آيا مي توان از قرآن كريم دلايل و حكمت عزاداري هاي حسيني را بيان كرد؟

در قرآن كريم آياتي كه بطور صريح و مستقيم بيانگر حكم عزاداري باشد، وجود ندارد؛ اما آنچه اكنون تحت عنوان عزاداري انجام مي شود، توسط برخي از آيات قرآن قابل تاييد است:
1.آياتي كه به فرياد زدن عليه ظلم امر مي كند يا به آن مجوز مي دهد، مانند «لَّا يحُِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَن ظُلِمَ » خدا افشاى بدى ‏هاى ديگران را دوست ندارد، جز براى كسى كه مورد ستم قرار گرفته ‏است [كه بر ستمديده براى دفع ستم، افشاى بدى ‏هاى ستمكار جايز است‏][1] 2. آياتي كه دلالت بر سوگواري بعضي از انبيا يا ديگر اولياي الهي داشته اند؛ مانند سوگواري حضرت يعقوب در فراق حضرت يوسف عليهما السلام: «وَ قَالَ يَأَسَفَى‏ عَلىَ‏ يُوسُفَ وَ ابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظِيم» و گفت: دريغا بر يوسف! و در حالى كه از غصّه لبريز بود دو چشمش از اندوه، سپيد شد. [2] در روايتي از امام صادق عليه السلام نيز آمده است: «گريه كنندگان پنج نفر بودند: آدم و يعقوب و يوسف و فاطمه بنت محمد و علي بن حسين. گريه آدم به علت خطا و اخراج از بهشت بود؛ يعقوب در فراق يوسف، يوسف در فراق پدر، حضرت زهرا سلام الله عليها در از دست دادن پدر عزيزشان و امام سجاد عليه السلام نيز براي شهادت پدر بزرگوارشان گريه مي كردند.
3. آياتي كه بر بزرگداشت شعائر الهي تاكيد مي كند: «وَ مَن يُعَظِّمْ شَعَئرَِ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى الْقُلُوب»[3] 4. آياتي كه بر مودت اهل بيت تاكيد كرده اند: «قُل لَّا أَسَْلُكمُ‏ْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فىِ الْقُرْبىَ‏ »[4] 5. آياتي كه تحكيم ولايت را هدف خود قرار داده اند: «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَ هُمْ رَاكِعُون»[5] چرا كه عزاداري نيز در راستاي تحكيم ولايت است.
اين آيات هريك به نوعي و از زاويه اي عزاداري در شهادت امام حسين عليه السلام را تاييد مي كنند. علاوه بر آيات قرآن كه بطور غير مستقيم به اين مساله پرداخته است، در روايات نيز موضوع عزاداري نه تنها تاييد شده است، بلكه در مواضع مختلف از جانب پيامبر اكرم(ص) و امامان بزرگوار سوگواري و گريه بر از دست دادن عزيزان قابل مشاهده است. به عنوان نمونه امام صادق عليه السلام به فرزندش سفارش مي كند كه برايش مجلس عزاداري برگزار كند. رواياتي از اين نوع بسيار است و مهم ترين هدفشان مبارزه با ستم بني اميه و بني عباس بوده است.[6] بنابراين مي توان گفت اين عزاداري ها برگزار مي شود تا هميشه يادمان بماند كه در مقابل ظلم و ستم بايد ايستاد، به هر قيمتي!! چه به قيمت از دست رفتن آبرو و مقام و عزت و رفاه و مال، چه به قيمت از دست دادن جان خود و عزيزان.
پي نوشت:
[1] .نساء،148
[2] .يوسف،84
[3] . و هر كس شعاير خدا را بزرگ شمارد، بدون ترديد اين بزرگ شمردن ناشى از تقواى دل‏هاست.حج،32
[4] . بگو: از شما [در برابر ابلاغ رسالتم‏] هيچ پاداشى جز مودّت نزديكان [يعنى اهل بيتم‏] را نمى ‏خواهم. شوري،23
[5] . سرپرست و دوست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانى [مانند على بن ابى ‏طالب‏] كه همواره نماز را برپا مى‏ دارند و در حالى كه در ركوعند [به تهيدستان‏] زكات مى ‏دهند.مائده،55
[6] .امام حسين(ع) و قرآن«مجموعه مقالات»مركز فرهنگ و معارف قرآن، بوستان كتاب، قم،1384، ص224-226