در تفسير «حليم» گفته اند كسى است كه در عين توانايى، در هيچ كارى قبل از وقتش شتاب نمى كند، و در كيفر مجرمان عجله اى به خرج نمى دهد. روحى بزرگ دارد و بر احساسات خويش مسلط است.
راغب اصفهاني در «مفردات» مى گويد: حلم به معنى خويشتن دارى به هنگام هيجان غضب است، و از آنجا كه اين حالت از عقل و خرد ناشى مى شود گاه به معنى عقل و خرد نيز به كار رفته،
قابل توجه اينكه واژه «حليم» پانزده مرتبه در قرآن مجيد تكرار شده، و غالبا وصفى است براى خداوند جز در دو مورد كه به صورت توصيفى براى حضرت ابراهيم(ع)* و فرزندش اسماعيل** در كلام خدا آمده است، و در يك مورد نيز توصيفى است براى شعيب كه البته از زبان ديگران عنوان شده، نه از بيان مستقيم قرآن.
* سوره هود، آيه 75: (” إِنَّ إِبْراهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ”).
**سوره صافات، آيه 101: («فَبَشَّرناه بِغُلامٍ حليمٍ»).
منبع:
تفسير نمونه، ج19، ص 110.
ترجمه تفسير الميزان، ج17، ص 229.