سه پيامبري كه به مقام «اوّابين» دست يافتند

سوره ص، آيه32 : («… إِنَّا وَجَدْناهُ صابِراً نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّاب‏»)

 مقام اوابين مقامي والا و ارجمند است. هنگامى كه به منابع لغت مراجعه مى‏ كنيم مى ‏بينيم  “اواب” از ماده “اوب” (بر وزن قول) به معنى رجوع و بازگشت است.
اين رجوع و بازگشت – مخصوصا با توجه به صورت ادبي «اواب» كه صيغه مبالغه است دلالت بر تكرار و كثرت دارد – اشاره به اين است كه “اوابين” در برابر عواملى كه آنها را از خدا دور مى ‏سازد اعم از زرق و برق جهان ماده، يا وسوسه ‏هاى نفس و شياطين، حساسيت بسيار دارند، اگر لحظه ‏اى دور شوند بلافاصله متذكر شده به سوى او بازمى ‏گردند، و اگر لحظه‏ اى غافل گردند به ياد او مى ‏افتند و جبران مى‏ كنند.
اين بازگشت مى ‏تواند به معنى بازگشت به اوامر و نواهى الهى باشد يعنى مرجع و تكيه‏ گاه آنها همه جا فرمان هاى اوست، و از همه جا به سوى او باز مى ‏گردند.
از آيه‏ ” يا جِبالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَ الطَّيْرَ ” [1] كه در باره داود است معنى ديگرى نيز براى اواب استفاده مى ‏شود و آن همصدا شدن و هم آواز گرديدن است، زيرا مى‏ گويد اى كوه ‏ها و اى پرندگان! با داود همصدا شويد، بنابراين “اواب” كسى است كه همصدا و هماهنگ با قوانين آفرينش، اوامر الهى و حمد و تسبيح عمومى موجودات جهان باشد.

در سوره «ص» سه نفر از پيامبران بزرگ با عنوان «اواب» توصيف شده‏ اند: داود و سليمان و ايوب (عليهم السلام)[2]. و در سوره «ق»، آيه 32 اين وصف براى همه بهشتيان ذكر شده است؛ ” هذا ما تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ”.

پي نوشت:

[1] سوره سبأ، آيه 10. [2] سوره ص، آيات 17، 30، 44.

تفسير نمونه، ج‏19، ص: 305.