اشتباه سهوى مرجع تقلید و قاضی و پزشک
۱۳۹۳/۰۷/۱۴
–
۶۶۵ بازدید
سلام کدام سند و روایت می گوید اشتباه سهوى مرجع تقلید و قاضی و پزشک گناه نیست و نزد خدا معذورند. ?
در مورد قاضی روایت ذیل وارد شده و مورد عمل فقها نیز می باشد
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: قَضَى أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّ مَا أَخْطَأَتِ الْقُضَاةُ فِی دَمٍ- أَوْ قَطْعٍ فَهُوَ عَلَى بَیْتِ مَالِ الْمُسْلِمِینَ. وسائل الشیعة، ج27، ص: 226
اصبغ ابن نباته گوید امیرمومنان علیه السلام این گونه حکم نمود که خطای قضات در خون و قطع عضو بر بیت المال مسلمین است .
در مورد پزشک مساله به این گونه نیست و به حسب روایات و کلمات فقها طبیب ضامن است مگر در صورتی که قبل از شروع به معالجه از خود فرد و یا ولی او نسبت به بروز مشکلات احتمالی و یا مرگ بیمار رضایت نامه بگیرد، روایت ذیل بر این مطلب دلالت دارد :
بَابُ ضَمَانِ الطَّبِیبِ وَ الْبَیْطَارِ إِذَا لَمْ یَأْخُذَا الْبَرَاءَةَ وَ کَذَا الْخَتَّانُ وَ ضَمَانِ شَاهِدِ الزُّورِ
35582- 1- «6» مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَنْ تَطَبَّبَ أَوْ تَبَیْطَرَ فَلْیَأْخُذِ الْبَرَاءَةَ مِنْ وَلِیِّهِ- وَ إِلَّا فَهُوَ لَهُ ضَامِنٌ. (الکافی 7- 364- 1،وسائل الشیعة، ج29، ص: 261)
امام صادق علیه السلام فرمود ، امیرمومنان علی علیه السلام فرمود :
هر کس طبابت کند و یا دامپزشکی کند باید از ولی بیمار برائت بگیرد و الا ضامن خواهد بود … .
در مورد مجتهد هر چند روایتی وارد نشده اما بدیهی روایات است که فتوای مجتهد باید مستند به منابع معتبر دینی همچون قرآن حدیث باشد و در صورتی که فرد در برداشت از متون سعی و تلاش خودش را کرده باشد خطای او بخشیده است ضمن آن که از روایت مربوط به قاضی هم شاید بتوان این مطلب را استفاده کرد چون خطای قاضی گاهی در تشخیص موضوع است و گاهی در تشخیص حکم که در فرض دوم اجتهاد خواهد بود .
مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: قَضَى أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّ مَا أَخْطَأَتِ الْقُضَاةُ فِی دَمٍ- أَوْ قَطْعٍ فَهُوَ عَلَى بَیْتِ مَالِ الْمُسْلِمِینَ. وسائل الشیعة، ج27، ص: 226
اصبغ ابن نباته گوید امیرمومنان علیه السلام این گونه حکم نمود که خطای قضات در خون و قطع عضو بر بیت المال مسلمین است .
در مورد پزشک مساله به این گونه نیست و به حسب روایات و کلمات فقها طبیب ضامن است مگر در صورتی که قبل از شروع به معالجه از خود فرد و یا ولی او نسبت به بروز مشکلات احتمالی و یا مرگ بیمار رضایت نامه بگیرد، روایت ذیل بر این مطلب دلالت دارد :
بَابُ ضَمَانِ الطَّبِیبِ وَ الْبَیْطَارِ إِذَا لَمْ یَأْخُذَا الْبَرَاءَةَ وَ کَذَا الْخَتَّانُ وَ ضَمَانِ شَاهِدِ الزُّورِ
35582- 1- «6» مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَنْ تَطَبَّبَ أَوْ تَبَیْطَرَ فَلْیَأْخُذِ الْبَرَاءَةَ مِنْ وَلِیِّهِ- وَ إِلَّا فَهُوَ لَهُ ضَامِنٌ. (الکافی 7- 364- 1،وسائل الشیعة، ج29، ص: 261)
امام صادق علیه السلام فرمود ، امیرمومنان علی علیه السلام فرمود :
هر کس طبابت کند و یا دامپزشکی کند باید از ولی بیمار برائت بگیرد و الا ضامن خواهد بود … .
در مورد مجتهد هر چند روایتی وارد نشده اما بدیهی روایات است که فتوای مجتهد باید مستند به منابع معتبر دینی همچون قرآن حدیث باشد و در صورتی که فرد در برداشت از متون سعی و تلاش خودش را کرده باشد خطای او بخشیده است ضمن آن که از روایت مربوط به قاضی هم شاید بتوان این مطلب را استفاده کرد چون خطای قاضی گاهی در تشخیص موضوع است و گاهی در تشخیص حکم که در فرض دوم اجتهاد خواهد بود .