تجدید عهد با امام عصر(ع) در نهم ربیع براساس دعای عهد

نهم ربیع الاول سالروز امامت امام دوازدهم شیعیان امام زمان مهدی موعود(ع) است. رویدادی که در سال 260 هجری قمری رخ داد و از جهت تاریخی شباهت فراوانی با بعثت پیامبر اسلام و واقعه غدیر خم دارد به گونه ای که می توان آن را در دوازدهمین و آخرین غدیر امامت و ولایت دانست.

تکریم و پاسداشت این روز باعث ایجاد فضای امید و نشاط و آینده نگری مقدس خواهد شد و بلکه ظرفیت ها و استعدادهای این روز برای ایجاد امید و نشاط بیشتر از جشن نیمه شعبان است بدان جهت که نیمه شعبان سال روز ولادت امام عصر و نهم ربیع الاول سال روز امامت و ولایت ایشان.

دعای عهد

در این ایام آنچه بیشتر ارتباط با نهم ربیع دارد مساله تجدید بیعت است که در دعای عهد به خوبی نشان داده شده است.

اَللّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلانَا الْإِمامَ الْهادِىَ الْمَهْدِىَّ الْقائِمَ بِأَمْرِکَ، صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ الطّاهِرینَ، عَنْ جَمیعِ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ فى مَشارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغارِبِها، سَهْلِها وَ جَبَلِها، وَ بَرِّها وَ بَحْرِها، وَ عَنّى وَ عَنْ والِدَىَّ مِنَ الصَّلَواتِ زِنَةَ عَرْشِ اللَّهِ، وَ مِدادَ کَلِماتِهِ، وَ ما أَحْصاهُ عِلْمُهُ، وَ أَحاطَ بِهِ کِتابُهُ. أَللّهُمِّ إِنّى أُجَدِّدُ لَهُ فى صَبیحَةِ یَوْمى هذا، وَ ما عِشْتُ مِنْ أَیّامى عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَةً لَهُ فى عُنُقى، لا أَحُولُ عَنْها، وَ لا أَزُولُ أَبَداً. اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعَوانِهِ، وَالذّابّینَ عَنْهُ، وَالْمُسارِعینَ إِلَیْهِ فى قَضاءِ حَوائِجِهِ، وَالْمُمْتَثِلینَ لِأَوامِرِهِ، وَالْمُحامینَ عَنْهُ، وَالسّابِقینَ إِلى إِرادَتِهِ، وَالْمُسْتَشْهَدینَ بَیْنَ یَدَیْهِ.

در این ادعیه، عبارت “اجدد” وجود دارد که از “جدد” به معنی چیزی را نو کردن، زنده کردن و به چیزی نیرو و نشاط بخشیدن است. معنای این عبارت در این ادعیه آن است که بیعت با امام زمان نظر به پیوستگی دوران امامت آن حضرت و خصوصا پیوستگی دوران غیبت و طولانی شدن آن می بایست هماره نو و تازه شود تا از کهنگی و روزمرگی و کم رنگی دور گردد.

پس آسیب ضعف یقین فراموشی و نومیدی از ظهور می تواند باعث شک و تزلزل شود و در نهایت تکذیب و بیعت شکنی را به دنبال داشته باشد در برابر این آسیب ضرورت راهکاری برای تعمیق و نهادینه سازی بیعت و تثبیت آن احساس می شود.

برای نوسازی و به روز رسانی و تجدید این عهد و پیمان طبق نظام تربیتی اسلامی دعای عهد برای هر صبحگاه طراحی شده است تا به عمق پیوند روزانه با امام غایب منجر شود پیوندی که اگر هر روز آگاهانه تکرار شود می تواند یک گام به سوی سعادت و کمال بیشتر باشد.

از نکات جالب در تجدید بیعت که در ادعیه آمده سه گانه ” عهدا و عقدا و بیعته” است. عهد یعنی پیمان زبانی، عهد یعین پیمانی که گره خورده و محکم شده باشد و بیعت یعنی دست دادن برای عهد و پیمان تا پای جان. بدین گونه مشخص می شود که منتظر باید در هر تجدید بیعت سه گام را طی کند و به سرعت از زبان تا عمیق ترین تعهدها برسد تا تجدید بیعت او کامل شود.

البته در ادعیه و روایات مهدوی بر همیشگی بودن توجه به تجدید بیعت تاکید شده است بدین جهت همانند فرهنگ سازی تاریخی معصومین برای تجدید بیعت در عید غدیر تجدید بیعت در نهم ربیع الاول نیز از جایگاه خاصی برخوردار خواهد بود به ویژه اینکه این تجدید بیعت یادآور بیعت تاریخی شیعیان عراقی و ایرانی در آغاز امامت امام عصر است و اگر هر سال تکرار شود می تواند این روز را در تقویم مناسبتی شیعه تبدیل به روز “تجدید بیعت و میثاق” نماید.

این فرهنگ اگر با احیای بن مایه های موعود طلبی فطری انسان ها و منجی خواهی در ادیان ابراهیمی و دیگر فرق و مذاهب جهانی شود در بلند مدت تبدیل به “روز جهانی تجدید بیعت و میثاق” خواهد شد.

معنا و مصداق بیعت و تجدید بیعت و اهداف مترتب بر آن نیز از منظر دعای عهد چنین است:

اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعَوانِهِ، وَالذّابّینَ عَنْهُ، وَالْمُسارِعینَ إِلَیْهِ فى قَضاءِ حَوائِجِهِ، وَالْمُمْتَثِلینَ لِأَوامِرِهِ، وَالْمُحامینَ عَنْهُ، وَالسّابِقینَ إِلى إِرادَتِهِ، وَالْمُسْتَشْهَدینَ بَیْنَ یَدَیْهِ.اَللّهُمَّ إِنْ حالَ بَیْنى وَ بَیْنَهُ الْمَوْتُ الَّذى جَعَلْتَهُ عَلى عِبادِکَ حَتْماً مَقْضِیّاً، فَأَخْرِجْنى مِنْ قَبْرى مُؤْتَزِراً کَفَنى، شاهِراً سَیْفى، مُجَرِّداً قَناتى، مُلَبِّیاً دَعْوَةَ الدّاعى فِى الْحاضِرِ وَالْبادى. اَللّهُمَّ أَرِنِى الطَّلْعَةَ الرَّشیدَةَ وَالْغُرَّةَ الْحَمیدَةَ، وَاکْحَُلْ ناظِرى بِنَظْرَةٍ مِنّى إِلَیْهِ، وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ، وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ، وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ، وَاسْلُکْ بى مَحَجَّتَهُ، وَ أَنْفِذْ أَمْرَهُ، وَاشْدُدْ أَزْرَهُ، وَاعْمُرِ

در این دعا مصادیق تجدید بیعت چنین بیان شده است: نصرت و یاوری و دفاع از امام، سرعت در انجام نیازهای روزانه امام، حمایت از امام، سبقت در انجام اراده های امام و … تا بدان حد که در نهایت پایان زندگی منتظر با شهادت در پیش روی امام و همراه با رضایت ایشان باشد.