پرسشگر محترم با سلام و تشکر از ارتباطتان با این مرکز.بایدعرض کرد. بر اساس روایات و آیات، همه کسانی که ایمان و عقیده حقه داشته، در مسیر حقیقت گام بر می دارند و در همین راه از دنیا می روند در زمره شهدا هستند و اجرشان مانند شهدا است. اما احکامی چون عدم نیاز به غسل وکفن را که فقط مربوط به شهدای میدان جنگ است، شامل آنها نمی شود.پس شرط رسیدن به مقام شهادت ایمان و تقوا است. اگر شخصی در مسیر خداوند حرکت کند و به صفات عالی و اخلاق انسانی آنها متصف شود و در راه تلاش و کوشش برای تحقق اهداف نورانی آنها قدم بردارد شهادت کم ترین چیزی است که در این دنیا نصیبش می شود و مقام قرب اللهی در آخرت چشم انتظار اوست.
برای کسب مقام شهید در قیامت راه هائی وجود دارد که دربعضی روایات مطرح گردیده است.که نمونه هائی عرض می شود.
1- طلب شهادت؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: هر که براستی خواهان شهادت باشد،ثواب آن به او داده می شود، هر چند به شهادت نرسد». در روایت دیگر فرمود: هر که صادقانه از خداوند شهادت رامسئلت کند، خداوند او را به منزل های شهیدان برساند، هر چند در بستر خود بمیرد.
2- نیت شهادت؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «بسا کسانی که با جنگ افزار کشته شوند، اما نه شهید باشند و نه ممدوح و بسا کسانی که در بستر خود به مرگ طبیعی بمیرند، اما نزد خداوند صدیق و شهید به شمار آیند».
3- دفاع از مال و خانواده؛ چنان چه بخواهند مال کسی را به ناحق بگیرند و او (در راه آن) بجنگد و کشته شود، شهید است». پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله روایت دیگرمی فرمایند: «هر که در راه دفاع از خانواده خود به ستم کشته شود، شهید است، و هر که در راه دفاع از مال خود مظلومانه کشته شود، شهید است و هر که در راه دفاع از همسایه خود به ستم کشته شود شهید است و هر که در راه خدا کشته شود شهید است. هر که در راه دفاع از جان خود بجنگد و کشته شود، شهید است. هر که در راه دفع ستم از خود کشته شود شهید است. هر که در راه دفاع از مال خود کشته شود شهید است. در راه دفاع از مال و دارائی خود بجنگ تا آن را به دست آوری یا کشته شوی در این صورت از شهیدان آخرت خواهی بود. چه خوب مرگی است، مردن در راه دفاع از حقش.
4-پاکدامنی، عفت؛ پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله . هر که عاشق شود و عشق خود را بپوشاند و پاکدامنی ورزد و بدان سبب بمیرد، شهید است. امام علی علیه السلام: «مجاهدی که در راه خدا به شهادت رسیده باشد، پاداشش بیشتر از کسی نیست که بتواند گناه کند و پاکدامنی ورزد.
5- کسی که در حال محبّ محمد آل محمّد باشد، جزء شهدا است امام علی علیه السلام: مومن در هر جائی که بمیرد و در هر لحظه و ساعتی که جانش گرفته شود، شهید است». پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله . هر که بر دوستی آل محمد بمیرد، شهید است». امام سجاد علیه السلام: «هر که در زمان غیبت قائم ما برموالات و دوستی ما بمیرد، خداوند پاداش هزار شهید، مانند شهیدان بدر و احد به او عطا کند». منبع: میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، نشر دار الحدیث، ج 6، ص0 288 تا 2884
5-صله رحم .رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: هر که نزد خویشاوندى رود و با خود و مالش با او صله رحم کند، خداى عز و جل به او اجر یک‌صد شهید دهد، هر گامى که بر می‌دارد ۴۰ هزار حسنه دارد و ۴۰ هزار گناهش محو می‌شود و ۴۰ هزار درجه بالا رود و گویا یک‌صد سال خدا را عبادت کرده است. امالى شیخ صدوق، ص: ۴۲۲
6- کسی زیاد به یاد مرگ باشد. از پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم که آیا ممکن است انسان اجر شهید داشته باشد؟ می فرماید: بله اگر کسی زیاد به یاد مرگ باشد از این اجر بهره مند خواهد شد. همچنین از حضرت سوال کردن که هل یحشر مع الشهداء احد؟ آیا ممکن است کسی همراه شهدا و در زمره شهدا محشور بشود؟ قال: نعم، من یذکرالموت بین الیوم و اللیلة عشرین مرة هر که در شبانه روز بیست بار به یاد مرگ باشد همراه شهدا محشورمی شود.
7- گناه نکردن امام علی علیه السلام اجر مجاهدی که در راه خدا به شهادت رسیده از اجر کسی که بتواند گناه کند و نکند بیشتر نیست. نهج البلاغه حکمت 474 امیر المؤمنین علیه السلام :ما الُمجاهِدُ الشَّهیدُ فی سَبیلِ اللّه بِأعظَمَ أجرا مِمَّن قَدَرَ فعَفَّ ، لَکادَ العَفیفُ أن یَکونَ مَلَکا مِنَ المَلائکةِ . کسی که در راه خدا جهاد کند و شهید شود اجرش بزرگتر از کسی نیست که بتواند گناه کند و عفّت ورزد،انسان پاکدامن نزدیک است که فرشته ای از فرشتگان خدا شود . نهج البلاغة : الحکمة 474 منتخب میزان الحکمة 386
8- کسی که درراه تحصیل علم ازدنیا برود .در روایتی آمده است: «کسی که در راه تحصیل علم از دنیا برود، شهید مرده است» سفینه البحارج 4، ص 513
9- در بعضی از روایات آمده است : فرد مؤمن چه زن و چه مرد اگر در بستر بیماری هم بمیرد، در زمره شهدا محسوب خواهد شد.