طبقه بندی استرس ها از نظر کیفیت

طبقه بندی استرس ها از نظر کیفیت :

همان طور که در مثال ها دیدید ، بعضی از استرس ها خوشایند می باشند ، مثل به دنیا آمدن یک کودک در یک خانواده ، پیدا کردن کار ، ازدواج ، قبولی در کنکور و بعضی از استرس ها ناخوایند هستند ، مانند اختلاف و مشاجره ی والدین ، قبول نشدن در کنکور ، طلاق ، فوت یکی از عزیزان ، بیماری یکی از افراد خانواده . به همین دلیل استرس ها را می توان از نظر کیفیت نیز به نوع دیگری طبقه بندی نمود :

 1- استرس های منفی : این استرس ها ، اتفاقاتی منفی و ناخوشایند می باشند . نمونه ی این استرس ها عبارت است از : مرگ یکی از عزیزان ، طلاق ، جدایی ، بیماری ، ناکامی و افت تحصیلی ، مشکلات خانوادگی و مواردی از این قبیل .

 2- استرس های مثبت : این اتفاقات مثبت و خوشایند می باشند . نمونه ی این استرس ها عبارت است از : قبول شدن در دانشگاه ، یافتن شغل ، ازدواج ، بچه دار شدن ، ترفیع .

در این جا سوال مهمی پیش می آید که چگونه هم اتفاقات منفی و هم اتفاقات مثبت ، هر دو می توانند استرس باشند ؟

برای یافتن جواب این سوال ، بهتر است دوباره به تعریف استرس توجه توجه کنیم . قبلاً گفته شد که هر تغییری استرس است ، زیرا باعث می شود تعادل قبلی فرد با شرایط زندگی اش برهم خورد و به همین دلیل فرد باید سعی کند تا دوباره خود را با شرایط جدید زندگی اش سازگار نماید . این دوباره سازگار شدن با زندگی باعث می شود به جسم و روان فرد فشار وارد آید . برای روشن تر شدن این موضوع به مثال های زیر دقّت کنید : 

 سعید به تازگی در کنکور قبول شده است و باید برای ادامه ی تحصیل از شهر خود به شهر دیگری برود . سعید تا به حال فقط یک وظیفه داشت ، این که درس بخواند و غیر از تحصیل و مطالعه فعالیت دیگری انجام نمی داد . از سوی دیگر او تا کنون از خانواده ی خود جدا نشده و حالا برای اولین بار باید به طور مستقل زندگی کند . زندگی در خوابگاه و هماهنگ شدن با افرادی که از فرهنگ ها و شهرهای مختلفی آمده اند ، یاد گرفتن بسیاری از کارهای شخصی که قبلاً توسط افراد خانواده انجام می شد ، آشنایی با شهر جدید ، رفت و آمد از یک شهر به شهر دیگر ، هم زمان با تحصیل و انجام وظایف تحصیلی ، از جمله استرس هایی است که سعید باید خود را با آن هماهنگ کند . همان طور که ملاحضه می کنید ، اگرچه قبول شدن در یک دانشگاه یک اتفاق خوشایند و مثبت و یا به عبارت دیگر ، یک استرس مثبت است ، ولی این اتفاق مثبت باعث ایجاد تغییرات متعددی در زندگی سعید شده است .

 سینا در کنکور امسال رد شده است . این دومین باری است که او در کنکور رد می شود و حالا باید برای خدمت سربازی خود را معرفی کند . او تا کنون فقط به درس و قبولی درکنکور فکر می کرد و خانواده نیز انتظاری جز این از او نداشتند ، ولی اکنون باید خود را برای خدمت سربازی آماده کند . لازمه ی آن جدا شدن از خانواده ، سازگار شدن با محیط سربازی ، رفتن به شهر و استان دیگر و مسائلی از این قبیل است .

همان طور که در این مثال ها می بینید ، استرس هایی که  سینا و سعید تجربه می کنند ، کاملاً متفاوت و متضاد است ، ولی زندگی هر دوی آن ها دستخوش تغییرات فراوانی شده است که باید با این تغییرات دوباره سازگار شوند .

در همین رابطه به مثال های دیگری توجه کنید :

یکی از بهترین تجارب انسان در زندگی ازدواج است . همان طور که قبلاً گفته شد ، ازدواج یکی از استرس های نرمال و هنجار زندگی است که کعمولاً هر انسانی آن را تجربه می کند . ازدواج  از این نظر استرس به حساب می آید که باعث تغییرات بزرگ ، هم در زندگی دختر و هم در زندگی پسر ، می شود . به عبارت دیگر ، دختری که تا قبل از ازدواج فقط به تحصیل یا اشتغال در بیرون یا داخل منزل می پرداخت و توقع دیگری از او نمی رفت ، بعد از ازدواج باید به کارهای منزل بپردازد ، از نظر اجتماعی فعّال باشد ، وظایف همسرداری را انجام دهد ، از تفریحات و فعّالیت های دوران تجّرد خود کم کند و … . یا پسری که تا قبل از ازدواج فقط به کار یا تحصیل می پرداخت و درآمد وی برای یک فرد مجّرد کافی بود ، بعد از ازدواج باید هزینه های سنگین مسکن ، خانه و خانواده را پرداخت کند ، بشتر وقت خود را با خانواده ی خود بگذراند و از دوستی های دوران تجّرد کم کند ، در صورت عدم کفاف حقوق ، برای تأمین مخارج خانواده به شغل دوم نیز بپردازد و … .

منبع : کتاب مهارت مقابله با استرس (ویژه ی دانش آموزان) – ربابه نوری

برچسب‌ها: مهارت مقابه با استرس