اگر تأثير ترجمه قرآن براي من بيشتر باشد آيا مي توانم فقط ترجمه آن را بخوانم؟ آيا اشكالي ندارد؟

مقدمه:
پرسشگر محترم، قرآن كريم يگانه كتاب جامع آسماني است كه همة علوم مورد احتياج براي هدايت بشر را از طرف خداوند متعال بدون هيچ نقصي توسط پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ بر بشر عرضه داشته است. به همين خاطر دربارة تلاوت و انديشيدن در آيات قرآن و آداب آن،‌ دستورات زيادي از معصومين ـ عليهم السّلام ـ رسيده است كه ما در دو قسمت اساسي جواب سؤال شما را ارائه مي دهيم.(لازم به ذكر است كه خواندن ترجمه به تنهايي نه تنها اشكال ندارد بلكه بسيار خوب است، اما نگاه به آيات و تلاوت آنها خودش موجب نورانيت دل و پاداش دنيوي واخروي است)
1. تلاوت و قرآئت آيات قرآن و ثواب آن:
در اين زمينه روايات بسياري در فضيلت تلاوت قرآن كريم وارد شده است كه به صورت گذرا به بعضي از آن ها اشاره مي شود. رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «برترين عبادت امت من خواندن قرآن كريم است.»[1]و در روايت ديگر فرمودند: «همانا خوانندة آيه اي از كتاب خدا بهتر است از آن چه زير عرش است تا پايين ترين جاهاي زمين»[2] براي كسي كه بخواهد ثواب تلاوت قرآن كريم را ببرد لازم است كه آيات قرآن را تلاوت كند. امام خميني ـ رحمة الله عليه ـ در جواب كسي كه سؤال كرده بود: اگر كسي قرآن را به عربي بخواند و معني آن را نفهمد باز هم ثواب دارد؟ جواب فرمودند: «ثواب قرآن منوط به درك معاني آن نيست اگر چه خوب است سعي شود تا معني آن را درك نمايد تا از ارشاد و علوم آن بهره مند گردد.»
براي اينكه انسان بيشترين ثواب و بهره را از تلاوت قرآن ببرد در روايات اسلامي و آيات قرآن مسائلي را بيان داشته اند كه به بعضي از آنها اشاره مي كنيم.
الف: با طهارت باشد «لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»[3] جز پاكان نمي توانند به آن دست زنند(= دست يابند) يعني با غسل و  وضو بودن ثواب قرآئت قرآن را زياد مي كند (البته براي خانمها در ايام عادت ماهيانه اگر دست به قرآن نزنند و سوره هائي كه سجده واجب دارند تلاوت نكنند) تلاوت قرآن اشكال ندارد.
ب: تلاوت از روي قرآن كريم و نگاه كردن به آن:
امام صادق ـ عليه السّلام ـ به يكي از يارانش فرمود: قرآن را در حالي بخوان كه در مصحف مي نگري و آن بهتر است، آيا نمي داني كه نگاه كردن به قرآن عبادت است.[4]در هنگام تلاوت قرآن تمام دستگاههاي ادراكي انسان بهره مند مي شوند و هر يك رزق خاصي را به دست مي آوردند. از اين رو نظر كردن به قرآن و آياتش خود عبادت محسوب مي شود و تأثير فراواني در روشني و نورانيت چشم دارد حتي اگر سواد خواندن را نداشته باشد. (چرا كه اين كلمات، همان كلماتي است كه خدا بر پيامبر(ص) نازل كرده است نه مفهوم آن.)
ج: خواندن قرآن با صداي نيكو:
د: تلاوت با دهان پاكيزه و مسواك زده:
هـ: استعاذه و پناه بردن به خدا از شرّ شيطان «فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ»[5]«هنگامي كه قرآن مي خواني، از شرّ شيطان مطرود به خدا پناه ببر»
و: ترتيل و شمرده خواندن:
«وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً»[6] و قرآن را با تأمّل و دقّت بخوان.
2. تدبّر در قرآن:
آيات و روايات فراواني كه ما را علاوه بر قرائت دعوت به انديشه و تفكّر و تدبّر در آيات قرآن دعوت مي كنند.
«كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ»[7] اين كتابي است پر بركت كه بر تو نازل كرده ايم تا در آيات آن تدبّر كنند و خردمندان متذكّر شوند.
«وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ» سوره قمر آيات 17 و 22 و 23 و 40.
ما قرآ‌ن را براي تذكّر آسان ساختيم؛ آيا كسي هست كه متذكّر شود؟
امام علي ـ عليه السّلام ـ : «تدبَّروا آياتِ القرآن و اعْتبروا به فانّه اَبلَغُ العبر» در آيات قرآن تدبّر كنيد و از آن عبرت آموزيد؛ زيرا كه قرآن كريم رساترين پندهاست.[8] بنابراين اصل نزول قرآن براي تفكر و تدبّر در آيات و عمل به آن و هدايت يافتن است. حداقل شرايطي كه براي تدبّر در قرآن مورد نياز مي باشد و همه اقشار از هر صنف و گروه را در بر مي‌گيرد، آگاهي از ترجمه آيات و يا استفاده از ترجمة معتبر است. ترجمه اي مفيد تر است كه گويا و سليس و روان و در نوع خود رسا و دقيق و در ذيل آيات باشد.[9]پس اگر كسي با لغات و قواعد عربي آشنائي ندارد، براي استفاده بيشتر از قرآن و تذكر در آيات آن حتماً بايد به ترجمه دقيق مراجعه كند تا بتواند معني آيات را بفهمد و در آنها تدبر نمايد و از آن الهام بگيرد و به دستورات قرآن عمل نمايد.
و در مرحله بعد از ترجمه، اگر خواستيد توجه عميق تري به قرآن داشته باشيد به بعضي از تفاسير روان و عميق مراجعه كنيد.[10]

خلاصه مطالب و نتيجه:
براي استفاده بيشتر از معنويت و فضائل قرآن كريم سعي كنيد خود آيات را تلاوت كنيد و از نورانيت آن بهره مند شويد و بعد از خواندن آيه به ترجمه اي كه شرائط لازم را داشته باشد مراجعه كنيد و در آنها انديشه نمائيد كه نه تنها اشكال ندارد بلكه انشاء الله فضائل بهره مندي از تدبر در آيات، نصيب شما گردد.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. نهج البلاغه . ترجمة : آيت الله مكارم شيرازي . خ 176 و 110 و 18.
2. نقي پور فر . ولي الله . پژوهشي پيرامون تدبّر در قرآن . انتشارات اسوه .
3. آيت الله جوادي آملي . تفسير موضوعي قرآن در قرآن . ج 1.‌ مؤسسه اسراء .
4. محمّدي ري شهري . محمّد . ميزان الحكمه . ج 10 . باب 434 . انتشارات دارالحديث .
5. علامه طهراني . نور ملكوت قرآن . ج 4 ـ 1 . انتشارات علامه طباطبائي . چاپ مشهد .

پي نوشت ها:
[1] . باقي زاده . رضا . هفتصد نكته درباره قرآن . ص 65 . انتشارات گاه سحر .‌ چاپ دوّم . زمستان 1380 .
[2] . همان . به نقل از بحارالانوار . ج 92 . ص 18 .
[3] . واقعه/77 .
[4] . هفتصد نكته درباره قرآن . به نقل از وسايل الشيعه . ج 4 . ص 854 .
[5] . نحل/98 .
[6] . مزمل/4 .
[7] . ص/29 .
[8] . ميزان الحكمه . ترجمة : شيخي . حميد رضا . ج10 . باب434 .  ح 536/ 12 . قم .  دارالحديث .
[9] . بعضي از ترجمه هائي كه نسبتاً مفيد تر هستند مثل قرآن كريم با ترجمه : آيت الله مكارم شيرازي . و ترجمة : استاد فولادوند . مهدي . و ترجمة : استاد الهي قمشه اي.
[10] . بعضي از تفاسير مفيد براي جوانان : آيت الله مكارم شيرازي و جمعي از همكاران . تفسير نمونه . – حجة الاسلام قرائتي . تفسير نور . – بهرامپور . ابوالفضل . تفسير نسيم حيات