پس از شش از استقرار مدیریت تازه سینمای ایران، روند شفافیت در سینمای ایران به کل متوقف شده و عملاً زمینه پنهان سازی اطلاعات مالی پروژهها، میزان کمکها و دیگر جزئیات فراهم شده است؛ اتفاقی که برخلاف شعارهای متولیان است و میتواند بسترساز توزیع رانت و اتفاقات مشابه شود.
به گزارش «تابناک»؛ شفافیت یکی از مهمترین عوامل مقابله با فساد است که از قضا علاوه بر زمینهسازی برای کشف فساد و رانت، اثر بازدارندگی بالایی نیز دارد، چرا که در معرض نظارت عموم امکان وقوع فساد و توزیع رانت بسیار محدود میشود. بنابراین هرجا فساد گستردهای کشف میشود، باید انتظار داشت با بستری شفاف و قابل دسترس برای عموم مردم، فعالان مرتبط و رسانهها مواجه نباشیم.
شفاف سازی اطلاعات در سینمای ایران اتفاقی بود که با پیگیری سرویس فرهنگی «تابناک» و با همکاری رئیس وقت سازمان سینمایی از اسفند 1396 با انتشار جزئیات مالی توافق بر سر فیلم رستاخیز آغاز شد و سپس با انتشار اطلاعات پرداختهای مالی بنیاد فارابی به 329 فیلم سینمایی در سالهای اخیر تداوم یافت.
این وضعیت به سایر مراکز سینمایی نیز تسری یافت و در نهایت شرایط به سمتی رفت که در سه سال اخیر، مراکز سازمان سینمایی به صورت فصلی و سالیانه گزارش ریزهزینههایشان را مشتمل بر تمامی پرداختها به سینماگران و پروژهها و دیگر هزینهها نظیر هزینه سفر به فستیوالها و هزینه برپایی جشنوارهها از جمله جشنواره فیلم فجر را منتشر میکردند.
این وضعیت از پاییز سال 1400 متوقف شد و در دوره مدیریت جدید سینما، به جز مورد استثنایی اعلام مشارکت بنیاد فارابی در فیلمهایی که در جشنواره فجر پیشین داشت، شاهد اعلام ریزهزینههای سازمان سینمایی و زیرمجموعههایش نظیر بنیاد فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند، انجمن سینمای جوان و موسسه سینماشهر نبودیم. در واقع آنچه سایت سازمان سینمایی نشان میدهد، آخرین عملکرد سازمان سینمایی در حوزه شفافیت به تیر و مرداد سال 1400 بازمیگردد و پس از آن، همه چیز متوقف شده است!
سامانه صدور مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه سینما که از مهرماه 1400 در دسترس قرار گرفته بود و به صورت یکپارچه، اطلاعات همه پروانههای صادره و نوبتهای پروانه ساخت و نمایش را منتشر میکرد نیز از دسترس خارج شده است. این اتفاق از هفته پیش رسانهای شد اما در این حوزه نیز شاهد اتفاق خاصی نبودیم و این سامانه همچنان در دسترس نیست. بدین ترتیب امکان نظارت عمومی حداقلی در این بخش نیز وجود ندارد و دقیقاً مشخص نیست در اتاقهای سازمان سینمایی چه اتفاقاتی در جریان است.
انتظار میرود سازمان سینمایی نیز در راستای سیاستهای کلی نظام و راهبردهای دولت پیرامون شفاف سازی، فرآیندهای پیشین را فعال نماید و در گام نخست ریز عملکرد مالی خود و تمامی مراکز زیرمجموعهاش به همراه ریز هزینه جشنواره سینمایی از جمله جشنواره فیلم فجر، جشنواره سینماحقیقت و جشنواره فیلم کوتاه تهران را به همراه لیست سرمایه گذاران فیلم سینمایی و سهم هر شخص از سهم خود در فیلم را منتشر کرد؛ مواردی که در چند سال اخیر انتشارشان به روتین اداری تبدیل شده بود و انتظار میرود بیش از این نیز شاهد توسعهاش باشیم.