانایی خود در نظارت بر رشد فرزندان و ارجاع خانوادهها به خدمات پشتیبانی تخصصی هنگامی که والدین با مشکلات روانی روبهرو بودند، ابراز نگرانی کردهاند.
علاوه بر این، توانایی دیدار دوستان و خانواده با عزیزان و نوزادانشان نیز بهشدت محدود شده است. حمایت اجتماعی از طرف دوستان، خانواده، گروههای اجتماعی و افراد حرفهای نهتنها به این دلیل که تنوع، تحریک و فرصتهای یادگیری را برای نوزادان فراهم میکند بلکه در کل بسیار حیاتی تلقی میشوند؛ زیرا برای رفاه والدین که نوزادان به آنها بسیار وابسته هستند نیز مفید واقع خواهند شد.
بنابراین در این شرایط، والدین برای کمک به نوزادان خود چه کاری میتوانند انجام بدهند؟ شواهد نشان میدهد که کلید رشد مطلوب، بازی و تحریک است. تعاملات رفت و برگشت بین والدین و نوزادان. پیروی از کودک در هنگام علاقه به برخی از موارد، نام بردن از اشیا، صحبت کردن، خندیدن، آواز و داستان خواندن، همه فعالیتهای ساده و با کمترین هزینه هستند که حتی با وجود درگیری دنیای خارج با مشکل، به رشد و یادگیری نوزادان کمک میکند.
کودکان در دوران شیوع ویروس کرونا میتوانند در تمام زمینههای رشد مانند رشد شناختی، عاطفی، جسمی و اجتماعی دچار اختلال شوند؛ زیرا به دلیل خانهنشینی و کمبود ارتباطات اجتماعی و کاهش ارتباطات و فعالیتهای متناسب با همسنوسالهای خود، مسیر رشد را با کاستیهای فراوانی تجربه میکنند. شاید بتوان گفت که وجود قرنطینه و انزوای اجتماعی توانسته است کودکان را از نظر جسمانی سالم نگه دارد اما سلامت روان آنها را با خطرات بسیاری مواجه کرده است.
نتایج خانهنشینی کودکان که تأثیر آن را باید در سالهای آتی مشاهده کرد، میتواند آثار مخربی بر تناسب اندام، مشکلات قلبی و تنفسی، افزایش وزن و مشکلات روانی اجتماعی داشته باشد. ویژگیهای مخربی که تأثیراتش تا بزرگسالی همراه فرد باقی میماند و یادگاری او از زندگی در دوران قرنطینه و شیوع کووید ۱۹ است. تأخیر در مهارتهای اجتماعی ممکن است تنها نتیجهی شیوع ویروس کرونا برای کودکان نباشد. در این دوران کمبود کار و نرخ بالای تورم و بیکاری در بسیاری از کشورها باعث شده است تا بسیاری از والدین استرس مالی را تجربه کنند. تجربهای که کودکان را با نرخ بالاتر مسکن و ناامنی غذایی نیز روبهرو میکند.
نوزادان در معرض خطر
به نقل از The conversation، دلایل بسیاری برای نگرانی در مورد رشد نوزاد و کودک در دوران شیوع ویروس کرونا وجود دارد و مانند بسیاری موارد دیگر، این خطرات بهطور یکسان توزیع نمیشوند. فقدان ساختارهای حمایتی، فشارهای اقتصادی و کاهش شدید تماس حرفهای با مسئولان بهداشتی و مددکاران اجتماعی در طی همهگیری کرونا، بهطور قطع تعداد زیادی از نوزادان را در معرض خطر افزایش آسیب، از جمله خطر بدرفتاری و حتی مرگ قرار میدهد.
اثرات اختلال در رشد کودک عمیق و طولانیمدت است. از جمله ناتوانی جسمی طولانیمدت، پریشانی عاطفی و نگرانیهای بهداشت روان. بهعنوان مثالی بارز، تقریبا نیمی از شرایط بهداشت روانی بزرگسالان با سابقهی تجربهی سوء رفتار در کودکی مرتبط است. در مواقع عادی، بدرفتاری تقریبا ۱۲ الی ۲۳ درصد از کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد و کودکانی که در شرایط نابسامان اقتصادی هستند، پنج برابر بیشتر در معرض این سوء رفتار قرار میگیرند. در بریتانیا، هنگام شروع شیوع ویروس کرونا، ۵۱ هزار و ۵۱۰ کودک در مارس ۲۰۲۰ در طرح حمایت از کودکان بودند.
در طول شیوع نگرانکنندهای که ویروس کرونا نشان داد، مقامات محلی گزارش دادهاند که بیش از ۳۰۰ حادثهی جدی جراحت مرگ در کودکان در فاصلهی ماه آوریل تا اکتبر ۲۰۲۰ رخ داده است. در یک زمان مشابه در سال گذشته، تقریبا چهل درصد افزایش نسبت کودکان زیر یک سال را شامل میشود. ما همچنین میدانیم که خشونت خانگی در طی شیوع کرونا افزایش یافته است و نوزادان بهطور مستقیم و غیر مستقیم عمیقاً تحت تأثیر این موارد قرار میگیرند.
در واقع، خشونت خانگی متداولترین عاملی است که کودک را به خدمات محافظت از کودک ارجاع میدهد. متأسفانه ما در بهترین شرایط در آسیبپذیرترین کودکان کم سرمایهگذاری میکنیم. ما باید در مواردی مانند این، بهشدت نگران آنها باشیم و مسئلهی رشد در کودک را مسئلهای ساده و قابل اغماض در نظر نگیریم.
نقطهی کور نوزاد
نوزادان نیاز به تحریک، تماس اجتماعی و مراقبتهای پاسخگوی خود دارند و تمام این موارد در طی همهگیر شدن کرونا از طریق پیچیدهای تحت تأثیر قرار گرفتهاند و ما شواهد خوبی در مورد چگونگی عملکرد این بیماری نداریم. دانشگاه آکسفورد بروکس تحقیقی انجام داده است که بر چگونگی تأثیر همهگیری در کودکان سنین پایینتر متمرکز است و بهمرور بینش مورد نیاز ما را فراهم میکند؛ اما این نگرانی وجود دارد که حتی اکنون، با گذشت یک سال، ما اطلاعات بسیار ضعیفی در مورد اینکه نوزادان و کودکان پیشدبستانی تحت تأثیر حوادث مهم اتفاق افتادهاند، داریم.
این مسئله یک نکتهی اساسی را برجسته میکند؛ با وجود اینکه نوزادان جز آسیبپذیرترین افراد جامعه هستند و بیشتر به مراقبت و تحریک مراقبتی نیاز دارند، نیازهای آنها تقریبا آخرین موردی است که مورد توجه قرار میگیرد. گزارشهای اخیر این مسئله را «نقطهی کور کودک» مینامد. در این مرحله از همهگیری، ما بهشدت به دادههای خوبی نیاز داریم تا دریابیم چگونه نوزادان تحت تأثیر قرار گرفتهاند و ممکن است در سالهای آینده نیز تحت تأثیر قرار بگیرند. واضح است که زمان آن فرا رسیده است که مسئولیت خود را در مورد همه نوزادانی که در این زمان عجیب به دنیا آمدهاند، بپذیریم و برای آنها قدم برداریم.