اجتهاد و تقليد به چه معناست؟

(اجتهاد)در لغت به معناى تلاش و كوشش تا سرحد توانايى است؛ به گونه‏اى كه با تحمل رنج و سختى همراه باشد. در اصطلاح فقه عبارت است از: به كار بردن تلاش و كوشش خويش در راه به دست آوردن احكام شرعى از راه‏ها و منابعى(1) كه نزد فقيهان اسلام، معمول و متعارف است. در نتيجه مجتهد كسى است كه بتواند احكام را از روى دليل به دست آورد و طبق رأى و نظر خويش عمل كند.(2)

 (تقليد)به معناى پيروى و دنباله‏روى است و در اصطلاح فقهى عمل كردن به آنچه مجتهد در مسائل شرعى فتوا مى‏دهد گفته مى‏شود.

 گفتنى است؛ اگر چه واژه تقليد به معناى پيروى بدون چون و چرا، نزد افكار عمومى پذيرش آن مشكل است، اما در آموزه‏هاى فرهنگ اسلامى، مقلد كسى است كه از حاصل تلاش علمى مجتهد استفاده مى‏كند و مسئوليت درستى و نادرستى استنباط احكام را بر عهده مجتهد مى‏گذارد و چه بسا كاربرد واژه “تقليد” برگرفته از “قلادة” به معناى گردن بند، به گردن گذاشتن و عهده‏سپارى به اين منظور باشد.

منبع:

1) اين منابع عبارت اند از: كتاب، سنت، اجماع و عقل.

2) لسان العرب، ماده، جهد؛ التنقيح فى شرح العروة الوثقى، (الاجتهاد و التقليد)، ص 20.

پرسشهاوپاسخهاي دانشجويي/كتاب تقليدوبلوغ/نهاد رهبري در دانشگاهها