آيا به جاي نماز خواندن مي توان نذر و نياز كرد؟

برخي مانند« اهل حق»، نماز نمي خوانند و مي گويند ما به جاي نماز« نذر و نياز» داريم ! علت اين عقيده چيست و آيا چنين چيزي مورد قبول است؟

«اهل حق» نام يكى از فرقه هاى غُلات [غلوكنندگان در حق امامان] است كه على اللهى هم ناميده مى شوند. آنان درباره امام على(عليه السلام)راه غلو را پيموده و براى او مقام الوهيت اثبات كرده اند. البته برخى افراد اين فرقه ممكن است چنين اعتقادهايى نداشته باشند.
پيروان اين فرقه بيشتر در شهر كرمانشاه، شهرستان كرند غرب (منطقه دالاهو )، بخش گهواره، كوزران، سرپل ذهاب و اطراف قصر شيرين زندگي مي نمايند.
بنا به اظهار برخي از علماي شيعه، بيشترين پيروان فرقه« اهل حق» جزو مستضعفين فكري مذهب شيعه مي باشند كه به دليل عدم آگاهي از معارف ناب اسلامي دچار چنين اعتقاداتي گرديده اند.
در خصوص علت نماز نخواندن اين فرقه بايد بگوييم: متاسفانه پيروان اين فرقه دليل محكمي براي نماز نخواندن خود ارائه ننموده اند به گونه اي كه برخي از آن ها در پاسخ به اين سوال كه چرا نماز نمي خوانند اين بيت را بيان مي كنند:
اگر نياز نباشد نماز بي سود است / اگر نياز دهي پس نماز بيهوده است
بين مردم عادي اهل حق نيز در رابطه با نخواندن نماز بهانه هايي مطرح است. مثلا مي گويند: چون علي عليه السلام را سر نماز كشتند ما نماز نمي خوانيم. يا مي گويند ما چون به حقيقت رسيده ايم نيازي به نماز نداريم [1].
در حالي كه آيات قرآن كريم بر وجوب و اقامه نماز، به ويژه نمازهاى يوميه بسيار تأكيد و سفارش شده و براي آن وقت هاي معيني قرار داده شده است، قرآن كريم مي فرمايد:« أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى‏ غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً» [2]؛« نماز را از زوال خورشيد(هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى شب‏[ نيمه شب‏] برپا دار؛ و هم چنين قرآن فجر[ نماز صبح‏] را؛ چرا كه قرآن فجر، مشهود(فرشتگان شب و روز) است!» لذا اين گونه نيست كه هر كسي به سليقه خود زماني را براي نماز قرار داده يا آن را ترك كند.
علاوه بر اين كه اينان ادعاي پيروي از امام علي عليه السلام را دارند در حالي كه حضرت علي عليه السلام تا آخرين لحظات عمر شريف خود هيچ گاه نماز را ترك نكردند.
اگر فرقه اهل حق الوهيت آن حضرت را قبول دارند بايد به اين سوال پاسخ دهند كه آن حضرت در طول عمر خود براي چه كسي نماز خوانده و براي چه كسي سجده مي كردند. و سخنان و خطبه هايي را كه از آن حضرت براي اثبات يگانگي خداوند و همچنين توصيه هاي اكيد ايشان نسبت به اقامه نماز را چگونه توجيه مي نمايند !!!
آيا كساني كه ادعا مي كنند چون به حقيقت رسيده اند نماز نمي خوانند بر اين باورند كه حضرت علي عليه السلام تا آخر عمرشان به حقيقت نائل نشده بود كه تا آخرين لحظه نماز مي خواندند؟!
اگر قرار بود« نياز» بهترين جايگزين نماز باشد آيا خود آن حضرت اين مساله را نمي دانستند تا اين همه نماز نخوانند و حال آن كه در اواخر عمر شريفشان در هر شبانه روز هزار ركعت نماز مي خواندند [3].
پاسخ سوم: اگر قرار بود به بهانه اين كه حضرت علي عليه السلام در نماز كشته شد كسي نماز نخواند اولين كساني كه بايد نماز را ترك مي نمودند خاندان آن حضرت مي باشد و حال آن كه به شهادت تاريخ و روايات فراوان، خاندان آن حضرت بيش ترين اهميت را به نماز مي دادند و ديگران را نيز به نماز توصيه مي نمودند به عنوان نمونه فرزندش امام حسين عليه السلام در روزي هم چون عاشورا نماز را ترك نكرد و كسي مانند امام زين العابدين (عليه السلام ) از كثرت سجده و نماز به« سجاد» – بسيار سجده كننده – و« زين العابدين» – زينت عبادت كنندگان – ملقب گرديد.

پي نوشت:
[1] – آشنايي با فرقه اهل حق، گروه فرق و اديان معاونت تبليغ و آموزش هاي كاربردي حوزه علميه قم، ص 14
[2] – عنكبوت (29)، آيه 45
[3] – امام باقر عليه السلام به اين مساله تصريح نموده و بيان داشته اند:« إِنَّ عَلِيّاً ع كَانَ فِي آخِرِ عُمُرِهِ يُصَلِّي فِي كُلِّ يَوْمٍ وَ لَيْلَةٍ أَلْفَ رَكْعَةٍ …»؛« همانا حضرت علي عليه السلام در اواخر عمرشان در هر شبانه روز هزار ركعت نماز مي خواندند» . شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، 29 جلد، مؤسسه آل البيت عليهم‏ السلام قم، 1409 هجرى قمرى‏، ج : 4، ص 97
كتاب پرسش ها و پاسخ هاي نماز، سيد حسن موسوي (مركز تخصصي نماز)