عصراسلام: ویتامین دی در جذب کلسیم، عملکرد ایمنی و محافظت از استخوان، عضلات و سلامت قلب نقش دارد. ویتامین دی به طور طبیعی در غذا وجود دارد و با قرار گرفتن پوست در معرض آفتاب نیز تولید می شود.
با این حال، به غیر از ماهی چرب، تعداد کمی از غذاها سرشار از ویتامین دی هستند. به علاوه، اکثر افراد به اندازه کافی در معرض آفتاب نیستند تا ویتامین دی به مقدار مناسب در بدنشان تولید شود. بنابراین، کمبود این ویتامین بسیار شایع است. درواقع، تخمین زده شده حدود ۱ بیلیون نفر در سراسر دنیا به اندازه کافی ویتامین دی دریافت نمی کنند.
مکملهای ویتامین دی رایج است و می توان ویتامین D2 و D3 را از طریق مکمل دریافت کرد. ویتامین D2 در واکنش به نور خورشید تولید میشود و در محصولات حیوانی وجود دارد درحالی که ویتامین D2 گیاهی است.
یافتهها نشان می دهد ویتامین D3 بیشتر از ویتامین D2 سطح خون را بالا می برد. تحقیقات حاکی از این است که با مصرف هر ۱۰۰IU ویتامین D3 بیشتر در روز، میزان ویتامین دی خون تا ng/ml (2.5 nmol/l) 1 افزایش می یابد.
محققان آمریکایی میگویند گرچه مسمومیت با ویتامین D به ندرت دیده میشود، اما این موضوع میتواند باعث آسیبهای جدی به سلامت بدن شود. مسمومیت ویتامین دی زمانی رخ میدهد که میزان آن در خون بیشتر از ng/ml150 (375 nmol/l) باشد. از آنجایی که ویتامین در چربی بدن ذخیره و به تدریج وارد جریان خون میشود، تاثیر مسمومیت تا چند ماه بعد از توقف مصرف مکمل باقی میماند.
رایجترین علائم مسمومیت با این ویتامین شامل موارد ذیل میشود:
۱- گیجی
۲- بی حسی
۳- استفراغهای پیاپی
۴- درد شکم
۵- پلی اوریا (نوعی اختلال که باعث افزایش شدید ادرار تا ۳ لیتر در روز میشود)
۶- عطش شدید و بیش از حد
۷- کم آبی بدن
۸- یبوست
۹- ضعف عضلات
باید این نکته را دانست که دلیل بروز مسمومیت با ویتامین D مصرف بیش از اندازه قرص حاوی آن با دوز بالا در ماه است. این در حالی است که فرد به هر میزانی که مواد غذایی حاوی ویتامین D بخورد و یا به مدت طولانی در مقابل نور آفتاب قرار داشته باشد، مسمومیت با این ویتامین بروز نمیکند.
به همین دلیل هم مسمومیت با ویتامین D غالباً در افرادی دیده میشود که از کمبود این ویتامین رنج میبرند، اما زیاده روی در مصرف آن باعث بروز مسمویت در آنها میشود. عوارض مسمومیت با این ویتامین همانند عوارض مسمومیت با هایپرکلسمی (زیاد بودن کلسیم در خون) است و میتواند شامل مشکلات اعصاب و روان مانند دشواری در تمرکز کردن، گیجی، خواب آلودگی، افسردگی، روان پریشی، کند ذهنی، و حتی کما شود.
متخصصان میگویند برای جلوگیری از مسمومیت با ویتامین D باید بدانید که نیاز روزانه بدن به این ویتامین تنها ۱۰ میلی گرم است. در روزهای آفتابی تابستان بدن به راحتی میتواند در مقابل نور خورشید نیاز خود به این ویتامین را تامین کند.
با این حال، در روزهای سرد سال به دلیل آنکه طول روز کوتاهتر است، و نیز به دلیل آنکه مردم به خاطر سرما از لباسهای بیشتری استفاده میکنند مصرف مواد غذایی مانند شیر، تخم مرغ، جگر، و ماهیهای چرب توصیه میشود. مزیت داشتن یک رژیم غذایی حاوی ویتامین D این است که بدن به راحتی میتواند میزان مورد نیاز از این ویتامین را که میخواهد از رودهها جذب کرده و از جذب اضافه آن خودداری کند.
این در حالی است که قرصهای مکمل ویتامین D به سرعت جذب شده و زیاده روی در مصرف آنها میتواند باعث مسمومیت غذایی شود. به طور عمومی پزشکان قرص ویتامینی را به افراد کهنسال تجویز میکنند که ماهی تنها باید یکبار مصرف شود. در زنان در دوره بارداری نیز دز پایین ویتامین D تجویز میشود که باید روزانه یک عدد خورده شود.
منابع: باشگاه خبرنگاران، درمانکده