نمايندگي هاي ولي فقيه در دانشگاه ها و چه نقش و وظيفه اي دارند؟

همان طور كه مي دانيم جامعه ايراني كه در انقلاب اسلامي خود با رويكردهاي الهي و معنوي، جهان بيني و نظام ارزشي اسلام را مبناي شئون گوناگون خود قرار داد، خواهان آن است كه دانشگاه هايي مطابق با مباني و ارزشهاي اسلامي داشته باشد تا دانشجويان در دانشگاه‌ها از مباني و معيارهاي ديني خود آگاهي و شناخت دقيق حاصل كنند و با تربيت متفكران و مديران بر وفق آن مباني و معيارها، به ترويج و تعميم آنها در كل جامعه مبادرت نمايد. بر همين اساس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها به منظور نيل به اهداف ذيل تأسيس شد:
1. تأمين حضور عالمانه و هدايتگر روحانيون آگاه و متقي و آشنا به مسائل دانشگاه در دانشگاههاي سراسر كشور.
2. رشد انديشه هاي ناب اسلامي.
3. ارتقاء بينش سياسي دانشجويان و دانشگاهيان.
4. حاكميت بخشيدن به ارزشهاي اسلامي و انقلابي در محيط دانشگاهها.
5. منوّر شدن محيط دانشگاه به فروغ ايمان و عمل صالح و هوشياري سياسي.
6. ارتباط نزديك و صميمانه معنوي و فكري با دانشجويان، اساتيد، تشكّل هاي اسلامي و نهادهاي فرهنگي دانشگاه.
7. حمايت از نيروهاي مؤمن و متعهّد.[1]8. توسعه و تعميق آگاهيها و علائق اسلامي در دانشجويان و دانشگاهيان و تبيين ارزشهاي اسلامي.
9. ايجاد و گسترش فضاي معنوي و اسلامي در دانشگاهها و رشد فضائل اخلاقي در دانشگاهيان.
10. حمايت و هدايت فكري تشكل هاي دانشجويي و دانشگاهي.
11. مقابله با ترويج عقايد و افكار انحرافي و هجوم فرهنگي و تقويت روح خودباوري و استقلال فكري.
12. تقويت پيوند حوزه و دانشگاه.[2]بنابراين براي نيل به اين اهداف مقدس، حضور دائمي روحانيت و نهادي براي رسيدگي به اين امور، امري لازم و ضروري مي نمود. از اينرو مقام معظم رهبري چنين نهادي را تأسيس كرده و براي اداره آن شورايي را منصوب نموده و اساسنامه اي كه مورد تأييد معظم له نيز مي باشد، تنظيم شده است. مقام معظم رهبري در نامه اي ضمن توجه دادن به اهميت دانشگاه و جايگاه ممتاز آن در جامعه بر روي اسلامي شدن دانشگاه و حضور روحانيون آگاه و متقي و آشنا به مسائل دانشگاهي در دانشگاههاي سراسر كشور، تأكيد داشته و ياري رساني مسئولان دانشگاه به مسئولين نهادها را وظيفه آنان برشمرده است. بر همين اساس نهاد فرهنگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها وظايف سنگيني رابر عهده دارد كه ذيلاً به برخي از آن وظايف اشاره مي كنيم:
1. تبيين مسائل سياسي، اجتماعي و فرهنگي از طريق برگزاري جلسات، سخنراني و بحث و مناظره، نشر مقالات و جزوات و مانند آن.
2. انجام مسئوليتهاي روحانيت در محيط دانشگاه، مانند اقامه نماز جماعت و برپايي مجالس و محافل مذهبي و اهتمام به تعظيم شعائر اسلامي و مراسم ديني.
3. اجراي برنامه هاي آموزشي، پژوهشي و تربيتي در زمينه علوم و معارف اسلامي از قبيل: برگزاري گردهمايي ها و نشستهاي تخصصي، جلسات پاسخ به سؤالات، نشر مقالات و جزوات و فعاليتهاي فوق برنامه و مانند آن.
4. حضور فعال در ميان دانشجويان و دانشگاهيان به منظور راهنمايي و ارشاد فكري و اخلاقي و پاسخگويي به مسائل شرعي.
5. مطالعه و بررسي وضع ديني و اعتقادي و گرايشهاي فرهنگي و سياسي در محيط دانشگاه و علل ضعفها و نارسايي ها براي دستيابي به راه حل هاي مناسب.
6. بسط و گسترش فرهنگ امر به معروف و نهي از منكر.
7. گزينش علمي و عمومي استادان دروس معارف اسلامي و نظارت بر كيفيت ارائه آن دروس و ارزيابي عملكرد آنان.
8. نظارت بر رعايت موازين اسلامي و ارزشهاي انقلاب در امور اداره دانشگاهها، تشكل ها و فعاليتهاي فرهنگي و سياسي ـ اجتماعي مراكز هنري و ورزشي و خوابگاههاي دانشگاهي و نيز نشريات داخلي دانشگاه.
9. انجام كليه فعاليتهاي فرهنگي كه جنبه ديني نيز داشته باشند، مانند انجام مشاوره هاي ديني، معنوي و اخلاقي، برگزاري اردوهاي تربيتي، ديني و سفرهاي زيارتي، برگزاري برنامه هاي قرآني و مسابقات ديني و اسلامي و… .[3]بنابراين همانگونه كه ملاحظه مي كنيد رسالت بزرگ نهاد مقام معظم رهبري در دانشگاهها انجام وظايف ديني و رسيدگي به امور ديني و معنوي دانشجويان ودانشگاهيان است واين بخاطراهميتي است كه دانشگاه دارد و حضرت امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري و ديگر مسئولين نظام همواره به آن اذعان نموده اند.
در صورتي دانشگاه مي تواند مركز علم و تربيت انسان هاي مؤمن، متعهد و متخصص باشد كه از ايمان و معنويت واحكام اسلامي برخوردار باشد. بديهي است اگر دانشگاه فاقد ايمان و معنويت باشد و فقط به جنبه هاي علمي و تخصصي دانشجويان بپردازد، روشن است كه چنين كاري عقلاني و منطقي نخواهد بود، لذا براي آنكه در دانشگاه انسانهاي مؤمن و متخصص تربيت شوند و با علم خويش به بشريت خدمت نمايند چاره اي نيست جز آنكه دانشگاه را به هر دو بال تدين و تخصص مسلّح نمود ويکي از راههاي اصلي رسيدن به اين منظور، حضور كارشناسان ديني و آشنا به دانشگاه و روحيات دانشجويان و آگاه به مسائل ديني، اجتماعي، سياسي و فرهنگي، دردانشگاه است.
علاوه بر اينكه تمام دانشگاهها (دولتي ـ آزاد) از نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري برخوردارند، اما برخي از مجامع دانشگاهي بر حضور نماينده معظم له و مشاركت هر چه بيشتر روحانيون در امور دانشگاهها تأكيد ورزيده اند كه ذيلاً به برخي از آنها اشاره مي نمائيم:
1. در ماده 11 اساسنامه انجمن اسلامي مدرسين دانشگاهها آمده است: «نظارت مقام معظم ولايت فقيه بر انجمن از طريق نماينده ايشان اعمال خواهد شد. شوراي مركزي موظف است كليه مصوبات خود را به اطلاع ايشان برساند.»[4]2. در بندهاي 1 و 2 ماده 52 اساسنامه اتحاديه انجمن هاي اسلامي دانشجويان دانشگاهها و ساير مراكز آموزش عالي كشور آمده است كه وظايف كميسيون حوزه ودانشگاه عبارتند از:
1. تنظيم برنامه هاي مشترك با طلاب و ارتباط پيوسته و منظم با مدرسين و فقهاي حوزه در زمينه هاي مختلف با كمك كميسيونهاي مربوطه.
2. برنامه ريزي در جهت تحقق يافتن وحدت حوزه و دانشگاه و مشاركت هرچه بيشتر روحانيون در امور دانشگاهها.[5]بنابراين حضور چنين نهادي در نهادها و موسسات آموزشي و پژوهشي از اهميت و ضرورت برخوردار مي باشد.

معرفي منبع جهت مطالعه بيشتر:
صحيفه نور امام خميني(ره)، مركز مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، وزارت ارشاد اسلامي،‌بهمن 1361، تهران، جلدهاي 16، 17، 18 و…

پي  نوشت ها:
[1] . احكام مسئولين نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها.
[2] . اساسنامه نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، ص 11.
[3] . همان، ص 12 به بعد.
[4] . خط مشي، نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها، دفتر نشر و پخش معارف، چاپ اول، 1380، ج 1، ص 41.
[5] . همان، ص 127.