جواب اجمالی :
در تعداد همسران و فرزندان و فرزندان دختر و فرزندان پسر امام حسن ع در منابع تاریخی اختلاف نظر وجود دارد.
از فرزندان پسر امام حسن ع قاسم بن الحسن شهرت بیشتری یافته است. مادرش «رمله» یا «نفیله» است و به همراه عمویش امام حسین (علیهالسّلام) در کربلا به شهادت رسید و تاریخ زندگیش با هفتاد و دو تن از شهدای کربلا، گره خورده است. و پس از شهادت قاسم فرزندی از او باقی نماند .
ممکن است در نوادگان و نتیجه های امام حسن نام قاسم وجود داشته باشند که نوادگان امام حسن هستند نه فرزند امام حسن ع .
و نام قاسم در میان سادات حسنی و حسینی و شیعیان مرسوم است .
در میان سادات حسنی و امامزادگان و در کتب رجالی نام های بسیاری برای قاسم نقل شده است . که اطلاع دقیقی از آنها وجود ندارد.
توضیح بیشتر :
در تعداد همسران و فرزندانو فرزندان دختر و پسر امام حسن ع در منابع تاریخی اختلاف نظر وجود دارد.
شیخ مفید تعداد فرزندان امام را پانزده تن ذکر کرده است؛ شیخ طبرسی برای آن حضرت نه پسر و هفت دختر میشمارد. ابن جوزی، ابن هشام و واقدی فرزندان آن حضرت را پانزده پسر و هشت دختر میدانند و نامهای آنان را ذکر میکنند.علامه مجلسی یک پسر به نام ابوبکر به فرزندان امام اضافه میکند.اما شیخ مفید او را همان عبداللّه میداند که در کربلا شهید شده است.
تا آنجا که معلوم است در میان دختران امام (علیهالسّلام) امالحسین به همسری عبدالله بن زبیر درآمد، ام عبدالله به همسری امام سجاد (علیهالسّلام) و امسلمه به همسری عمرو بن منذرین زبیر. از پسران امام حسن (علیهالسّلام) چهار نفر به نامهای حسن مثنی، زید، عمر و حسین اثرم دارای فرزند شدند. نسل حسین اثرم و عمرو به زودی از بین رفت و تنها نسل حسن مثنی و زید بن حسن باقی ماند. شیخ مفید، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۰. و طبرسی، اعلام الوری، ص۴۱۶. و علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۴۴، ص۱۶۳.
فرزندان امام (علیهالسّلام) را سادات حسنی مینامند. این خاندان در طول تاریخ تحرکات اجتماعی و سیاسی زیادی داشتهاند. آنان قیامهایی در سده دوم و سوم انجام داده و حکومتهای متعددی در نقاط مختلف کشورهای اسلامیبر پا کردهاند که بعضی از این حکومتها تاکنون پابرجاست. این سلسله از سادات در برخی مناطق به اشراف معروفاند. خاندان طباطبایی، مدرس، حکیم، شجریان و گلستانه از شاخههای فرعی سادات حسنی هستند.
نسل امام حسن (علیهالسّلام) از طریق دو پسر وی، یعنی حسن مثنی و زید بن حسن ادامه یافت و فرزندان آنها به سادات حسنی معروفاند. عمری، علی بن ابی الغنائم، المجدی فی انساب الطالبیین، ص۲۰۲. و ابوالحسن اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه عن معرفه الائمه، ج۲، ص۱۹۸.
در تعداد همسران و فرزندان و فرزندان دختر و فرزندان پسر امام حسن ع در منابع تاریخی اختلاف نظر وجود دارد.
از فرزندان پسر امام حسن ع قاسم بن الحسن شهرت بیشتری یافته است. مادرش «رمله» یا «نفیله» است و به همراه عمویش امام حسین (علیهالسّلام) در کربلا به شهادت رسید و تاریخ زندگیش با هفتاد و دو تن از شهدای کربلا، گره خورده است. و پس از شهادت قاسم فرزندی از او باقی نماند .
ممکن است در نوادگان و نتیجه های امام حسن نام قاسم وجود داشته باشند که نوادگان امام حسن هستند نه فرزند امام حسن ع .
و نام قاسم در میان سادات حسنی و حسینی و شیعیان مرسوم است .
در میان سادات حسنی و امامزادگان و در کتب رجالی نام های بسیاری برای قاسم نقل شده است . که اطلاع دقیقی از آنها وجود ندارد.
توضیح بیشتر :
در تعداد همسران و فرزندانو فرزندان دختر و پسر امام حسن ع در منابع تاریخی اختلاف نظر وجود دارد.
شیخ مفید تعداد فرزندان امام را پانزده تن ذکر کرده است؛ شیخ طبرسی برای آن حضرت نه پسر و هفت دختر میشمارد. ابن جوزی، ابن هشام و واقدی فرزندان آن حضرت را پانزده پسر و هشت دختر میدانند و نامهای آنان را ذکر میکنند.علامه مجلسی یک پسر به نام ابوبکر به فرزندان امام اضافه میکند.اما شیخ مفید او را همان عبداللّه میداند که در کربلا شهید شده است.
تا آنجا که معلوم است در میان دختران امام (علیهالسّلام) امالحسین به همسری عبدالله بن زبیر درآمد، ام عبدالله به همسری امام سجاد (علیهالسّلام) و امسلمه به همسری عمرو بن منذرین زبیر. از پسران امام حسن (علیهالسّلام) چهار نفر به نامهای حسن مثنی، زید، عمر و حسین اثرم دارای فرزند شدند. نسل حسین اثرم و عمرو به زودی از بین رفت و تنها نسل حسن مثنی و زید بن حسن باقی ماند. شیخ مفید، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۰. و طبرسی، اعلام الوری، ص۴۱۶. و علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۴۴، ص۱۶۳.
فرزندان امام (علیهالسّلام) را سادات حسنی مینامند. این خاندان در طول تاریخ تحرکات اجتماعی و سیاسی زیادی داشتهاند. آنان قیامهایی در سده دوم و سوم انجام داده و حکومتهای متعددی در نقاط مختلف کشورهای اسلامیبر پا کردهاند که بعضی از این حکومتها تاکنون پابرجاست. این سلسله از سادات در برخی مناطق به اشراف معروفاند. خاندان طباطبایی، مدرس، حکیم، شجریان و گلستانه از شاخههای فرعی سادات حسنی هستند.
نسل امام حسن (علیهالسّلام) از طریق دو پسر وی، یعنی حسن مثنی و زید بن حسن ادامه یافت و فرزندان آنها به سادات حسنی معروفاند. عمری، علی بن ابی الغنائم، المجدی فی انساب الطالبیین، ص۲۰۲. و ابوالحسن اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه عن معرفه الائمه، ج۲، ص۱۹۸.
منابع جهت مطالعه بیشتر :
پایگاه اطلاعرسانی حوزه، برگرفته از مقاله «امام حسن مجتبی»، بازنویسی توسط گروه پژوهشی ویکی فقه.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی
پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۳۳.