استرس و اضطراب چه تفاوتی با هم دارند؟

عصراسلام: برخلاف تصور عموم بین اضطراب و استرس تفاوت وجود دارد. استرس از فشاری که ما در زندگی احساس می کنیم ناشی می شود، فشاری که توسط کار یا وظایفمان بر روی ذهن و بدن ایجاد می شود و باعث آزاد شدن آدرنالین می شود. در طولانی مدت، قرار گرفتن در چنین وضعیت‌هایی، افسردگی، فشار خون بالا و دیگر اثرات منفی  را به همراه خواهد داشت. بكي از این اثرات منفی، اضطراب است..

استرس توسط یک عامل استرس زا ایجاد می شود. اضطراب، استرسی است که بعد از، از بین رفتن عامل استرس زا ادامه می یابد. استرس از هر موقعیت یا فکری که شما را سرخورده، خشمگین، عصبی و حتی مضطرب می سازد، به وجود می آید.

اضطراب، احساسی از دلهره یا ترس است و تقریباً همیشه با این احساس همراه است که اتفاق بدی در شرف وقوع است. منبع این تشویش‌ها همیشه شناخته شده نیست و این مسأله می تواند به ناراحتی ای که احساس می کنید بیافزاید.

استرس راهی است که ذهن و بدن ما به چیزی که تعادل طبیعی زندگی ما را برهم می زند واکنش نشان می‌دهد. نشانه اصلی افزایش استرس، تشدید ضربان قلب شماست. با این حال، تعداد طبیعی نبض، لزوماً به این معنی نیست که تحت استرس نیستید.

دردها و تیر کشیدن های ثابت، تپش قلب، اضطراب، خستگی مزمن، گریه، پرخوری یا کم خوری، عفونتهای مکرر و کاهش میل جنسی، نشانه‌هایی است که نشان می دهد که ممکن است شما تحت استرس باشید. بعضی از افراد، نسبت به دیگران، حساس تر هستند. برای برخی حتی تصمیم گیری‌های عادی روزمره، غیر قابل کنترل هستند. 

اضطراب را می‌توان درک خطر غیرواقعی و غیرفوری دانست. اگر مدت‌ها پس از مواجهه با شیر همچنان همه جا خطر شیر را احساس می‌کنیم یا تصویر و خاطره آن جلوی چشم ما ظاهر می‌شود، یا اگر قرار است چندین سال آینده در امتحانی شرکت کنیم و از حالا ترس وجود ما را فراگرفته است، دچار اضطراب شده‌ایم.

استرس یک واکنش فیزیولوژیک به یک عامل واقعی و حقیقی بیرونی است. مثلاً ممکن است استرس امتحان یا استرس ازدواج را داشته باشیم. «بر اساس قانون یرکس-دادسون، استرس تا نقطه‌ای می‌تواند عملکرد را بهبود بخشد. اما استرس‌ها در صورتی‌که از حدی افزایش یابند، از کیفیت عملکرد می‌کاهند و به آن دیسترس یا پریشانی می‌گوییم.» (ص۲۲ مدیریت استرس). اما نکته آن است که نقطه‌ای که استرس به دیسترس تبدیل‌می‌شود، برای هر فرد بر اساس عوامل بی‌شماری متفاوت است. واقعه‌ای که برای فردی تنها عامل برانگیختگی و عملکرد بهتر است، برای فرد دیگر می‌تواند به‌شدت مضطرب‌کننده باشد.

بسیاری از تغییرات فیزیولوژیکی استرس و اضطراب از جمله ضربان‌قلب، نفس‌های تند و کوتاه، و تنش عضلانی مشابه یکدیگر می‌باشند. اما تفاوت استرس و اضطراب آن است که در استرس، ما از آنچه نگران‌مان کرده، آگاهیم ولی در اضطراب از دلیل اضطرابمان (در آن لحظه) کمتر آگاه هستیم. نکته دیگر در تفاوت استرس و اضطراب آن است که ما خود را در قبال استرس ناتوان نمی‌یابیم و می‌توانیم راه‌هایی برای غلبه بر آن پیدا کنیم. اما در برابر اضطراب تفکرمان آن است که کاری از دست ما بر نمی‌آید و امور بر ما غلبه دارند.

زمانی‌که با استرسی مواجه‌می‌شویم- هرگونه تغییر در زندگی- درک ما از آن واقعه‌ست که تعیین‌می‌کند به‌اضطراب دچار می‌شویم یا خیر. در صورتی که آن واقعه را از سویی فاجعه‌آمیز و از سویی دیگر خود را برای مقابله با آن ناتوان در نظر بگیریم، برآیند این دو مسلماً اضطراب خواهد بود. اضطراب لزوماً پس از تغییر محیط بیرونی روی نمی‌دهد، بلکه پیش‌بینی هرگونه تغییر نیز می‌تواند تولید اضطراب کند.

منابع: مهکام، دکتر سنایی